تحلیل فرگشت های جهانی در ظهور و صعود نظام پهلوی در ایران بر اساس نظریه نظام- جهان مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست جهانی دوره نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۲)
147 - 178
تحلیل گذار و تبدیل نظام های حکومتی در چرخه نظام- جهان مدرن از عمده مسائل سیاست جهان و ایران است. هدف این پژوهش تحلیل چرخش نظام حکومتی ایران در دهه 1290. ش بر اساس نظریه نظام- جهان مدرن است. مفروض های این مقاله بر تغییرات همگن و بر فرگشت های تقسیم کار جهانی توسط دستگاه دولتی پرتوان تاکید دارد. سؤال اصلی پژوهش این است که تغییر و تبدیل نظام حکومتی ایران از قاجار به پهلوی در دهه 1920 چگونه بر اساس نظام- جهان مدرن قابل تحلیل است؟ در راستای جواب به سؤال فوق این فرضیه به عنوان جواب موردبررسی قرار می گیرد که گذار نظام حکومتی از قاجار به پهلوی متناسب با چرخش نظام – جهان مدرن در راستای تقسیم کار جهانی و تابعیت سازمان اجتماعی کار صورت پذیرفت. در فرگشت ابتدایی توسط دولت پرتوان کودتای سوم اسفند 1299. ش رخ داد و هژمون قدرت فائقه به شکل خشونت گرایانه و با نقش آفرینی قزاق ها نمود یافت. اما سپس با همگن سازی فرهنگی توسط بوروکراتها و متجددین روشنفکر موجبات تابعیت سازمان کار و چرخش از جامعه ی حاشیه ای به جامعه ی نیمه پیرامونی فراهم گردید. و ایران به منزله ی منطقه ی مزیت مند اقتصادی در انباشت سرمایه بیشتر برای اقتصاد سرمایه داری جهانی ایفای نقش نمود. اطلاعات مقاله به طریق اسنادی جمع آوری و با روش تحلیلی- توصیفی نگارش شده است.