اغتشاشات

حوادث آبان ماه 1398 به علت افزایش ناگهانی نرخ بنزین توسط دولت به وقوع پیوست و باعث سلسله اتفاقاتی در کشور شد. اعتراضات، اغتشاشات، قطع شدن اینترنت از جمله سلسه اتفاقی بود که به وجود آمد.اتفاقاتی که پیامدهای اقتصادی و امنیتی برای کشور به همراه اشت. بنابراین هدف این تحقیق بررسی عوامل دخیل در اعتراضات و اغتشاشات کشور و به طور خاص حادثه آبان ماه 1398، و همچنین دلایل مهار این حوادث است و سپس ارائه پیشنهاداتی برای جلوگیری از این حوادث می باشد. بدین منظور از روش توصیفی تحلیلی بهره گرفته ایم. «وجود جریان تجدیدنظر طلب، وجود هواداران فعال اجتماعی، دخالت دولت های خارجی، ترور تقویمی، ناکارآمدی سیستم اجرایی و اداری کشور، احساس نا امیدی نسبت به بهبود اوضاع، وجود حاشیه نشین ها» دلایل اعتراضات و اغتشاشات و از جمله حوادث آبان ماه است. اما بازدارنده های درونی مانند اخلاق، وجدان و بازدارنده های بیرونی مانند مدرسه، خانواده و مسجد را می توان از دلایل مهار شورش ها دانست.

استرس(تنش یا فشارروانی) یکی از مهمترین عواملی است که بر عملکرد همه ی کارکنان به ویژه کارکنان ناجا تاثیر می گذارد و اثربخشی و کارآمدی کارکنان و سازمان ها یا شکست آنها را رقم می زند. این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی ،باهدف کاربردی و جامعه آماری، کلیه کارکنان یگان ویژه استان سمنان در سال1396 به تعداد 130 نفر است. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه برابر 80نفر و از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. ابزار اندازه گیری پرسش نامه (محقق ساخته) ونمرات ارزیابی عملکرد سالانه کارکنان می باشد.اعتبار این ابزار توسط استادراهنما تاییدوپایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ برابر با80/0 تایید شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی(فراوانی، درصد فراوانی، شاخص های گرایش به مرکز و شاخص های پراکندگی(انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون تی مستقل) از طریق برنامه نرم افزاری SPSS 19 استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد، تفاوت معناداری بین عملکرد یگان ویژه تحت تاثیر عوامل استرس زای فردی ،سازمانی ومحیطی وجود دارد به طوریکه افراد تحت تاثیر عوامل استرس زای فردی،سازمانی ومحیطی کم، به طور معناداری عملکرد بهتری دارند. ضمنااز بین متغیرهای وارد شده به تحلیل،برحسب میزان همبستگی با عملکرد یگان ویژه،تنها متغیر عوامل استرس زا فردی در مدل باقی ماند و 6/64 درصد از واریانس عملکرد یگان ویژه را تبیین نمود و بیانگر آن است که از بین متغیرها،تنها متغیر عوامل استرس زا فردی،به طور معناداری پیش بینی کننده-ی عملکرد کارکنان یگان ویژه می باشد.

هم زمان با گسترش فضای مجازی، بحث مدیریت و کنترل این فضا و به ویژه مدیریت سکوهای ارتباطی هم به میان آمده است. از آنجا که مالکیت و مدیریت سکوهای ارتباطی در اختیار دشمن بوده است، در هنگامه فتنه و آشوب، نقش این ابزار ارتباطی در زمینه سازی برای نفوذ دشمن، به مراتب روشن تر شده است. مدیریت فضای مجازی و کنترل روش های ارتباط و نظارت بر محتواها و ابزارهای ارتباطی، از جمله مسائل مهمی است که همیشه و به خصوص در زمان هایی که امنیت جامعه به خطر افتاده، مورد توجّه قرار گرفته است. در این نوشتار به ضرورت مدیریت فضای مجازی و ابعاد مدیریت آن اشاره شده و لزوم استفاده از زیرساخت های داخلی، تبیین شده است.

