بررسی نقش خاندان زیک در دورۀ گورکانیان هند(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات شبه قاره سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۳
157 - 172
در دوره صفویه برخی از خاندان های برجسته ایرانی به دلایل مختلف، به هندوستان مهاجرت کردند. مهاجرت این خاندان ها به قلمرو گورکانیان هند همراه با تجربیات بیشمار سیاسی و اجتماعی آنان به طور طبیعی منشأ تأثیرات قابل توجهی در عرصه های مختلف در هند بود. ازجمله این خاندان ها، خاندان زیک بود. این خاندان که از سابقه درخشان خدمات نظامی و سیاسی در دوره شاه عباس اول صفوی برخوردار بود، پس از مرگ وی و به واسطه اختلافات درباری مورد غضب قرار گرفتند و مجبور به ترک ایران و پناهندگی به دربار گورکانیان شدند. این پژوهش به شیوه کتابخانه ای و به روش توصیفی و تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که خاندان زیک چه نقشی در دوره گورکانیان هند ایفا کردند؟ یافته های اجمالی این پژوهش مؤید آن است که خاندان زیک با بهره گیری از تجربیات نظامی و سیاسی خود نقش مؤثری در مقابله با ازبکان و برخی از فتوحات گورکانیان هند ایفا کردند. تلاش پیگیر این خاندان در عمران و آبادی برخی از نواحی قلمرو گورکانیان همچون کشمیر و کابل و حمایت بی وقفه آنان از گسترش زبان فارسی و مذهب تشیع در هند از تأثیرات مهم حضور این خاندان، در دربار گورکانیان هند بود.