ویژگی های محیطی

شهر تاریخی زاهدان کهنه در 20 کیلومتری جنوب شرقی زابل و در شمال حوزه ی زهک سیستان واقع شده است. این شهر از پنج بخش مجزا به نام های قلعه، ارگ اول یا ارگ زبرین، ارگ دوم یا ارگ فرودین، شارستان و ربض تشکیل شده است. شهر تاریخی زاهدان کهنه به روزگار حیات و آبادانی، یکی از بزرگترین شهرهای ایران به شمار می رفت و در طول سده های 5 تا 9 هجری قمری مرکزیت سیستان را بر عهده داشته است. از وسعت این شهر مهم سیستان، به دلیل آن که مجموعه ی آثار و عوارض مصنوعی موجود در ربض آن با گذشت زمان و دخالت عوامل مختلف طبیعی و انسانی از بین رفته اند، اطلاع دقیقی در دست نیست لیکن وسعت مجموعه ی قلعه، ارگ و شارستان محصور آن به 272/248/3 متر مربع می رسد.

انتخاب مسکن، موضوع مهمّی برای خانوادهها محسوب می شود؛ زیرا دارایی و نیز کیفیت زندگی خانواده را تحت تأثیر قرار میدهد. در میان عواملی که در انتخاب مسکن نقش دارند، ویژگی های محیطی از اهمیّت خاصی برخوردار است. با شناخت ارزش های محیطی مؤثر در انتخاب محل سکونت، می توان به شناخت جامعی از محیط-های مسکونی قابل قبول برای خانواده ها رسید تا با توجه به آن، کیفیت محیط های مسکونی و به تبع آن، کیفیت زندگی خانواده ها را افزایش داد؛ بنابراین با توجه به اهمیّت موضوع، این تحقیق در پی بررسی و اولویت بندی ویژگی های محیطی تأثیرگذار بر انتخاب محل سکونت در شهر کهنوج است. روش تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است و ۱۰ نفر از مشاوران املاک شهر کهنوج با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. از مدل دیمتل فازی برای وزن دهی، رتبه بندی و تحلیل شاخص ها استفاده شده است. نتایج نشان داد که شاخص فاصله از محل کار و تحصیل با داشتن بیش ترین وزن، بیش ترین اهمیّت را برای خانوارها جهت انتخاب محل سکونت دارد و شاخص سیل خیزی و شوره زار بودن زمین، با کم ترین وزن، کم ترین اهمیّت را برای انتخاب محل سکونت دارا می باشد.

مسکن به عنوان فضای زندگی با نیازهای گوناگون انسان در سطوح مختلف سر و کار دارد و رضایتمندی از این فضا به همین جهت از اهمیت فراوانی برخوردار است. مروری بر مطالعات انجام گرفته در این حوزه نشان می دهد، رضایتمندی از مسکن دارای جنبه ها و مؤلفه های گوناگونی چون جنبه های کالبدی، اجتماعی، زیست محیطی، مدیریتی و عملکردی می باشد که بررسی و مقایسه آن در سه محله واقع در یکی از محورهای اصلی شهر قزوین به منظور مقایسه رضایتمندی میان محلات تازه توسعه یافته و محلات قدیمی تر و نیز بررسی نقش برخی عوامل جمعیت شناسانه در ساکنین هدف تحقیق حاضر بوده است. به این منظور، در هر یک از محلات 120 نفر از ساکنین در تحقیق حاضر مشارکت داشته و پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه ای با سؤالات بسته و باز صورت گرفته است. نتایج حاصل از تحقیق که از طریق نرم افزار اس.پی.اس.اس مورد بررسی قرارگرفته حاکی از آن است که همان گونه که انتظار می رفت رضایتمندی در محله تازه توسعه یافته در تمامی جنبه های آن کمتر از دو محله دیگر بوده است. تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که رابطه معناداری میان مساحت واحدها، تعداد طبقات و مدت سکونت با میزان رضایتمندی وجود داشته ولی تحصیلات و تعداد واحدها رابطه معناداری با رضایتمندی نداشته است. علاوه بر این، تحلیل ها حاکی از آن است که میان جنسیت و نوع مالکیت با میزان رضایتمندی رابطه معناداری وجود داشته است. در نهایت بررسی ها نشان می دهد مهم ترین مؤلفه در شکل دادن به میزان رضایتمندی مربوط به مؤلفه کالبدی بوده و کمترین تأثیر مربوط به مؤلفه محیطی بوده است.

