مداخله درمانی

اضطراب ریاضی یکی از شایع ترین اضطراب هایی است که دانش آموزان در دوران تحصیل خود با آن روبه رو می شوند و عملکردشان به واسطه آن تحت تأثیر قرار می گیرد. روش های درمان متنوعی توسط پژوهشگران برای کاهش اضطراب ریاضی به کار گرفته می شود. هدف این پژوهش بررسی پژوهش های انجام گرفته در زمینه تأثیر روش های درمانی و آموزشی بر کاهش اضطراب ریاضی دانش آموزان است. جامعه آماری پژوهش حاضر کل مطالعه های انجام شده و در دسترس درباره اثربخشی مداخله های آموزشی و درمانی بر اضطراب ریاضی است. برای انجام فراتحلیل در فاصله زمانی سال های 85 تا 99 تعداد 55 مطالعه شناسایی و 28 مطالعه وارد تحلیل شد. با توجه به اینکه برخی مطالعات از چندین متغیر یا مداخله استفاده کرده بودند، چندین بار در فرایند فراتحلیل بررسی شدند که در نهایت 33 اندازه اثر از کل پژوهش به دست آمد و با نرم افزار CMA2 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل نشان داد که میزان اندازه اثر مداخلات آموزشی و درمانی بر طبقه کلی اضطراب ریاضی به ترتیب 41/1- و 58/1- بود که از لحاظ آماری معنادار بود. بر اساس اندازه اثرهای به دست آمده می توان اظهار داشت که مداخلات آموزشی و درمانی بر اساس ملاک کوهن اثربخشی بسیار بالایی بر اضطراب ریاضی داشته و استفاده از مداخلات درمانی برای اضطراب ریاضی مؤثرتر است. جهت تأثیر متغیر تعدیل گر جنسیت بر اضطراب ریاضی از یک مدل فرا رگرسیونی استفاده شد. نتایج نشان داد که نقش تعدیل کنندگی جنسیت ضعیف است. همچنین این مطالعه توصیه هایی برای استفاده از مداخله های مختلف در بهبود اضطراب ریاضی بیان کرده است.

یکی از ابعاد روابط همسران بعد رفتار می باشد. پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش عنصر رفتار در روابط همسران نگاهی آسیب شناسانه به این مقوله مهم در عرصه خانواده داشته و با روش توصیفی – تحلیلی منابع اسلامی و متون روان شناسی را مورد تحلیل روان شناختی قرار داده است. به منظور حل و درمان مشکل رفتاری همسران طی فرایندی سه مرحله ای، ابتدا به آسیب شناسی عنصر رفتار پرداخته، سپس از زاویه نگاه درمانگر و به هدف تهیه برنامه ( پروتکل ) درمان به سنجش رفتار اقدام نموده است. در مرحله پایانی، برنامه درمانی سه مرحله ای مورد نظر ارائه شده است. نتایج حاکی از آن است که رفتارهای منفی همسران چالش مهمی فرا روی آنها بوده و در پدیدآیی روابط آسیب زا بین همسران و به تبع، تضعیف ارکان خانواده و استحکام آن دخالت جدی دارد. یافته ها نشان داد که برای درمان مشکلات رفتاری زوج ها می توان برنامه درمانگری سه مرحله ای را به کار برد؛ ابتدا تهیه چک لیست آسیب های رفتاری زوجین، دوم تعیین اهداف درمانگری و سوم مداخله های درمانی.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر درمان وجودگرا و مذهب محور در افزایش امید به زندگی افراد معلول ناشی از حوادث بود. این مطالعه به روش تحقیق نیمه آزمایشی به شیوه پیش آزمون- پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش افراد مراجعه کننده به مراکز توانبخشی معلولین بهزیستی استان قم بودند. نمونه مورد نیاز در طرح های شبه آزمایشی، 10 نفر برای هر گروه که به روش تصادفی ساده و متمایل برای شرکت در تحقیق، در سه گروه (درمان مذهب محور، درمان وجودی و گواه) انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه امید به زندگی «میلر» بود که دارای 48 گویه با دامنه نمرات 48 (کاملاً درمانده) تا 240 (بالاترین حد امیدواری) است. براساس مداخله درمانی اجرا شده به دو روش وجودگرا و مذهب محور، میانگین امید به زندگی از پیش آزمون تا پس آزمون، افزایش قابل توجهی داشته است. براساس نتایج تحلیل آزمون تی، در دو گروه وجودگرا و مذهب محور، اثربخشی آموزش های درمانی، تأیید می گردد. مداخله درمانی به دو روش وجودگرا و مذهب محور در افراد معلول ناشی از حوادث، باعث افزایش معنادار میانگین امید به زندگی در آنان شده و می توان نتیجه گرفت که در افراد معلول، بسته به گرایش های مذهبی و وجودی، با طی دوره درمانی می توان امید به زندگی آنان را افزایش داد.

