روش شناسی کمی علوم انسانی

پژوهش‌های علمی شامل گام‎های فلسفی،[1] رویه‎ای[2] و اخلاقی[3] است و مطالعاتی با پیش‌فرض فلسفی پوزیتیویستی که مرورهای فراروش اخیر را نشان می‎دهند، هنوز سهمی بیش از 70 درصد مطالعات رشته‎های علوم انسانی و اجتماعی را شامل می‌شوند. از نظرگاه قیاس‌گونه[4] رویکردی کمّی را به محققان دیکته می‌کند. در این رویکرد ورود به حوزه اندازه‎گیری و به دنبال آن بحث شناسایی سنجه‌ها[5]‎ و پیوند آن با متغیرها و یا در سطحی انتزاعی‎تر سازه‎ها،[6] اگر نگوییم مهم‌ترین که یکی از برجسته‌ترین موارد است و ابهام و مکنون[7] بودن مفهومی این سازه‎ها در این علوم، تحقق کامل اعتبار (روایی)[8] و قابلیت اطمینان (پایایی)[9] برای پژوهشگران را هر چه دشوارتر می‎نماید. محقق با مروری علمی و در قالبی روایتی[10] با تمرکز بر وجه پایایی و جنبه تعمیم‎پذیری[11] نتایج، سستی و ناتوانی شاخص‎های ضعیف اما متأسفانه بسیار رایج در پژوهش‌های ایران را برمی‌شمارد و با نگاهی ارزیابانه و آسیب‌شناسانه، رسالت ارائه راهکاری مناسب برای برون‎رفت از این ضعف ساختاری رویه‎ای را با واکاوی و معرفی جایگزینی مناسب و عملیاتی برای آن، یعنی ضریب امگای مک‎دونالد[WU1] [12] پیشنهاد می‎کند. پیش‎بینی می‎شود که نتایج مطالعه حاضر، چشم‎انداز پایدار و موفقی را در تغییر دیدگاه پژوهشگران علوم انسانی پدید آورد.