ادراک عمق

هدف از انجام این بررسی تأثیر حضور تماشاگران بر افزایش انگیختگی و اثر آن بر ادراک عمق ورزشکاران بود. جامعة آماری این تحقیق را کلیه دانشجویان دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران تشکیل دادند که از میان این 58 نفر (23 نفر زن و 35 نفر مرد با میانگین سنی 3 /23 و انحراف استاندارد 16 /2) به صورت تصادفی انتخاب شدند. آزمودنی ها در دو محیط انگیزشی (با حضور تماشاگر و بدون حضور تماشاگر) مورد آزمون قرار گرفتند. به منظور سنجش سطح انگیختگی آزمودنی ها، از آزمون اضطراب رقابتی ورزشی (SCAT) استفاد شد. همچنین، ابزار مورد استفاده برای سنجش ادراک عمق، دستگاه آزمونگر الکتریکی ادراک عمق (مدل B122) بود.نتایج آزمون t همبسته در سطح 05 /0 اختلاف معنی داری بین نتایج آزمون ادراک عمق در دو محیط انگیزشی پایین و انگیزشی بالا نشان داد. به بیان دیگر، آزمودنی ها در محیط انگیزشی بالا (یعنی در حضور تماشاگر) دچار تخمین نادرستی در ادراک عمق شدند که این اثر در هر دو جنس مشابه. با توجه به نتایج این پژوهش، ورزشکاران مبتدی در محیط انگیزشی بالا در مقایسه با محیط انگیزشی پایین به منابع اطلاعاتی و نشانه های محیطی متفاوتی توجه می کنند که منجر به قضاوت نادرست در تخمین عمق می شود.

مقدمه: تالاسمی ماژور شدیدترین فرم بتا تالاسمی می باشد که در آن لزوماً حیات فرد به تزریق منظم خون و مراقبت پزشکی نیاز دارد. با شروع درمانهایی نظیر تزریق دسفرال و انتقال خون های مکرر , عوارض متعددی در ارگانهای حیاتی بیمار، از جمله چشم که مهمترین عضو حسی می باشد ایجاد می گردد. بینایی به طور ویژه ای در پاسخ های حرکتی- ادراکی، بر کیفیت های حسی دیگر برتری دارد و همچنین به جزئیات، عمق و رنگ حساس است، در نتیجه در کنترل حرکات نقش تعیین کننده ای دارد. این مطالعه با هدف اثر رنگ های اصلی بر ادراک عمق نوجوانان مبتلا به تالاسمی ماژور و مقایسه آن با نوجوانان سالم انجام شده است. روش تحقیق: روش این مطالعه علّی- مقایسه ای (Casual Comp rational ) بوده و نمونه شامل 18 نفر بیمار تالاسمی ماژور و 18 نفر افراد سالم در محدوده سنی 13 تا 17 سال(41/1 ±33/15) میباشد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. آزمودنی ها در هر رنگ سه نوبت به کمک دستگاه ادراک عمق، رنگ و شکل مورد ارزیابی قرار گرفتند. میانگین هر سه نوبت به عنوان نمره ادراک عمق افراد در آن رنگ مورد استفاده قرار گرفت. نتایج: آنالیز واریانس در اندازه های تکراری نشان داد بین رنگ های اصلی در دوگروه تفاوت معنی داری وجود دارد (0001/0 = pو 564/62=(34 و2)F). همچنین اثر اصلی گروه معنی دار است ( 0001/0= P و334/14=(34و1)F). نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده، شاید یکی از دلایل موثر بر کاهش ادراک عمق افراد تالاسمی ماژور، هیپوکسی و آنمی مزمن ، کاهش تحرک و یا افزایش رسوب آهن در بافت های چشم باشد که در این افراد مشاهده می شود. همچنین با توجه به طول موجهای مختلف، رنگهای مختلف ادراک عمق متفاوتی دارند و رنگ آبی بیشترین خطا را دارد. با توجه به اهمیت ادراک عمق و رنگ در رفتار حرکتی انسان، در این خصوص باید چاره جویی لازم صورت گیرد.

