گردشگری اجدادی

امروزه کشف و جستجو در شجره نامه خانوادگی و سفر به منظور نسب شناسی یکی از انگیزه های گردشگری و اوقات فراغت است که نه تنها فرصت هایی را برای معرفی و حفظ میراث های خانوادگی ایجاد می کند، متنوع کردن بازار گردشگری را به دنبال خواهد داشت. پژوهش حاضر سه هدف زیر را دنبال می کند: 1. شناسایی پتانسیل های اصفهان برای ایجاد و رونق گردشگری شجره نامه؛ 2. معرفی بسته های سفر مناسب رونق گردشگری شجره نامه در استان اصفهان؛ 3. شناسایی راهکارها و استراتژی های مناسب برای رونق گردشگری شجره نامه در استان. پژوهش حاضر، از نوع اکتشافی و روش کیفی (تحلیل مضمون) در آن استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را متخصصان حوزه تاریخ، گردشگری و فرهنگ تشکیل داده است. یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که اصفهان به دلیل وجود خاندان های مشهوری که در طول تاریخ به اصفهان مهاجرت کرده اند و خاندان های اصفهانی که به دلیل خدمات یا پیشه خود شهرت داشتند، وجود بازماندگان خاندان های سلطنتی در اصفهان، وجود محله هایی به اسم شهرهای دیگر در اصفهان، حضور مهاجران و پناهندگان در طول تاریخ و گذشته متفاوت تقسیمات کشوری پتانسیل لازم را برای رونق گردشگری شجره نامه دارد. به علاوه، بسته های سفر ورودی، خروجی و بازدیدهای شهری به عنوان فرصت های درآمدزایی در بخش گردشگری شجره نامه در استان معرفی شد. درنهایت چهار استراتژی رسوخ در بازار، توسعه محصول، یکپارچگی افقی و مشارکت به عنوان استراتژی های مناسب برای رونق گردشگری شجره نامه در اصفهان معرفی شد

زمینه و هدف: گردشگری اجدادی یکی از بخش های نوظهور گردشگری به ویژه در ایران قلمداد می شود. بنابراین، به عنوان گام های اولیه به منظور شناخت بیشتر این بخش از گردشگری، هدف پژوهش حاضر تحلیل و شناسایی انگیزه های مختلف گردشگرهای اجدادی و مکان های مورد توجه آنها در سفر به سرزمین اجدادی است. یافته های حاصل از این پژوهش می تواند برای ساماندهی اثربخش این نوع از گردشگری حائز اهمیت باشد.روش شناسی: داده های این پژوهش، با استفاده از 17 مصاحبه نیمه ساختارمند با متخصصان گردشگری اجدادی، گردشگری فرهنگی، اساتید تاریخ و راهنمایان فرهنگی که سابقه برگزاری تورهای مرتبط با گردشگری اجدادی را داشته اند گردآوری شده است. روش نمونه گیری به صورت هدفمند با تأکید بر تخصص، تحصیلات، تجربه تور و سابقه کار مرتبط انجام شد و مصاحبه ها با روش تحلیل مضمون و به کمک نرم افزار مکس کیودا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: انگیزه های اصلی در گردشگری اجدادی که در پژوهش حاضر شناسایی شد عبارتند از: آشنایی با پیشینه نیاکان، برقراری و حفظ ارتباط با گذشته، منافع اقتصادی، جذابیت های سرزمین اجدادی، ادای احترام، یادآوری گذشته، احساس تعلق به سرزمین اجدادی و کسب تجربه احساسی. همچنین، به طور کلی، سه گروه انگیزه شامل: 1) علاقه و نیاز شخصی، 2) نشان دادن هویت و فرهنگ خود به دیگران و 3) بهبود وضعیت سرزمین اجدادی، شناسایی شد.نتیجه گیری و پیشنهادات: یافته های این پژوهش نشان می دهد که بخش های مختلف صنعت گردشگری به خصوص دفاتر مسافرتی و گردشگری می توانند بر این بخش از بازار، به لحاظ اقتصادی، با تاکید بر ابعاد احساسی گردشگرها تمرکز کنند. به طور مثال، دفاتر مسافرتی می توانند در زمینه مهمترین ابزارهای بازاریابی محرک انگیزه های احساسی گردشگری اجدادی، از راهبردهای مختلف استفاده کنند.    نوآوری و اصالت: توجه به درون مایه های روانشناختی و جامعه شناختی گردشگرهای دورمانده از سرزمین اجدادی، نوآوری و اصالت پژوهش حاضر قلمداد می شود چرا که به نظر می رسد این موضوع، برای اولین مرتبه در منابع داخلی مورد توجه قرار گرفته است.