کینه توزی

مقدمه: پرخاشگری یکی از مشکلات مهم دوره نوجوانی است که همه ی ابعاد رشد و سلامت نوجوانان را تحت تأثیر قرار می دهد و پیامدهای منفی همچون تصویر ذهنی منفی در میان همسالان و آموزگاران، طرد از سوی همسالان، افت تحصیلی، مصرف مواد، مشکلات ارتباطی با خانواده و بزهکاری را در پی دارد. هدف: لذا پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی مشاوره گروهی به شیوه ی گشتالت درمانی بر کاهش تهاجم و کینه توزی دانش آموزان پسر دوره دبیرستان صورت گرفت. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون بود. از میان مدارس پسرانه دوره دبیرستان از طریق نمونه گیری خوشه ای یک مدرسه انتخاب و با اجرای پرسشنامه پرخاشگریAGQ، ۲۴ نفر از دانش آموزان انتخاب و به صورت تصادفی در ۲ گروه آزمایش (12نفر) و کنترل (12 نفر) جایگزین شدند. ۸ جلسه گشتالت درمانی گروهی بافاصله زمانی یک هفته برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. یافته ها: پردازش داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل واریانس انجام گرفت که نتایج نشان داد بین گروه های موردمطالعه تفاوت معناداری وجود دارد. (p<۰/۵) نتیجه گیری: مشاوره ی گروهی به شیوه ی گشتالت درمانی بر کاهش تهاجم و کینه توزی مؤثر بوده است.

هدف پژوهش حاضر اعتباریابی متقاطع مدل پنج گانه صفات تاریک در نمونه ایرانی بود. مدل صفات پنج گانه تاریک شخصیت، مدل گسترش یافته صفات چهارگانه تاریک شخصیت است که مولفه کینه توزی را به مجموعه صفات خودشیفتگی، ماکیاولیسم، جامعه ستیزی و دیگرآزاری افزوده است. پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال تحصیلی 96-97 و تعداد نمونه 400 نفر از این جامعه بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل نسخه فارسی مقیاس دوجین کثیف ، مقیاس کوتاه تکانش دیگرآزاری و مقیاس کینه توزی بود. داده ها در دو مرحله مورد تحلیل قرار گرفت. ابتدا تحلیل عاملی اکتشافی حاکی از استخراج پنج مولفه ماکیاولیسم، جامعه ستیزی، خودشیفتگی، دیگرآزاری و کینه توزی بود که توانست در نهایت 12/59 درصد از واریانس را تبیین نماید. همچنین تحلیل عاملی تاییدی نشانگر تایید ساختار پنج عاملی و برازش مطلوب مدل بود؛ همه شاخص های برازش بالاتر از مقدار بحرانی 9/0 بودند. ضرایب همسانی درونی گویه ها از طریق آلفای کرونباخ برای مولفه ها بین 74/0 تا 86/0 و برای کل مقیاس 77/0 بود. ضرایب باز آزمائی برای کل مقیاس 75/0 و برای و مؤلفه ها بین 70/0 تا 79/0 بود. مدل پنج گانه صفات تاریک شخصیت در نمونه ایرانی مورد تایید قرار گرفت و می تواند در موقعیت های بالینی و پژوهشی مورد ارزیابی قرار بگیرد.

هدف از پژوهش حاضر، چگونگی کنترل، کاهش و علاج کینه توزی به عنوان یک مانع جدی در راه صلح و اخلاق صلح محور بود. چرا که اگر سلامت را به مثابه پلی برای صلح در نظر بگیریم، کینه توزی همچون یک بیماری است که مانع از تحقق آن می شود. مطالعه حاضر از نوع مطالعات کیفی و روش آن، توصیفی تحلیلی بوده و محور اصلی پژوهش، مفهوم شناسی کینه توزی براساس آموزه های اسلامی و آراء اندیشمندان اخلاق اسلامی بود. جامعه این پژوهش تمامی مستندات مربوط به موضوع پژوهش در کتب و نوشته های اخلاقی و آراء اندیشمندان اخلاقی بود. در روش گردآوری داده ها، از روش اسنادی و به منظور تحلیل داده ها، از شیوه تحلیل مفهومی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که براساس تحلیل محتوای آموزه های اسلامی و آراء اندیشمندان اخلاق اسلامی، کینه توزی نوعی بیماری تلقی شده است. به همین دلیل در دو سطح فردی و اجتماعی، راهکارهایی برای پیشگیری، درمان و کاهش آن در جامعه شناسایی و استخراج شد. از مهم ترین راهکارهای درمانی در بعد فردی می توان به راهکارهای روان شناختی، مشاوره ای و روان درمانی، تقویت اعتقادات مذهبی و ایمان و اصلاح باورهای مذهبی، تربیت عاطفی افراد و پرورش و تقویت عشق و محبت، آگاهی بخشی و تشدید آگاهی و تقویت تفکر انتقادی اشاره کرد. راهکارهای درمانی در بعد اجتماعی نیز شامل تقویت روابط مبتنی بر محبت، نیکی، احترام و پذیرش دیگران، ترویج فرهنگ گفت وگو در جامعه و به رسمیت شناختن دیگران، شفافیت بخشی در جامعه و اصلاح ساختارهای اجتماعی معیوب است که منجر به خشم و نفرت و کینه توزی عمومی می شود.

وسواسِ ذهنی عبارت است از افکاری ناخواسته که خارج از مهارِ فردِ مبتلا و به طورِ مکرّر در ذهن پدیدار می-شوند و ایجادِ اضطرابی نامعمول می نمایند. فرد، در واکنش، دست به اعمالِ وسواسی می زند که دافعِ اضطراب و چونان تمهیدی مراقبتی می نمایند، حال آن که فاقدِ تأثیری پایدار و، در حقیقت، نوعی حمله به خویش اند؛ این اعمال نه برخاسته از اراده ای معطوف به درمان، که برآمده از اراده ای معطوف به تخریب اند. وسواسِ ذهنی عموماً به عنوانِ بیماری یا اختلالی روانی شناخته می شود و از چشم اندازی روان پزشکانه یا روان شناختی موردِ بحث قرار می گیرد؛ امّا در این مقاله، با رجوع به آراءِ نیچه و با مدد گرفتن از مفاهیمِ «کینه توزی» و «بد وجدانی» -مفاهیمِ کلیدیِ تبارشناسیِ اخلاق- تحلیلی فلسفی از وسواسِ ذهنی ارائه می شود. بر مبنایِ این تحلیل، بنیادِ وسواس نیروهایی غریزی است که چون نمی توانند در بُرون تخلیه شوند، به درون جهت برمی گردانند و خود گناه کار پنداری را در حکمِ وسیله ای برای خودآزاری به کار می بندند.