المراجعات

کتاب الحجج الدامغات، آخرین، مهم ترین و مبسوط ترین اثر فرقه وهابیت است که به نقد محتوایی احادیث منابع روایی کتاب المراجعات پرداخته است. نویسنده این کتاب در مقدمه آن با نقد محتوایی برخی احادیث، سعی کرده تا منابع روایی شیعه را که در کتاب المراجعات به آنها استناد شده است، بی اعتبار نماید تا به این وسیله، آنچه را که در ادامه کتاب مورد نقد قرار می دهد، موجه تر جلوه کند. مسئله تحقیق، بررسی روش نقد محتوایی احادیث منابع روایی شیعه توسط نویسنده کتاب الحجج الدامغات و بیان کاستی های روشی این نقد است و به روش توصیفی تحلیلی و با رویکردی انتقادی، نقدهای کتاب الحجج الدامغات نسبت به احادیث برخی از منابع روایی کتاب المراجعات، بر پایه معیار های نقلی ارزیابی شده است. در یافته های تحقیق نیز به این نتیجه رسیده ایم که نقد های نویسنده کتاب الحجج الدامغات دارای ضعف و کاستی های متعدد روشی است و هیچیک از معیارهای نقد محتوایی احادیث از سوی ایشان رعایت نشده است.

سابقه وهدف: واقعه غدیر ازمهمترین وقایعی است که برمنصوص بودن ولایت امیرالمؤمنین علی(ع) برجامعه اسلامی پس از وفات رسول اکرم(ص) دلالت دارد؛ازاین رو واقعه غدیر درمقام مناظره میان شیعه و غیرشیعه بارها مورداحتجاج قرارگرفته، کمااینکه خود امیرالمؤمنین(ع) و سایرائمه شیعه(ع) نیز به آن احتجاج کرده اند. علیرغم آنکه برخی ازمورخان نظیر طبری در«تاریخ» کبیر خود ازذکر این واقعه خودداری کرده اند (که همین امر خود موجب تأملاتی دراین واقعه مهم و روایات مربوط به آن گردیده)، برخی دیگر درآیات نازل شده دراین واقعه، درتواتر احادیث آن نزدشیعه واهل سنت وجماعت، درمعنای عبارت رسول اکرم(ص) وامکان تأویل معنای کلمه مولا، درمحدوده زمانی اولویت در تصرف و درامکان و چگونگی عدم تعبد صحابه به نصوص وارده از رسول اکرم(ص) تشکیک کرده اند. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع نظری بوده و به شیوه ی توصیفی-تحلیلی و با فیش برداری ازمنابع کتاب خانه ای و پژوهش های تاریخی صورت گرفته است.یافته ها: علامه شرف الدین ازجمله علمائی است که به نحوی دقیق و موشکافانه و در پاسخ نامه هایی که از شیخ الأزهر، شیخ سلیم بشری دریافت می کند، به بررسی یکایک موارد فوق پرداخته و به همه آن ها پاسخی درخور می دهد به نحوی که دردستیابی به مطلوب وی که نزدیکی فرق اسلامی و وحدت امت اسلام است، بسیار مؤثر واقع می شود. نتیجه: دراین مقاله ضمن آشنایی با شخصیت علامه، مباحث مربوط به غدیر از کتاب پر ارج «المراجعات» او انتخاب شده و با چینشی منطقی درکنار یکدیگر، دیدگاه ایشان در رابطه با واقعه غدیر موردبازسازی قرارگرفته است.