احوال قیامت

تبیین تأویل آیات قرآنی در مواجهه با دلالت انگاری آیات ، یکی از دغدغه های مفسران شیعه و سنی به شمار می آید . شناسایی دقیق وجود افتراق و اشتراک فریقین در دلالت ها و تأویلات یک آیه ، به فهم بهتر آیات و دست یابی به مقصود آن سوره می انجامد. در این نوشتار با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی ، اختلاف فریقین در تفسیر و مراد آیات " وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ نَاضِرَهٌ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَهٌ " مورد بررسی قرار گرفته است . اختلاف اصلی مطرح در این آیات بدین صورت است که گروهی آیه را تأویل به رؤیت قلبی و حقیقت ایمانی و معرفت عقلی خداوند در قیامت و گروهی دیگر آن را به معنی مشاهده ی نعمات بهشتی و رحمت الهی تفسیر و تأویل می کنند. در روایات شیعی، ائمه ی اهل بیت، (علیهم السلام) به خصوص امام رضا (علیه السلام) مخاطب خود را با استدلال های عقلانی و نیز ارجاع به آیاتی نظیر « لَا تُدْرِکُهُ الْأَبْصَارُ وَهُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصَارَ » دعوت می کند. از رهگذر تحلیل و بررسی این آیات چنین بدست می آید که اهل سنت به اتفاق تا قرن سه هجری به بحث تفسیر مادی از «نظر» در آیه مذکور نپرداختند. زیرا مکتب کلامی اشاعره تا قرن 2 و 3 وجود نداشته و از اواخر قرن سه هجری، مکتب معتزله موضوع بحث محافل بوده است.