نقد نظریه ماکس وبر

یادداشت مترجم جنبش های دینی سال های اخیر در آسیا، آفریقا و اروپای شرقی، بویژه در کشورهای باصطلاح سوسیالیستی سابق، سبب شده است که بار دیگر جامعه شناسی دینی و یکی از نخستین پژوهش های مربوط بدان، یعنی اخلاق پروتستانی و روحیه سرمایه داری " اثر ماکس وبر (۱۹۲۰ - ۱۸۶۴) مورد توجه و تفحص خاصی قرار گیرد. در آغاز قرن حاضر به هنگامی که مارکسیست های جهانی، به رهبری بلشویک های روسی، تمام تطورات و تحولات اجتماعی را تنها زائیده زیربنای اقتصادی" می پنداشتند و معنویات و اخلاقیات جوامع را ناشی از ماکیات می انگاشتند ماکس وبر، بزرگ جامعه شناس آلمانی، بر علیه این تک سو نگری به مقابله برخاست و با انتشار نتیجه تحقیقات دینی خود مدعی شد که معنویات ذهنی، یعنی پندار و کردار اخلاقی نهفته در دین، نیز می تواند بانی پیدایش و بالیدگی رژیمهای اقتصادی یا مادیات (همراه با سایر عوامل) باشند.