در بسیاری از مهارتهای حرکتی از جمله بدمینتون که با تخمین و ضربه زدن اشیاء متحرک سرو کار دارند، ادراک عمق نقش مهمی را ایفا می کند. همچنین، بر طبق ویژگی های سیستم بینایی انسان، رنگهای مختلف ادراک عمق متفاوتی را ایجاد می کنند. بر این اساس، تحقیق حاضر، با هدف بررسی تأثیر رنگ توپ بر ادراک عمق دانشجویان دختر در شرایط خستگی صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه دانشجویان دختر دانشکده تربیت بدنی که واحد بدمینتون را در نیمسال دوم سال تحصیلی 90-89 انتخاب کرده بودند تشکیل دادند که 39 نفر( با میانگین سنی 21 سال ) از آنها به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت داشتند . ابتدا از همه نمونه ها پیش آزمون ادراک عمق به عمل آمد، سپس به طور انتخابی و به صورت همگن بر اساس امتیازات ادراک عمق به ٣ گروه تقسیم شدند. همه گروه ها به بازی بدمینتون پرداختند. پس از اطمینان از بروز خستگی ( با اندازه گیری ضربان قلب و میزان اسیدلاکتیک خون) مجددا خطای ادراک عمق آزمودنی ها اندازه گیری شد. سپس جهت ارزیابی تأثیر رنگ توپ بر ادراک عمق ورزشکاران در شرایط خستگی؛ به گروه کنترل توپ سفید، به گروه آزمایشی دوم توپ فسفری و به گروه تحت مداخله سوم توپ آبی داده شد. از آنها خواسته شد به انجام مسابقه بدمینتون بپردازند و پس از اعلام خستگی، ادراک عمق آنان به عنوان پس آزمون اندازه گیری شد. برای بررسی و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و تحلیل واریانس یک طرفه در سطح معنی داری(05/0>P) استفاده شد. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که اگر چه تفاوت معناداری بین ادراک عمق گروه های مختلف مشاهده نشد، اما رنگ فسفری در گروه تحت مداخله باعث کاهش معنی دار خطای ادراک عمق ورزشکاران شد. بنابراین با توجه به اینکه خستگی موجب کاهش ادراک عمق می شود، به مربیان بدمینتون پیشنهاد می شود، در بخش های پایانی کلاس خود جهت کاهش خطا در ادراک عمق و اجرای مناسب ورزشکاران می توانند از توپ هایی با رنگ های گرم استفاده کنند.

این مطالعه با هدف بررسی اثر رنگ های گرم و سرد بر ادراک عمق ورزشکاران انجام شده است. این مطالعه به روش نیمه تجربی بود و نمونه شامل 72 ورزشکار سطوح دانشگاهی با میانگین سنی 98/1± 88/22 سال بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها در هر رنگ سه نوبت به کمک دستگاه ادراک عمق، رنگ و شکل پژوهش گر ساخته با روایی همزمان 833/0 و پایایی 879/0 که قابلیت ارزیابی ادراک عمق رنگی را با کوچک ترین خطا (یک ده هزارم سانتیمتر) داراست، مورد ارزیابی قرار گرفتند. میانگین این سه نوبت به عنوان نمره ی ادراک عمق افراد در هر رنگ مورد استفاده قرار گرفت. نتایج آزمون t در گروه های همبسته نشان داد که بین ادراک عمق در رنگ های گرم و سرد در ورزشکاران رشته های توپی تفاوت معناداری وجود دارد (0.016=P، df=35، t=-2.54). آزمودنی ها در رنگ های گرم ادراک عمق بهتری داشتند؛ ولی در ورزشکاران رشته های غیر توپی این تفاوت مشاهده نشد (0.05<P). نتایج پژوهش نشان داد که ادراک عمق ورزشکاران در زمینه ی زرد، در رنگ های گرم در ورزشکاران توپی بهتر است. این مسأله شاید به این دلیل باشد که رنگ های طیف نارنجی - سبز – زرد، بیشترین حساسیت و بیشترین گیرنده ها را در شبکیه دارند. هم چنین رنگ های سرد به علت طول موج کوتاه تر، شکست بیشتری نسبت به طول موج های بلند دارند. به علاوه، شاید تمرین مهارت های ادراکی در ورزشکاران توپی دلیل دیگر برتری ادراک عمق باشد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر انگیختگی ناشی از حضور تماشاگر بر ادراک عمق و حافظه فضایی دانشجویان دختر ورزشکار می باشد. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانشجویان دختر دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران تشکیل دادند که از این میان، 30 نفر (با میانگین سنی 38/1±47/20 سال) به صورت داوطلبانه در پژوهش شرکت نمودند. شایان ذکر است که پژوهش حاضر به روش نیمه تجربی انجام شد. ابتدا از تمامی آزمودنی ها پیش آزمون ادراک عمق (آزمون گر الکتریکی ادراک عمق) و حافظه فضایی (با استفاده از دستگاه حرکت خطی) به عمل آمد. سپس، آزمودنی ها به صورت تصادفی به دو گروه کنترل (بدون حضور تماشاگر) (15 نفر) و تجربی (با حضور تماشاگر هم جنس) (15 نفر) تقسیم شدند. قابل ذکر است که شاخص ضربان قلب برای سنجش سطح انگیختگی آزمودنی ها مورداستفاده قرار گرفت. همچنین، پس از اعمال مداخله مربوط به گروه تجربی، از شرکت کننده ها پس آزمون به عمل آمد. نتایج تحلیل کوواریانس در ادراک عمق نشان می دهد که بین ادراک عمق دو گروه تجربی و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (P=0.001). به عبارت دیگر، افزایش سطح انگیختگی (حضور تماشاگر هم جنس) موجب افزایش خطای ادراک عمق آزمودنی ها شده است. تحلیل کوواریانس در حافظه فضایی نیز بیانگر این است که گرچه محیط انگیزشی سبب افزایش خطای حافظه فضایی شده است، اما بین انگیختگی ناشی از حضور تماشاگر و حافظه فضایی دانشجویان دختر ورزشکار در گروه تجربی و کنترل تفاوت معناداری وجود ندارد (p=0.1)؛ لذا، پیشنهاد می شود با توجه به تضعیف ادراک عمق از طریق افزایش میزان انگیختگی، ورزشکاران از راهبردهای مؤثر و مناسب کنترل میزان انگیختگی بهره مند گردند.