پژوهش حاضر باهدف بررسی ماهیت جنبش های اجتماعی جدید در بروز چالش های سیاسی اجتماعی فقر و نابرابری در جمهوری اسلامی ایران پس از اغتشاشات دی ماه 1396 انجام شده است. سؤال پژوهش عبارت است از: ماهیت و محمل چالش های سیاسی اجتماعی فقر و نابرابری در جمهوری اسلامی ایران پس از اغتشاشات دی ماه 1396 چگونه است؟ فرضیه پژوهش بیان می کند: چالش های سیاسی اجتماعی فقر و نابرابری در جمهوری اسلامی ایران پس از اغتشاشات دی ماه 1396 در قالب جنبش های اجتماعی با ماهیت عدالت خواهانه در بستر فضای مجازی بوده است. روش انجام پژوهش تلفیقی از روش توصیفی – تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش دلفی فازی با ابزار پرسشنامه است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که با توجه به مشکلات اقتصادی و معیشتی و عواملی نظیر گرانی، تورم، رانت، فساد مالی، ناکارایی مدیریت اقتصادی، بیکاری، فقر، نابرابری اجتماعی، تحقیر و... جنبش های اجتماعی جدید مختلفی با ماهیت عدالت طلبی شکل گرفته است که با گسترش شبکه های اجتماعی، آگاهی های سیاسی طبقات محروم ارتقاءیافته و دسترسی به آگاهی همگانی شده و طبقات متوسط و محروم در جامعه ایران به هم نزدیک شده که احتمال ائتلاف آن دوطبقه برای شکل گیری بحران های سیاسی و امنیتی در آینده نیز وجود دارد. همان گونه که اکثر شرکت کنندگان در اغتشاشات دی ماه 1396 و بهمن ماه 1398 طبقات محروم و حاشیه نشین با همراهی برخی افراد طبقات متوسط بود. درنهایت با استفاده از دلفی فازی، عوامل کلیدی در بروز بحران های سیاسی و امنیتی فراروی جمهوری اسلامی ایران مورد شناسایی قرار گرفتند؛ که حدود 56.25 درصد عوامل کلیدی، مربوط به مسائل اقتصادی است.

جمهوری اسلامی ایران از همان روزهای اولیه انقلاب اسلامی به دلیل تقابل راهبردی با نظام سلطه همواره مورد کینه و دشمنی آنان بوده است. نگاهی گذرا به فهرست اقدامات استکبار جهانی و ایادی داخلی آن عمق کینه و دشمنی آنان با انقلاب اسلامی را آشکار می سازد که در هر برهه زمانی، وجه جدیدی به خود می گیرد. یکی از موارد این دشمنی در آبان ماه 1398 و پس از اجرای طرح سهمیه بندی سوخت رخ داد که ویژگی های منحصربه فردی ازنظر سطح گستردگی، عمق خشونت و .. داشت. در پس پرده هر حادثه امنیتی، لایه های زیرینی وجود دارد که درواقع برهم کنش آن ها، منجر به بروز آن حادثه شده است. ازاین روی تمرکز بر تجزیه وتحلیل این حوادث و ادراک عوامل مؤثر بر بروز آن می تواند رهگشای مدیریت بحران های آتی فراروی نظام باشد. این پژوهش از حیث رویکرد استقرایی و از حیث هدف، اکتشافی است و از حیث روش از راهبرد نظریه پردازی داده بنیاد مبتنی بر رویکرد گلیسر بهره برداری و اقدام به مصاحبه با نخبگان این حوزه شد. نتایج گویای آن است که سه عامل اصلی در بروز و تشدید این حادثه نقش داشته است که عبارت است از: آمادگی کامل نظام سلطه ، بی تدبیری دولت، ویژگی های متمایز بحران 1398.

