لذت تحصیلی

این پژوهش با هدف ساخت و هنجاریابی آزمونی برای سنجش لذت تحصیلی دانش آموزان دوره دوم آموزش ابتدایی شهر تهران انجام شد. به این منظور، ابتدا با بهره گیری از روش مصاحبه های باز و بسته با اعضای نمونه موردمطالعه از جامعه هدف مؤلفه ها، ملاک ها و شاخص های سنجش لذت تحصیلی استخراج شد. سپس سؤال های ابزار بر پایه شاخص های استخراج شده تدوین و برای بررسی ضریب توافق روی 10 معلم دوره دوم آموزش ابتدایی اجرا و ضریب توافق حاصل شد. فرم اولیه سؤالات روی 742 دانش آموز دختر و پسر پایه های چهارم تا ششم 5 منطقه جغرافیای – آموزشی شهر تهران که به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند اجرا شد. درنتیجه، با اجرای تحلیل عاملی اکتشافی، تأییدی و اعتبار به معنای همسانیِ درونی سؤالاتی که آلفای پایین داشتند یا بار عاملی آن ها قابل توجه نبود حذف شدند و فرم نهایی آزمون با 29 سؤال آماده و هنجارهای لازم برای آن تهیه شد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای لذت تحصیلی در ارتباط میان ارضای نیازهای روان شناختی در ارتباط با اساتید و درگیری عاملی دانشجویان بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف جزء پژوهش های بنیادی و از لحاظ روش از نوع مطالعات توصیفی – همبستگی است. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بیرجند در سال تحصیلی 1401-1400 بود. از میان افراد جامعه 400 نفر به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و به پرسشنامه های هیجان های تحصیلی AEQ)، پکران و همکاران، 2005)، مقیاس ارضای نیازهای بنیادین در روابط BNS-RS)، لاگواردیا و همکاران، 2000) و مقیاس درگیری عاملی (AES، ماملی و پسینی، 2019) پاسخ دادند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار AMOS-22 و SPSS-24 استفاده شد. نتایج نشان داد که بین متغیرهای لذت تحصیلی، ارضای نیازهای روان شناختی و درگیری عاملی روابط مثبت و معناداری وجود دارد (01/0P<). به گونه ای که ارضای نیازهای روان شناختی (خودمختاری و شایستگی) اثری مستقیم و معنادار بر لذت تحصیلی دانشجویان و درگیری عاملی دارند (001/0P<) و لذت تحصیلی نیز اثری مثبت و معنادار بر درگیری عاملی دانشجویان دارد (001/0P<). همچنین ارضای نیازهای روان شناختی (شایستگی) در ارتباط با اساتید از طریق لذت تحصیلی اثری غیر مستقیم و معنادار بر درگیری عاملی دارد (01/0P<). بنابراین مدل از برازش مطلوبی برخوردار است و می-توان نتیجه گرفت لذت تحصیلی در رابطه میان ارضای نیازهای روان شناختی در ارتباط با اساتید و درگیری عاملی دانشجویان نقش واسطه ای دارد.