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر انواع موزیک بر ادراک عمق در شرایط خستگی بود. جامعه آماری تحقیق حاضر دانشجویان دختر دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران بودند که 45 نفر از آنها (میانگین سنی 16/2± 3/23 سال) داوطلبانه در این تحقیق شرکت داشتند. شرکت کننده ها به سه گروهِ موزیک کند، موزیک تند و گروه کنترل تقسیم شدند. در ابتدا از هر سه گروه پیش آزمون ادراک عمق به وسیله دستگاه ادراک عمق به عمل آمد، سپس به آنها فعالیت بدنی مشابه داده شد تا به آستانه خستگی برسند. پس از بروز خستگی مجدداً خطای ادراک عمق آزمودنی ها اندازه گیری شد. سپس به منظور ارزیابی تأثیر موزیک بر ادراک عمق ورزشکاران در شرایط خستگی از آزمودنی ها خواسته شد به مدت 3 دقیقه به موسیقی مختص به هر گروه گوش دهند و بلافاصله ادراک عمق آنها به عنوان پس آزمون اندازه گیری شد. برای بررسی و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شد. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که موزیک تند، تغییر معنا داری در خطای ادراک عمق ایجاد نکرد (602/0P=)، اما موزیک کند این خطا را به طرز معنا داری کاهش داد (006/0 P=).

