عصمت بخارایی

 عصمت بخارایی از شاعران نامدار ماوراء النهر در اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم بود. اشعار او در زمان حیاتش رواج و روایی فراوانی داشت. وی به روایتی در سال 829 و به روایت دیگر در 840 ق درگذشت. بساطی سمرقندی و خیالی بخارایی از شاگردان او بودند و سلطان خلیل نوه تیمور، برای او احترام زیادی قائل بود.  دیوانی که از عصمت بخارایی موجود است، دربردارنده 7500 بیت شعر اعم از قصاید، غزلیات، قطعات، رباعیات، ترجیعات و مفردات است. این کتاب با اینکه یک نوبت در سال 1366 به چاپ رسیده، فاقد ویژگی های یک تصحیح علمی است. در بررسی نسخه چاپی و چند دستنویس کهن دیوان عصمت بخارایی، مشخّص شد که در سده نهم هجری یکی از گردآورندگان دیوان عصمت، رباعیات کمال اصفهانی، انوری، اوحدی مراغه ای و دیگران را به دیوان او الحاق کرده است. همچنین، برخی از رباعیات مسلّم شاعر، از چشم مصحّح دیوان او پوشیده مانده است. هدفِ این مقاله، بررسی این دو موضوع است.