کردهای ترکیه

از بدو تاسیس جمهوری ترکیه در 1923، دولت ملی در ترکیه با چالش مساله کردها مواجه بوده است. در طول دوره حدودا هشتاد ساله تسلط کمالیست ها بر مراکز قدرت سیاسی در ترکیه، آنکارا سیاست انکار و ادغام کردها را در ناسیونالیزم ترکی پی گیری می کرد. پیدایش سازمان حزب کارگران کردستان (پ ک ک)، پاسخ کردها به سیاست انکار و ادغام به مثابه سیاستی در جهت دولت سازی مدرن در ترکیه بوده است. در طول دو دهه پایانی قرن بیستم، ترکیه شاهد کشمکشی خشونت بار مابین دولت مرکزی و سازمان پ ک ک بوده است به گونه ای که برآورد می شود که بیش از سی هزار نفر در طول این کشمکش خشونت بار جان باخته اند. به طور کلی در دوره تسلط کمالیست ها، مساله کردها در کنار مساله اسلام سیاسی توسط نخبگان در قدرت به عنوان تهدیداتی موجودیتی بر علیه تمامیت ارضی و مشخصه سکولار حکومت برساخته شده بودند، پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه از اوایل قرن جدید، آنکارا سیاست امنیتی سازی مساله کردها را تعدیل نموده و در صدد راه حل هایی جدید برای این مساله برآمده است و با توجه به ساختارهای دموگرافیکی و ژئوپولیتیکی عراق، و پایگاههای پ ک ک در کوهستان قندیل در اقلیم خودمختار کردستان عراق، مساله کردهای ترکیه و سیاست آنکارا  بویژه در پیوند با عراق بعدی بین المللی نیز یافته است. در این مقاله به روش تبیینی و از چشم انداز رهیافت نظری امنیتی سازی و غیر امنیتی کردن، به تحول سیاست ترکیه در دوره سلطه حزب عدالت و توسعه نسبت به مساله داخلی کردها و تاثیر آن بر روابط ترکیه و عراق پرداخته شده است.

قومیت در خاورمیانه، مسئله ای پیچیده است و کشورهای چندقومیتی همواره با مشکلات فراوانی از این ناحیه روبه رو بوده اند. برخی رویه سرکوب را در قبال مطالبات قومی در پیش گرفته اند و در مقابل، عده دیگری در تلاش بوده اند که با دادن حقوق فرهنگی و سیاسی به قومیت ها از بحرانی ناخواسته جلوگیری کنند. در این میان، سیاست ترکیه در قبال قومیت ها و به ویژه کردها، به عنوان اصلی ترین اقلیت قومی کشور، فرازونشیب زیادی داشته است. تا پیش از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، ترک ها سیاست سرکوب را در مقابل کردها درپیش گرفته بودند، اما با روی کار آمدن این حزب، می توان تغییراتی اساسی را در این رویه مشاهده کرد. فهم این مسئله ازآن رو اهمیت دارد که مسئله کردها در ترکیه، اصلی ترین مسئله داخلی این کشور در طول دوره ای طولانی بوده است. در این نوشتار با استفاده از روش توصیفی تحلیلی تلاش بر این است که فرایند صلح ترکیه و کردهای این کشور را با به کارگیری نظریه های چندفرهنگ گرایی توضیح دهیم و بنابراین درصدد پاسخ گویی به این پرسش هستیم که نظریه های چندفرهنگ گرایی چگونه می توانند فرایند صلح در ترکیه را تبیین کنند؟ نتیجه ای که در این نوشتار به دست آمده، حاکی از این است که نظریه های چندفرهنگ گرایی قابلیت تبیین فرایند صلح ترکیه و کردهای این کشور را دارند.