انرژی - دیدکارایی

اهداف: انتشار ویروس کووید 19 سلامت شهروندان به خصوص سالمندان را در فضاهای باز جمعی تهدید می کند. خالی تر شدن فضاهای جمعی از حضور گروه های آسیب پذیر به ویژه سالمندان، مساله اصلی پژوهش است. هدف از این مقاله، تحلیل تاثیر پاندمی بر حضور گروه های آسیب پذیر در فضاهای باز شهری، با هدف ارایه درس هایی برای آینده و ایجاد آمادگی هرچه بیشتر برای شرایط پساکرونامعماری و پساکرونا شهرسازی است. روش ها: روش پژوهش «فراتحلیل» اسناد و تحولات دوران پاندمی یا جهانگیری کووید 19 است که با شیوه ای پهنانگر و رویکرد طراحی .مبنا به انجام رسیده است. چارچوب نظری پژوهش تلفیقی از نظریه معماری سرآمد و محیط های سالم شهری است که با رویکردی انتقادی، به تحلیل نقاط قوت و ضعف فضاهای باز جمعی در شهرهای معاصر می پردازد. یافته ها: مطالعات نشان می دهد که پس از انتشار ویروس کرونا و جهانگیری کووید 19، حضور سالمندان و دیگر گروه های آسیب پذیر در فضاهای شهری کمتر از گذشته شده است؛ زیرا اثرپذیری سالمندان از این ویروس و آسیب پذیر بودن آن ها بیشتر است. در نتیجه، فضاهای شهری به سوی قطبی شدن حرکت کرده، حضور گروه های آسیب پذیر در آن ها کمرنگ تر شد. نتیجه گیری: دستاوردهای مطالعه نشان دهنده آن است که فضاهای باز جمعی بیش از پیش بایستی بر اساس رویکرد یکپارچه به نظریه هایی چون «محیط سالم» و «شهر سالم» برنامه ریزی و طراحی شوند تا امکان حضور گروه های آسیب پذیر و سالمندان در آن بیشتر شده؛ کیفیت محیط زیست شهری افزایش یابد.

عملکرد حرارتی و روشنایی ساختمانها باتوجه به نیاز به مصرف انرژی هم زمان با برقراری آسایش ساکنین دو عامل پر اهمیت در طراحی معماری است. طراحی نمای ساختمان به عنوان پوسته خارجی که محل تبادل حرارت بنا با محیط اطراف، جذب انرژ ی های خورشیدی و نفوذ نور به محیط داخلی بسیار حائز اهمیت بوده است. چارچوب نظری پژوهش بر اساس نظریه معماری سرآمد و معماری نوردوست، با هدف بهره وری در مصرف انرژی بنیان نهاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از جنبه هدف، کاربردی می باشد. با توجه به اهمیت فضاهای آموزشی و میزان مصرف انرژی در این حوزه، نقش و جایگاه محوری کلاس های درس، در این پژوهش، نما جنوبی یکی از کلاس های دانشگاه آزاد اسلامی سمنان به عنوان مطالعات میدانی مورد بررسی قرار گرفته و در نرم افزار راینو شبیه سازی و با پلاگین های گرس هاپر، لیدی باگ، هانی بی، انرژی پلاس، عملکرد حرارتی آنالیز و با کمک روش الگوریتم ژنتیک در کامپوننت گالاپاگوس با تغییر درابعاد پنجره ها کلاس مورد مطالعه، بهینه سازی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد با بهینه سازی کلاس، مصرف انرژی در جداره جنوبی 12 درصد کاهش یافته است و بیش از 50 % از محیط کلاس، روشنایی مفید نور روز را دریافت می کند. براساس گواهینامه مصرف بهینه انرژی و طراحی زیست محیطی، هر دو شاخص کفایت فضایی نور روز و دریافت سالیانه نور مستقیم خورشید برای بحث روشنایی در ساختمانهای آموزشی امتیاز لازم را کسب کرده است. نتایج نشان می دهد که فرم و چیدمان روزنه ها در جداره جنوبی کلاس مورد مطالعه، در دریافت نور و مصرف انرژی، موثر بوده و بیشترین روشنایی و کمترین مصرف انرژی را روزنه هایی با ابعاد کوچک تر و پراکندگی بیشتر نسبت به پنجره های وضع موجود در اقلیم شهر سمنان دارند.