هدف: این تحقیق تحلیل ویژگی های محیطی پارک ها در گرایش افراد به ورزش صبحگاهی شهر اراک بود. روش کار: جامعه آماری پژوهش شامل کلیه افرادی هستند که به پارک های اراک جهت ورزش صبحگاهی مراجعه می کردند که دراین بین تعداد 200 نفر که به چهار پارک مراجعه می کردند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بود که حاوی 30 سؤال بود که ویژگی های محیطی پارک ها را در گرایش افراد به ورزش صبحگاهی در مقیاس پنج ارزشی لیکرت اندازه گیری می کرد. تعدادی از اساتید و کارشناسان صاحب نظر، روایی این پرسش نامه را تأیید کردند. پایایی آن را نیز روش آلفای کرونباخ (842/0= α) تأیید نمود. برای تجزیه وتحلیل توصیفی یافته ها از میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی، درصد و جدول استفاده شده است و برای تجزیه وتحلیل استنباطی یافته ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن توزیع داده های تحقیق واز آزمون همبستگی اسپیرمن برای تجزیه وتحلیل داده ها و برای تعیین اولویت هر یک از آنها از آزمون فریدمن استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان می دهند که بین دسترسی به پارک ها در گرایش افراد به ورزش صبحگاهی شهرستان اراک ارتباط معناداری وجود ندارد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد ارتباط معناداری بین امکانات رفاهی و زیبایی در گرایش افراد به ورزش صبحگاهی وجد داشت اما این ارتباط بین امنیت اجتماعی، نظافت و دسترسی افراد در گرایش به ورزش صبحگاهی معنادار نبود.

خریدهای آنی در توسعه قدرت رقابت پذیری در بازارهای مصرفی، ارزشی حیاتی دارند. از این رو، شناخت و بهبود عوامل تسهیل کننده این خریدها نقش بسزایی در افزایش سودآوری این گونه کسب وکارها دارد. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر عوامل فردی، محیطی و مدگرایی با نقش میانجی احساس مثبت بر خرید آنی می پردازد. این پژوهش از دید هدف، کاربردی، از دیدگاه نوع داده ها، کمی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را خریداران مراجعه کننده به بازار بزرگ تهران تشکیل می دهند. برای نمونه گیری نیز از روش تصادفی خوشه ای استفاده شده است. به منظور بررسی ارتباط بین مفاهیم مورد مطالعه و ابعاد آنها، از تحلیل عاملی تأییدی و برای بررسی فرضیه های پژوهش، از مدل معادله های ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد مدگرایی و احساس مثبت، به طور مستقیم رفتار خرید آنی را افزایش می دهند. عوامل محیطی و فردی نیز به تسهیل خریدهای آنی کمک می کنند. براین اساس، پیشنهادهایی برای تسهیل و افزایش خریدهای آنی ارائه می شود.

هدف پژوهش حاضر مدل سازی نقش ارگونومی و عوامل محیطی بر تجربه خدمت مشتریان کسب و کارهای ورزش های الکترونیک شهر تهران با میانجیگری تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی بود. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحلیل داده ها توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق را کلیه استفاده کنندگان از باشگاه های ورزش های الکترونیکی که حداقل به مدت یک سال به صورت مرتب در این باشگاه ها فعالیت ورزشی انجام می دادند بود که با توجه به اهداف تحقیق و براساس نرم افزار آماری PASS حجم جامعه 325 نفر محاسبه شد که از طریق در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی قلی زاده و همکاران(2018)، پرسشنامه ویژگی های محیطی ویکفیلد و اسلون (1995)، پرسشنامه ارگونومی تجهیزات ورزشی اکبری و همکاران (1397) و پرسشنامه تجربه خدمت پین و گیلمور (1998) بود. نتایج تحقیق نشان داد که عوامل محیطی مربوط به باشگاه های الکترونیکی هم به صورت مستقیم هم از طریق نقش تعدیلگر تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی بر تجربه خدمت مشتریان نقش دارد. اما ارگونومی فقط از طریق میانجیگری تبلیغات دهان به دهان بر تجربه خدمت نقش دارد. همچنین تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی نیز بر تجربه خدمت مشتریان نقش دارد.

