دربار و موسیقی

در این مقاله به موسیقی دوره غزنوی پرداخته می شود. هدف از این تحقیق، کشف تحولات تاریخی موسیقی یکی از سلسله های ترک تبارِ دوران میانی تاریخ ایران است. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی است که علاوه بر تشریح وقایع، تلاش شده چرایی و چگونگی تحولات موسیقی مورد تحلیل قرار گیرد. در این مقاله، دو جنبه اجتماعی و تخصصی موسیقی، اساس ساختار مقاله را تشکیل می دهد. بر اساس شواهد می توان احتمال داد که در این دوره، سازمان منسجمی در دربار برای موسیقی وجود داشته است؛ دست اندرکاران این تشکیلات، مسئولیت مشخصی را برعهده داشته اند. ورود لوریان/ لولیان اسیر از هند و سند به قلمرو غزنوی، آغازی برای پراکندکی و مهاجرت تدریجی آنان به خارج از ایران شد. در زمینه تألیف مباحث نظری، تلاش هایی صورت گرفته که تا حدودی جنبه های مبهم نظام موسیقایی این دوره را بازتاب می دهد. با مقایسه مباحث نظری رساله موسیقی نیشابوری با رساله ادوار صفی الدین (مؤسس مکتب منتظمیه)، می توان به شباهت ها و تفاوت هایی در عرصه نظری -  عملی شرق و غرب تمدن اسلامی پی برد. این شباهت ها و تفاوت ها عمدتاً به نظام پردگی و ریتمیک برمی گردد.