ریاض الخلود

ملا ابوبکر مصنّف چوری، از ادیبان و علمای قرن یازدهم هجری است؛ او آثار و تألیفات گران سنگی در حوزه های مختلف دینی و ادبی از خود به یادگار گذاشته است. کتاب ریاض الخلود ، اثری تعلیمی اخلاقی به زبانِ پارسی است که یکی از مهم ترین آثار نویسنده آن به شمار می رود. این کتاب دربردارنده بسیاری از مضامین اخلاقی و تربیتی است و به تقلید از گلستان سعدی، در هشت باب به نگارش درآمده؛ مصنّف در آن، بارزترین مقوله های تعلیمی را گاه به صورت نظم و گاه به صورت نثر بیان کرده است. این مقاله به روش تحلیلی توصیفی و با هدفِ بررسیِ کلّی کتاب ریاض الخلود ازمنظر ادبیات تعلیمی می کوشد تا به مهم ترین افکار و اندیشه های حِکمی   اخلاقی مصنّف در خلالِ این اثر تعلیمی بپردازد و به این پرسش اصلی پاسخ دهد: مهم ترین درون مایه های تعلیمی و اخلاقی در کتاب ریاض الخلود چیست؟ و نویسنده از چه ابزارهایی در این زمینه استفاده می کند؟. یافته های پژوهش گویای آن است که مصنّف چوری با پیروی از سبک و رویکرد اخلاقی سعدی در گلستان ، با گوشزدکردن برخی از ویژگی های نیک و برحذرداشتن از برخی صفات مذموم، توانسته است علاوه بر تصنیف یک اثر بدیع و تأمل برانگیز در حوزه ادب تعلیمیِ فارسی، نقش خود را در جایگاه یک معلم اخلاق در دوره خود نمایان کند. بهره گیری از آیات قرآن کریم و احادیث، توجه به سخنانِ بزرگان ایران باستان، استفاده از ضرب المثل ها، حکایات و... از اسلوب های نویسنده کتاب در بیان مضامین تعلیمی است. در این میان، آوردنِ ابیاتی به زبان فارسی و عربی، از مهم ترین ابزارهای ملا ابوبکر مصنّف در کتاب ریاض الخلود است که دربردارنده معانیِ اخلاقی و تعلیمی است.