رفتارهای سیاسی امری انکارناپذیر در سازمان های امروزی بوده که به دلیل تأثیرات دو جانبه مثبت و منفی که برعملکرد و بهره وری سازمان ها دارد، مورد توجه روزافزون صاحب نظران و پژوهشگران قرار گرفته است. این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین چگونگی شکل گیری و بروز رفتارهای سیاسی کارکنان در سازمان های دولتی به روش کیفی و با استفاده از تکنیک دلفی انجام شد. ابتدا براساس ادبیات، مطالعات و نتایج تحقیقات پیشین و گفتگو با صاحب نظران، چیدمان اولیه ای براساس عوامل، مؤلفه ها و شاخص های پیشنهادی طراحی و براساس آن پرسشنامه ای ( باز و بسته ) تهیه و با استفاده از روش دلفی طی سه دور جهت نظرخواهی در اختیار 20 نفر از خبرگان علمی ( پانل دلفی ) قرار گرفت. نتایج حاصل در پایان دورهای سه گانه دلفی و با استفاده از ضریب هماهنگی کندال نشان داد که چهار عامل شامل ویژگی های سازمانی با 10 مؤلفه و 30 شاخص، ویژگی های فردی با 7 مؤلفه و 22 شاخص، ویژگی های محیطی با 4 مؤلفه و 12 شاخص و ویژگی های فرهنگ سازمانی و ارتباط با 5 مؤلفه و 15 شاخص با شکل گیری و بروز رفتارهای سیاسی رابطه معناداری دارند. نتایج پژوهش نشان داد که ویژگی های سازمانی مهمترین نقش را در بروز رفتارهای سیاسی داشته و ویژگی های فردی، محیطی و فرهنگ سازمانی به ترتیب در رده های بعدی اهمیت قرار دارند.

یکی از مهم ترین فضاهای عمومی که کودکان با آن سروکار دارند، فضاهای آموزشی و از ابتدایی ترین این فضاها، پیش دبستانی است. تعلق کودکان به پیش دبستانی ها، بر آینده کودکان در جهت ارتقای آموزش و پرورش آنان تأثیرگذار است. در ایران و در زمینه ایجاد و ارتقای تعلق به فضاهای آموزشی مختص به کودکان، تحقیقات زیادی انجام شده، ولی تحقیقاتی که کودکان به عنوان منبع اصلی داده های کیفی در آنها مشارکت داشته باشند، محدود هستند. هدف این تحقیق، دست یابی به عوامل و سپس راهبردهای طراحی جهت تعلق کودکان پسر به فضاهای پیش دبستانی شهر اصفهان است که با کمک روش تحقیق ترکیبی و چهار مرحله ای به دست آمد. سه مؤلفه اصلی تعلق به مکان؛ ویژگی های محیطی، فردی و تعاملات فردی و اجتماعی هستند که از مرحله اول و با کمک منابع کتابخانه ای و تحلیل محتوای آنها حاصل شدند. سپس در مراحل بعدی با تأکید بر این سه مؤلفه اصلی، بخشی از راهبردهای طراحی با کمک ترسیم تصاویر ذهنی و مصاحبه های باز با کودکان و بخشی دیگر از این راهبردها با پرسش و پاسخ از خبرگان معماری و مربیان و روان شناسان کودک به دست آمد. توجه به فضای باز و طبیعی، حضور طبیعت، آب و نور طبیعی در فضای داخلی، حیات وحش، فضایی برای فعالیت بدنی، استفاده از تکنولوژی جهت ایجاد سرگرمی، فضاهایی جهت بروز احساسات و همانندسازی کودکان با محیط های مطلوب، فضاهایی برای حفظ هویت و رشد کودک و خیال پردازی، تعاملات، مشارکت و اکتشاف کودک، از سه مرحله اول تحقیق حاصل شدند. احاطه فضای بازی کودکان با سبزینگی ضمن نظارت، ارتباط بصری به فضای سبز در فضاهای اصلی مدرسه، نفوذ سبزینگی خارج کلاس به داخل، مشارکت کودکان در کاشت و نگهداری فضای سبز و نگهداری از جانداران و آبزیان و وجود بازشوهای وسیع برای دید به محوطه، از راهبردهای طراحی با اولویت های بالاتر در فضاهای داخلی و خارجی مدرسه از دید معماران، مربیان و روان شناسان کودک در انتهای مرحله چهارم هستند.

