حکمرانی سالم

مسئله بهبود حکمرانی در کشورها به طرح حکمرانی خوب منجر شد در انتقاد به آن، حکمرانی سالم ارائه شده است. حکمرانی سالم به برداشت آزاد و متنوع از شیوه و معیارهای حکمرانی در کشورهای مختلف تأکید دارد و معتقد است که حکمرانی باید مطابق با آداب، رسوم و فرهنگ محلی هر کشور تعریف و سازمان دهی شود. هدف پژوهش حاضر، واکاوی و تبیین مؤلفه های حکمرانی سالم اسلامی در پرتو ارزش های ناب انقلاب اسلامی از دیدگاه رهبر انقلاب است. این پژوهش، از نظر هدف بنیادی و از لحاظ روش تحقیق، ترکیبی است. رویکرد ترکیبی آن، متوالی اکتشافی است که در دو فاز کیفی-کمّی انجام شده است. در این طرح ابتدا از روش کیفی تحلیل روایت و سپس از روش کمّی دلفی تعدیل شده استفاده شده است. در فاز اول، با استفاده از رویکرد زمینه یابی های مکتوب، شاخص ها و گزاره های کلیدی مرتبط با ارزش های ناب انقلاب اسلام استخراج شدند و سپس با کدگذاری در مرحله بعدی؛ مؤلفه های کلیدی مورد شناسایی قرار گرفتند. در نهایت با بررسی متون مربوطه، تعداد 112 واحد معنایی شناسایی شد که پس از پالایش دوباره کدها، 45 کد مفهومی احصا گردید. در مرحله بعدی، با بررسی کدهای مفهومی، 9 طبقه و 5 درون مایه اصلی استخراج شد. در فاز دوم تحقیق با استفاده از روش دلفی تعدیل شده، که تعداد 16 خبره در سه راند دلفی مشارکت داشتند، این مؤلفه ها به همراه طبقات تشکیل دهنده آن ها مورد بررسی قرار گرفتند. از نتایج این تحقیق می توان به این نکته اشاره کرد که می توان با تأسی از ارزش های ناب انقلاب اسلامی، حکمرانی سالم اسلامی را با شیوه حکومتی که مبتنی بر مردم سالاری دینی است پیاده سازی کرد و سبک جدیدی از حکومت و حکمرانی را در چارچوب قوانین الهی و اسلامی ارائه نمود که در راستای رشد و تعالی کشور، مثمر و کارآمد باشد .

حکمرانی، فرایند قاعده گذاری، اجرای قواعد، بررسی، نظارت و کاربست بازخوردها با اعمال قدرت مشروع و به منظور دستیابی به هدف مشترکی برای همه کنشگران و ذینفعان در چارچوپ ارزشها و هنجارها در محیط یک سازمان یا یک کشور است. در گذار از حکمرانی خوب به حکمرانی سالم و پس از آن حکمرانی با رویکرد تعالی به منظور تحقق حداکثری اهداف افراد در جامعه، حرکت رویکرد حکمرانی به سوی توجه عمیق تر به نیازهای مادی و معنوی با نگاه رفاه در چهارچوب تحقق عدالت محوری و تفاوت های ایدئولوژیک و فرهنگی، مفهوم حکمرانی متعالی با رویکرداسلامی و خدامحوری در قالب مفهوم حکمرانی ناب تبیین گشت.حکمرانی ناب به عنوان مدل تکامل یافته حکمرانی متعالی برای جوامع پیشنهاد می گردد.در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای به بیان مفهوم حکمرانی ناب و مولفه های آن پرداخته و در نهایت مدل محقق ساخته ارائه می گردد.کلیدواژه: حکمرانی خوب ، حکمرانی سالم ، حکمرانی متعالی ، حکمرانی ناب

در سال های اخیر، نگرانی های فزاینده ای در مورد مسائل سیاسی در بحث حکمرانی به وجود آمده است. کشورهای مختلفی به منظور توسعه و بهبود شرایط خویش، ملزم به استقرار حکمرانی سالم هستند. حکمرانی سالم یا مطلوب، به عنوان جدیدترین نوع حکمرانی است که در راستای بهبود ظرفیت دولت، مردم و نهادهای مختلف برای حل مسائل و ایجاد توسعه تلاش می نماید. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی و شناسایی ابعاد، مؤلفه و شاخص های حکمرانی سالم در بستر خط مشی گذاری عمومی است که با استفاده از رویکرد کیفی نظریه داده بنیاد به بررسی آن می پردازد. پژوهش حاضر از نوع بنیادی و روش تحقیق بکار رفته در آن کیفی است. مشارکت کنندگان آن، خبرگانی از حوزه های دانشگاهی و سازمان های دولتی هستند که در این زمینه، دارای چندین سال سابقه علمی و اجرایی می باشند. این افراد با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند مورد شناسایی و مصاحبه قرار گرفتند و مطابق با قاعده اشباع نظری، 12 خبره در مصاحبه های نیمه ساختاریافته مشارکت داشتند که صحبت های آن ها در قالب گزاره هایی دسته بندی، و جهت تحلیل در مراحل بعدی مورداستفاده قرار گرفتند. هریک از گزاره ها مطابق با رهیافت نظام مند استراوس و کوربین در قالب 103 کد باز، 39 کد محوری و 10 کد انتخابی مقوله بندی شدند. از نتایج تحقیق حاضر می توان به نقش مهم حکمرانی سالم در ایجاد اشکال نوآورانه و جدید اقدام جمعی با هدف حل مسائل پیچیده خط مشی عمومی، کمک به دانش عمومی، ارائه خدمات عمومی مؤثر، توسعه پایدار، شهروندمحوری و... اشاره کرد که به عنوان مجموعه ای از نتایجی هستند که از تکامل حکمرانی سالم در بستر خط مشی گذاری عمومی حاصل می شوند.