موت اخترامی

حرکت جوهری از اساسی ترین اصول فلسفه ملاصدرا، همان گونه که تبیین گر پیدایش نفس از جسم است، مبین دگرگونی نفس به وجودی مستقل از بدن برای انتقال به عالم دیگر است و موت طبیعی حقیقتی جز همین استقلال نفس نیست. همان گونه که موت اخترامی نیز جز ذُبول و فروکاهش استعداد بدن در همراهی نفس نیست. از منظر قرآن کریم و نیز روایات، نفس با اعمال خود در حال صیر و تحول به سوی اجل مسمی و استقرار بر آن است و لذا اجل مسمی در حقیقت، غایتی هم سنخ اعمال نفس است که نفس با تحولات خود بدان سوی رهسپار است و اجل معلق، تحقق موانع بر مسیر این صیر و ناقص ماندن آن می باشد. نوشتار پیش رو با شیوه اسنادی تحلیلی، جستاری بر نظریه تحول و حرکت جوهری نفس صدرالمتألهین در تبیین موت طبیعی و اخترامی و کاوش در حقیقت این امر بر مبنای آیات و روایات است تا همراستایی این دو منظر را به روشنی نمایان سازد.