امروزه فضاهای تجاری معاصر از جمله فضاهای شبه عمومی هستند که تنها کارکرد تجاریِ خرید ندارند و با چرخشی فرهنگی به مکانی برای تفریح و فراغت جوانان و بستری اجتماعی برای شکل گیری هویت و رفتار آنان تبدیل شده اند. از این رو، جوانان یکی از گروه های با اهمیت در فضاهای عمومی و شبه عمومی هستند که باید به عنوان منبع بزرگی در برنامه ریزی ها لحاظ شوند. عدم توجه به این گروه سنی جوان می تواند پیامدهایی چون افزایش فردیت و هویت زدایی را در پی داشته باشد و حتی در مواردی، آن ها را با طرد از این گونه فضاها مواجه کند. پژوهش حاضر به دنبال دستیابی به ارزشیابی ویژگی های محیطی مراکز خرید معاصر از منظر جوانان با مورد پژوهی مجموعه سیتی سنتر اصفهان است. روش پژوهش در این مقاله توصیفی-ارزیابانه است. این پژوهش همچنین از پژوهش موردی و رویکرد کیفی بهره می گیرد. گردآوری داده های پژوهش در دو بخش کلی انجام شده است. در بخش اول از خودسنجی در قالب مصاحبه نیمه ساختار یافته با سؤالات باز و نمونه گیری ِهدفمند استفاده شده است. همچنین مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری، با 20 نفر از جوانان 20 تا 30 سال بازدیدکننده از مجموعه سیتی سنتر اصفهان در چند مرحله ادامه یافته است. به منظور تامین روایی و پایایی پژوهش از سه سویه سازی یعنی استفاده توامان از مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی با شیوه نقشه برداری رفتاری استفاده شده است. تحلیل داده های مصاحبه با تکنیک تحلیل مضمون و نرم افزار اطلس تی آی نسخه 8 و تحلیل داده های حاصل از مشاهدات با آمار توصیفی ساده انجام گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که چهار بعد کالبدی-فضایی، اجتماعی-فرهنگی، کارکردی-فعالیتی و بعد فردی، در چگونگی ارزشیابی جوانان از مجموعه سیتی سنتر اصفهان مؤثر است. 

باوجود نقش معنادار تحرک و فعالیت فیزیکی کودکان در سلامت و بهزیستی آنان، این نوع فعالیت ها در همسایگی ها و محلات مسکونی رو به کاهش است. یکی از راه های جبران این مسئله، تقویت آن دسته از ویژگی های محیطی مورد نظر کودکان است که آنان را به تحرک و فعالیت فیزیکی در محله هایشان ترغیب می کنند. بدین منظور، این پژوهش نظرات 450 کودک نُه تا 13 سال (8/43 درصد دختر و 2/56 درصد پسر) را درباره مجموعه ای از این ویژگی ها در شهر مشهد جمع آوری کرده است. در نهایت پاسخ های کودکان به کمک تحلیل عامل اکتشافی دسته بندی و در قالب یک مدل توسعه یافت. این مدل نشان می دهد که تحرک و فعالیت فیزیکی کودکان در محله هایشان می تواند متأثر از هفت عامل زیر باشد: 1) اجازه والدین برای حضور بیرون از خانه، 2) مسیر پیاده امن و لذت بخش به ویژه از خانه به مدرسه و برعکس، 3) امنیت اجتماعی به کمک فضاهای شاد و اجتماع پذیر، 4) قابلیت های محیطی قابل استفاده در شب و روز، 5) خوانایی به کمک مغازه ها در تراز همکف درکنار ساختمان های نشانه ای، 6) محیط متنوع و طبیعی برای کاوشگری و ماجراجویی و 7) ایمنی هنگام حرکت در فضا و بازی با وسایل. نکته مشترک این هفت عامل، تقاضای مکرر برای انجام فعالیت های بازی وار حین فعالیت فیزیکی (تفریح، شادابی و بازی با دوستان) بود. سیاست گذاران حوزه سلامت و برنامه ریزان و طراحان شهری زمانی می توانند به خلق یک محله حامی تحرک و فعالیت فیزیکی کودکان نزدیک شوند که شرایط لذت بخشی را برای حضور و فعالیت مستقل آنان در فضاهای باز آن محله فراهم کنند.