مطالعه انسان شناختی هدایای دوره صفوی به دربار عثمانی: مطالعه موردی پوشاک و زیراندازها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲
326 - 305
حوزه های تخصصی:
حاکمان صفوی از هدایا به عنوان یک راهبرد سیاسی استفاده می کردند و این هدایا حاوی پیام هایی از قدرت هنری و فرهنگی آنان بود. منسوجات از جمله هدایایی هستند که در دربار صفوی به وفور به کار رفته است و به عنوان ابزاری برای به نمایش گذاشتن قدرت حکومت و درباریان استفاده می شد. این پژوهش از منظر ماهیت و روش، تاریخی است که با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای به بررسی منسوجاتی پرداخته که به عنوان هدیه به دربار عثمانی ارسال شده است و به این سوالات پاسخ می دهد که: چه منسوجاتی به عنوان هدیه در نظر گرفته می شدند و چه ویژگی هایی داشتند؟ و ارسال هدایای فاخر و با ارزش، چه نقشی در ارتباطات سیاسی حکومت صفویه با دربار عثمانی داشت؟ این پژوهش س عی می کن د تا ضم ن بهره گی ری از نوش ته های تاریخی مربوط به دوره صفوی و عثمانی، از گزارشات س یاحان و پژوهشگرانی اس تفاده کند که با منسوجات فاخر آن دوره آشنا بودند. منابع تحقیقاتی شامل هدایایی است که از دربار صفوی به دربار عثمانی ارسال شده اند و ویژگی منسوجات شاخص صف وی را پوش ش می دهند. جامعه آماری شامل 5 عدد از منسوجاتی است که به عنوان هدایا از دولت صفوی در موزه توپکاپی در استانبول وجود دارند. نتایج نشان می دهد که طرح ها و نقوش پارچه های صفوی، غالباً معنای دوگانه ای داشته اند و به شکلی سخاوتمندانه به دربار عثمانی اهدا می شد، در حالی که حامل انگیزه ها و پیام های مختلف انسان شناختی و سیاسی مهمی بوده اند.