توریسم مذهبی

بررسی و مطالعه توانها و قابلیتهای هر منطقه، بویژه جاذبه های گردشگری مذهبی، تاریخی، فرهنگی و طبیعی آن، مهمترین مرحله شناخت و زیر بنای برنامه های توسعه ی اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود.امروزه جهانگردی بزرگترین و متنوع ترین صنعت دنیا محسوب می شود و بسیاری از کشورها، این صنعت پویا را بعنوان منبع اصلی درآمد، اشتغالزایی و توسعه ساختار زیربنایی خود محسوب می کنند. شهرستان تویسرکان با مساحتی حدود 1556 کیلومتر مربع یکی از شهرهای استان همدان و در غرب استان واقع شده است. ارتفاع متوسط شهر تویسرکان از سطح دریا 1784 متر است. این شهرستان بدلیل کوهستانی بودن و مرتفع بودن دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است. این شهرستان از سه شهر تویسرکان، سرکان و فرسفج و دو بخش مرکزی و قلقل رود و 7 دهستان تشکیل شده است. وجود مقبره یک پیامبر و یک شاعر بزرگ و همچنین دیگر جاذبه های تاریخی و طبیعی توان بالقوه مناسبی در توسعه صنعت گردشگری دارد که در صورت اجرای طرحی جامع و کامل و سرمایه گذاری در بخش گردشگری و برنامه ریزی های دقیق و حساب شده در زمینه افزایش کمی و کیفی تاسیسات و تجهیزات توریستی، شبکه راهها و خطوط حمل و نقل و کلیه زیر ساخت هایی که بخش گردشگری از آنها متاثر می گردد می توان از این صنعت به عنوان محور توسعه اقتصادی منطقه استفاده های مطلوب تری به عمل آورد همچنین با تاکید بر پتانسیل های موجود گردشگری شهرستان با برنامه ریزی و هدایت آن می توان صنعت گردشگری را در منطقه بهبود بخشید.

شهرستان ری با برخورداری از جاذبه های فراوان فرهنگی و مذهبی، از ظرفیت بالقوه بالایی برای توسعه توریسم فرهنگی و مذهبی برخوردار است. هدف تحقیق حاضر، مطالعه رابطه ی توریسم فرهنگی و مذهبی با توسعه پایدار شهری در شهرستان ری می باشد. جمعیت آماری در این تحقیق عبارت بود از گردشگران فرهنگی و مذهبی داخلی و خارجی شهرستان ری در سه ماهه پایانی سال 1394 و شش ماهه نخست سال 1395 که بنا بر آمار غیررسمی بالغ بر هشت میلیون و هفتصد و سی هزار نفر می باشد. نمونه مورد مطالعه به صورت تصادفی و به حجم 385 نفر به پیشنهاد فرمول کوکران انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها عبارت بود از یک پرسشنامه ی محقق ساخته مبتنی بر طیف لیکرت 5 سطحی مشتمل بر 35 سوال ( گویه ) که روایی آن با اخذ نظر اساتید راهنما و مشاور و پایایی آن از طریق محاسبه آلفای کرونباخ ( مقدار آلفا-811/0 ) احراز گردید. نتایج تحقیق با استفاده از تحلیل واریانس و محاسبه ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری بین توریسم فرهنگی- تاریخی و توسعه پایدار فرهنگی و اجتماعی، توسعه پایدار اقتصادی و توسعه پایدار زیست محیطی در شهرستان ری وجود دارد. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری بین توریسم مذهبی - زیارتی و توسعه پایدار فرهنگی و اجتماعی و نیز توسعه پایدار اقتصادی در شهرستان ری وجود دارد. با این حال شواهد آماری برای اثبات وجود رابطه ی معنی دار بین توریسم مذهبی - زیارتی و توسعه پایدار زیست محیطی در شهرستان ری وجود نداشته است.

با در نظر گرفتن رشد صنعت توریسم در دنیا و قرارگیری آن بعد از درآمدهای نفتی و تاثیر آن بر توسعه اقتصاد و جامعه به نظر می رسد یکی از راهکارهای توسعه اقتصاد، مطالعه و سرمایه گذاری در این بخش است. استان همدان با داشتن پیشینه تاریخی و موقعیت مناسب جغرافیایی و توانمندی های فراوان در گردشگری دارد که متأسفانه درصد بسیار اندکی از این توانایی امروزه مورد استفاده است. هدف از این پژوهش بررسی پتانسیل ها و پیشنهاد راهکارهایی در بهره برداری از این توانمندی ها است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی است و با هدف کاربردی دنبال می شود. اطلاعات جمع آوری شده برمبنای مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. آنچه در نتیجه این واکاوی به دست آمد، این بود که توانمندی های بالفعل و بالقوه استان همدان در بسیاری از زمینه های گردشگری است و به نظر می رسد با برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت در این زمینه، گردشگری همدان قابلیت ارتقا، به عنوان یکی پایگاه های گردشگری کشور را دارا است که این مهم جز با بسترسازی مناسب فرهنگی، تقویت زیرساخت های شهری، الگوبرداری از پروژه های موفق توریسم در دنیا میسر می باشد.