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سطح داوری و نوع رشته ورزشی با میزان خطای ادراک عمق داوران ورزشی در رنگ های سرد و گرم انجام گرفت. بدین منظور 30 داور ورزشی شامل 15 داور از رشته های گروهی و 15 داور از رشته های انفرادی از پنج درجه داوری (درجه سه، درجه دو، درجه یک، درجه ملی و درجه بین المللی) و 15 فرد غیرورزشکار به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. میانگین سنی نمونه آماری (93/11 ±) 53/38 سال بود. ادراک عمق شرکت کنندگان در هر رنگ (آبی، سبز، قرمز و نارنجی) در دو کوشش متوالی به کمک دستگاه ادراک عمق، رنگ و شکل ارزیابی شد. میانگین این هشت کوشش به عنوان نمره ادراک عمق کل افراد در نظر گرفته شد. میانگین رنگ های آبی و سبز به عنوان رنگ های سرد و میانگین رنگ های قرمز و نارنجی به عنوان رنگ های گرم ثبت شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی اسپیرمن، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. نتایج نشان داد همبستگی معناداری بین سطح داوری با میزان خطای ادراک عمق وجود ندارد؛ همچنین یافته ها بر نبود تفاوت معنادار در میزان خطای ادراک عمق بین داوران رشته های گروهی و انفرادی دلالت داشت. بااین حال، این دو گروه به طور معناداری ادراک عمق بهتری نسبت به گروه غیرورزشکار داشتند. همچنین در مقایسه خطای ادراک عمق در رنگ های سرد و گرم بین سه گروه نیز، داوران رشته های گروهی و انفرادی به طور معناداری در رنگ های سرد نسبت به افراد غیرورزشکار برتر بودند. به طورکلی این مطالعه نشان می دهد که مهارت های بینایی ممکن است بین داوران ورزشی و افراد غیرورزشکار متفاوت باشد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر خستگی پیرامونی و مرکزی بر خطای ادراک عمق دانش آموزان صورت گرفت. جامعهَ آماری دانش آموزان شهرستان خدابنده بود که از بین آنها 42 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس با میانگین سنی 49/0± 88/16سال انتخاب شدند. از همه آزمودنی ها پیش آزمون ادراک عمق گرفته شد. سپس به گروه مداخله و گروه کنترل تقسیم شدند. برای ایجاد خستگی پیرامونی (جسمی) به گروه اول فعالیت آمادگی جسمانی و به گروه دوم برای ایجاد خستگی مرکزی (ذهنی) فعالیت ذهنی داده شد. گروه سوم هیچ فعالیتی در طول دوره مداخله انجام نمی دادند. بعد از اعمال مداخله خستگی پس آزمون ادراک عمق گرفته شد. نتایج تحلیل واریانس یکطرفه تفاوت معناداری را بین پیش آزمون سه گروه نشان نداد، اما تفاوت معنا داری در پس آزمون بین گروه ها مشاهده شد. با بررسی نتایج آزمون تعقیبی LSD مشخص شد که خستگی مرکزی نسبت به خستگی پیرامونی و عدم مداخله (گروه کنترل) خطای ادراک عمق آزمودنی ها را افزایش داده است. اما بین خطای ادراک عمق بین گروه خستگی پیرامونی و کنترل تفاوت معنا داری مشاهده نشد. نتایج آزمون تی همبسته حاکی از افزایش خطاهای ادراک عمق ناشی از هر دو نوع خستگی و عدم تغییر در گروه کنترل بود. در مجموع می توان نتیجه گرفت که خستگی مرکزی در مقایسه با خطای پیرامونی نقش مؤثری در افزایش خطای ادراک عمق دانش آموزان داشت، بنابراین به مربیان پیشنهاد می شود شرایط مناسبی را که موجب کاهش خستگی مرکزی می شود، اتخاذ کنند.

اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی یکی از رایج ترین اختلالات دوران کودکی است که توجه روانشناسان و روان پزشکان را به خود جلب کرده است. ویژگی های اصلی این اختلال شامل: ناتوانی در مهار رفتار حرکتی، نارسایی توجه یادگیری، پرخاشگری، مشکلات تحصیلی، برانگیختی، بی قراری حرکتی می باشد. این پژوهش باهدف تأثیر تمرینات ادراک بینایی بر ادراک عمق کودکان مبتلابه اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی صورت گرفت. به همین منظور تعداد ۲۴ کودک پسر مراجعه کننده به کلینیک در دامنه سنی 6 تا 12 ساله به صورت در دسترس انتخاب شدند و بر اساس اهداف پژوهش، آزمودنی ها به صورت تصادفی در دو گروه قرار گرفتند.. یافته های این پژوهش نشان داد که یک دوره تمرینات ادراک بینایی تأثیر معناداری بر کاهش علائم اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی دارد. برای یافتن جایگاه تفاوت بین گروه ها از آزمون تحلیل کواریانس استفاده گردید. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین گروه تمرینات بینایی در مقایسه با گروه کنترل در کاهش اختلال توجه_ بیش فعالی تفاوت معناداری وجود دارد (P≤0/05). با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گیری کرد که می توان از تمرینات ادراک بینایی به مثابه روشی مفید در کاهش نشانه های اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی استفاده و یا حداقل یکی از این روش ها و نیز ترکیب با دیگر روش های موجود در درمان این کودکان به کار گرفت.