زمینه و هدف: هدف این مطالعه بررسی اثربخشی سایکودرامای گروهی بر بهبود رضایت از زندگی، شفقت به خود و هیجانات مثبت در بیماران افسرده بود. با توجه به پیچیدگی افسردگی و نیاز به رویکردهای درمانی چندگانه، این پژوهش تلاش داشت شواهد تجربی در مورد اثربخشی سایکودراما به عنوان یک مداخله درمانی ارائه دهد.روش و مواد: این مطالعه از طرح کارآزمایی تصادفی کنترل شده استفاده کرد. نمونه شامل 30 بیمار افسرده بود که از یک کلینیک در تهران انتخاب و به صورت تصادفی به گروه آزمایش (n=15) که تحت درمان سایکودرامای گروهی قرار گرفتند و گروه کنترل (n=15) که هیچ مداخله ای دریافت نکردند، تقسیم شدند. مداخله شامل ده جلسه 75 دقیقه ای بود که طی پنج ماه برگزار شد. داده ها با استفاده از ابزارهای استاندارد شامل مقیاس رضایت از زندگی (SWLS)، مقیاس شفقت به خود (SCS) و مقیاس هیجانات مثبت و منفی (PANAS) جمع آوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون پس آزمون بنفرونی انجام شد و از نرم افزار SPSS-27 استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که در گروه آزمایش، رضایت از زندگی، شفقت به خود و هیجانات مثبت به طور معناداری بهبود یافته است. به طور مشخص، امتیاز رضایت از زندگی از میانگین 19.43 (انحراف معیار = 3.67) در پیش آزمون به 26.89 (انحراف معیار = 3.21) در پس آزمون و 25.73 (انحراف معیار = 3.45) در پیگیری افزایش یافت. امتیاز شفقت به خود از 18.24 (انحراف معیار = 2.98) به 24.13 (انحراف معیار = 2.67) در پس آزمون و 23.35 (انحراف معیار = 2.89) در پیگیری افزایش یافت. همچنین، امتیاز هیجانات مثبت از 21.57 (انحراف معیار = 3.11) به 28.74 (انحراف معیار = 3.01) در پس آزمون و 27.89 (انحراف معیار = 3.19) در پیگیری افزایش یافت. نتایج ANOVA تأثیرات معناداری برای گروه، زمان و تعامل بین گروه و زمان را تأیید کرد (p < 0.001). نتیجه گیری: یافته ها اثربخشی سایکودرامای گروهی در افزایش رضایت از زندگی، شفقت به خود و هیجانات مثبت در بیماران افسرده را تایید می کند. این بهبودها در طول دوره پنج ماهه پیگیری حفظ شد، که نشان می دهد سایکودراما می تواند یک رویکرد درمانی ارزشمند برای افسردگی باشد. پژوهش های آینده باید اثرات بلندمدت را بررسی کرده و سایکودراما را با روش های درمانی دیگر مقایسه کنند.