فشار تقلیدی

تلفیق ابعاد مدیریت سبز در ساختار دانشگاه تبدیل به موضوعی کلیدی در هدایت جامعه و دانشگاه به سوی دستیابی به اهداف توسعه ی پایدار شده است. ازاین رو، تعیین وضعیت کنونی مدیریت سبز در دانشگاه و شناسایی پیش ران های آن می تواند به دانشگاه ها در توسعه ی فعالیت های مرتبط با مدیریت سبز یاری رساند؛ بنابراین، هدف این پژوهش در گام اول تعیین وضعیت شاخص های مدیریت سبز در دانشگاه رازی و سپس، شناسایی عامل های اثرگذار بر توسعه ی آن از دیدگاه کارکنان و اعضای هیأت علمی این دانشگاه بود (965 = N). بدین منظور، با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انتساب متناسب (بر اساس جنسیت و سطح تحصیلات) تعداد 250 تن به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن از طریق محاسبه ی «نسبت روایی محتوا»، میانگین واریانس استخراجی (AVE)، آلفای کرونباخ و ضریب پایایی ترکیبی (CR) تأیید شد. داده ها در محیط نرم افزارهای Smart-PLS و SPSS Win20 و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به روش تحلیل مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها نشان داد که تمرکز دانشگاه رازی بر ابعاد کاربری و ساختمان، زباله و بازیافت و آب و انرژی است. در مقابل، به ابعاد آموزشی و پژوهشی مدیریت سبز توجه کمتری داشته است. یافته های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که درمجموع هشت عامل بر توسعه ی فعالیت های مدیریت سبز در دانشگاه اثرگذارند و درمجموع 717/54 درصد از واریانس متغیرهای اثرگذار بر مدیریت سبز در دانشگاه رازی را تبیین می کنند. این عامل ها به ترتیب عبارت بودند از: 1. استراتژی و فرهنگ حاکم بر دانشگاه، 2. فشارهای محیطی (فشار قانونی، تقلیدی و اجتماع)، 3. آموزش و توانمندی های کنشگران دانشگاهی، 4. ارزش های کنشگران، 5. نگرش بهره برداران نسبت به مدیریت سبز، 6. همکاری های نهادی، 7. ارزیابی و گزارش دهی و 8. فرهنگ سازی.

هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی تأثیر مستقیم فشارهای نهادی (اجباری، هنجاری و تقلیدی) بر عملکردهای شرکت (عملکرد مالی، زیست محیطی و اقتصادی) و تاثیر غیر مستقیم از طریق نقش میانجی حسابداری مدیریت زیست محیطی بر این رابطه است. روش: داده های کمی از طریق پرسشنامه ساختاریافته و استاندارد از 202 نفر از کارکنان بخش مالی آگاه به فعالیت های کلی شرکت های بورسی، فرابورسی و غیربورسی جمع آوری شده است و از مدل سازی معادلات ساختاری برای ارزیابی فرضیه ها استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد که تمام فشارهای نهادی با عملکرد مالی ارتباط معناداری دارند. فشارهای هنجاری با عملکرد زیست محیطی ارتباط مثبت و معناداری دارند. فشارهای اجباری بر عملکرد مالی تنها در صنعت سلولزی تاثیر منفی و معناداری دارند و فشارهای هنجاری بر عملکرد مالی در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و سلولزی و همچنین بر عملکرد زیست محیطی در صنایع فلزی و سلولزی تاثیر مثبت و معناداری دارند. تاثیر فشارهای هنجاری بر عملکرد اقتصادی در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی منفی اما معنادار و در صنعت فلزی مثبت و معنادار است. فشارهای تقلیدی تنها در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی بر عملکرد زیست محیطی و اقتصادی تاثیر مثبت و معناداری دارد. نتایج همچنین نشان می دهد که حسابداری مدیریت زیست محیطی به عنوان یک متغیر میانجی بر رابطه بین فشارهای نهادی و عملکرد شرکت ها عمل کرده است. دانش افزایی: پژوهش حاضر برای شرکت ها و سیاست گذاران ایران بسیار مفید خواهد بود، زیرا یافته های این مطالعه به آن ها کمک می کند تا به اهمیت EMA و تاثیر عوامل نهادی در تعیین عملکرد شرکت پی ببرند، بنابراین بهتر می توانند توسعه یابند.