ریشه انتزاعی

فعل مرکب یکی از پربسامدترین انواع فعل در زبان فارسی است و تاکنون موضوع پژوهش های متعددی بوده است. این فعل درواقع محمول مرکبی است متشکل از یک جزء فعلی (همکرد) و یک (یا چند) جزء غیرفعلی که با هم، معنایی را افاده می کنند. در این مقاله الگویی برای ساختار فعل مرکب در زبان فارسی بر پایه نظریه صرف توزیعی ارائه دادیم. در ساختار افعال مرکب به ازای هر یک از اجزا یک ریشه انتزاعی دخیل است. این ریشه ها فاقد مقوله دستوری و جوهره آوایی و صرفاً زنجیره ای از مشخصه های صوری اند. پس از ادغام و حرکت به فراخور ساخت نحوی موردنظر، یعنی پس از پایان اشتقاق نحوی، مطابق مبانی صرف توزیعی دست خوش فرایندهای پسانحوی می شوند. درنهایت گره های نحوی، برای درج مؤخر واحدهای واژگاهی آماده می شوند. نشان دادیم که ریشه مربوط به جزء غیرفعلی در جایگاه هسته گروه محمول وارد اشتقاق می شود و بار اصلی حمل جمله را به عهده دارد، این گروه خود در جایگاه خواهر گروه فعلی کوچک است که هسته اش با ریشه مربوط به جزء فعلی اشغال شده است.