تکلیف در حد وسع

تکلیف در حد وسع در پنج آیه قرآنی آمده و در تاریخ دانش های تفسیر و کلام نیز چالش های فراوانی ایجاد کرده و دانشمندان مسلمان را به گروه بندی کشانده است. چالش ها در تکلیف در حد وسع اغلب در چهار مسئله عقلی و سمعی، امکان و امتناع، وقوع و عدم وقوع و حسن و قبح آن است. در دو حدیث از امام رضا (ع) به این چالش ها پاسخ داده می شود. به رغم اهمیت این دو حدیث تاکنون تحقیق مستقلی در تحلیل مفهومی و گزاره ای و لوازم منطقی آن ها منتشر نشده است. مسئله اصلی این تحقیق، فرایند دلیل آوری و مأخذ برهان در دو حدیث رضوی با بررسی تأثیر مأخذ برهان در این دو حدیث بر میراث تفسیری شیعه و مقایسه آن با تفاسیر اهل سنت است. تفاوت مأخذ برهان در بیان امام رضا(ع) یعنی «عدالت» با مأخذ برهان با تفاسیر اهل سنت یعنی «رحمت» تفاوت مفهومی تکلیف در حد وسع را نشان می دهد. مفاد این حدیث نقش راهبردی در سلامت و سرآمدی نظام های حقوقی، تربیتی و اخلاقی دارد. عادلانه بودن تکلیف در این روایت می تواند به منزله شاخصی برای ارزیابی در وظایف حرفه ای به کار رود.