این پژوهش می کوشد سیاست های خبری و جریان سازی رسانه ایران اینترنشنال را که یک رسانه فارسی زبان با گرایش های ضد منافع جمهوری اسلامی است را در قالب تحلیل محتوای اخبار و با استناد به نظریه های انتقادی حوزه خبر اعم از چهار چوب سازی و نظریه گفتمان بررسی نماید. بدین ترتیب روش کیفی، جامعه آماری اخبار منتشر شده( 20 متن و عنوان خبر از سایت و رسانه ایران اینترنشنال مرتبط با مرگ مهسا امینی و حوادث پس از آن) در بازه زمانی مورد پژوهش می باشد. با بررسی گفتمان اخبار، نتایج نشان داد: رسانه ایران اینترنشنال در حادثه مرگ مهسا امینی، با عناوینی همچون نبود آزادی، فشار ، آزار و اذیت و حجاب اجباری سعی در تضعیف آزادی در ایران داشته است. همچنین در این حادثه رسانه فارسی زبان ایران اینترنشنال با حمله به موازین قانونی و دینی پوشش زنان آن را امری تحمیلی و غیر اختیاری برای تمام زنان تصویرسازی کرده و اغتشاشات بعد از حادثه مهسا امینی را صدای اعتراض مردم به حجاب اجباری القاء و بازنمود کرد. بنابراین گفتمان رسانه ایران اینترنشنال که در تمامی رسانه های خود یکسان است دال مرکزی مشکوک بودن مرگ مهسا امینی و با سایر عناصر گفتمانی مانند حجاب اجباری، عدم آزادی، دستگیری و شکنجه، نقض حقوق بشر، نبود عدالت ، نارضایتی عموم مردم ، مفصل بندی و برجسته سازی شده است. همچنین در گفتمان سازی این رسانه، جمهوری اسلامی حکومتی دیکتاتور، نامشروع و در راه انزوا و سقوط بازنمایی و به تصویر کشیده شده است.

هدف اصلی این نوشتار، بررسی عوامل موثر در اغتشاشات در سال 1401 است. چه عواملی نقش محوری در اغتشاشات اخیر داشته است؟ فرضیه پژوهش مدعی است، عوامل فرهنگی در اغتشاشات سال 1401 نقش تعیین کننده داشته است. برای اثبات این مدعا از نظریه پست مدرنیسم و مؤلفه های آن جهت تجزیه و تحلیل ناآرامی های کشور بهره گرفته شده است. از اینرو، با استفاده از روش کیفی مبتنی بر رویکرد کتابخانه ای و گردآوری مطالب از طریق فیش برداری از کتب و مقالات و همچنین دنبال نمودن رسانه های داخلی و خارجی و محتواهای منتشر شده در فضای مجازی، به تحلیل و تبیین این عوامل همت گماشته شد. یافته ها در راستای تایید مدعای مطرح شده در فرضیه پژوهش است. نتایج نشان می دهد که نقش عوامل فرهنگی، بالاخص رسانه ها و فضای مجازی محوری ترین نقش در اثرگذاری بر ناآرامی های چند ماهه کشور را داشته است.

هدف از پژوهش حاضر ارائه شناختی نسبی از تأثیرات (کلیت) شبکه های اجتماعی در واگرایی آستانه تحمل مردم در فضای اعتراضات ضد امنیتی است. با رویکردی توصیفی تحلیلی در تجزیه وتحلیل داده ها از طریق اسنادی و کتابخانه ای سعی در تبیین بحث داریم. لذا در پی یافتن پاسخی منطقی برای این سؤال هستیم که عوامل مؤثر در به وجود آمدن وضعیت واگرایی در آستانه تحمل اجتماعی و سیاسی مردم و نحوه برخورد با واکنش آن ها در قالب جرائم علیه امنیت عمومی چگونه قابل بحث و بررسی است؟ در تبیین مفروض، یافته های پژوهشی ما را چنین رهنمون می سازد؛ بر اساس رویکردهای روان شناسی جنایی و اصول مهم حقوق کیفری عمومی باید بین معترضین احساسی و مخالفین سازمان یافته و هدفمند، حاکمیت ها با شناخت صحیح از بحران و مدیریت آن، باید تفاوت قائل شوند. در این وضع آشفتگی اجتماعی، اینجاست که نقش رسانه ها به عنوان عوامل مضاعف در تشدید بحران های اجتماعی و سیاسی در جرائم علیه امنیت عمومی به عنوان بازوی اجرایی دشمن غیرقابل انکار است. نتیجتاً باید با رویکردی فرهنگی در برخورد با برخی معترضین عادی و مصلح نگر دانستن آن ها، تفکیک آن ها با عوامل سازمان یافته، علت العلل سومی را در نظر بگیریم که برخی از مسئولین اند (یعنی بانیان وضع موجود)، فلذا این ها نیز باید در مقابل دستگاه عدالت به اندازه سهم خود پاسخگو باشند.