خداباور

شر گزاف شری است که موجود عالم و قادر مطلق بتواند مانع آن شود بی آن که به سبب این ممانعت، خیری برتر از دست رود، و یا شری بدتر یا برابر با آن ایجاد شود. ویلیام رو معتقد است وجود شر گزاف تهدیدی جدی برای خداباوری است. پترسون با توسل به اراده آزاد، آن دو را سازگار می داند. به نظر هسکر استراتژی پترسون در خصوص شر صرف موفقیت آمیز است ولی در خصوص شر گزاف کارآمد نیست. پاسخ هسکر در دسته پاسخ های همسازگرایانه قرار می گیرد با این تفاوت مهم که به نظر او، خداباوری و وجود شر گزاف نه تنها سازوار هستند بلکه وجود شر گزاف برای باورمند بودن به خداوند با اوصاف اصلی الهی، ضروری تلقی می شود. هسکر به مفهوم "اخلاق ژرف" متوسل می شود. به نظر او، برای آنکه انسان ها انتخاب های اخلاقی مهم داشته باشند، اخلاق نباید تضعیف شود. به نظر هسکر این پاسخ، برخلاف پاسخ اختیارگرایانه، حتی در مواجهه با شر طبیعی گزاف نیز کارگر است زیرا فضایل اخلاقی زیادی هستند که در مواجه آدمی با بلایای طبیعی امکان تحقق دارند؛ خیرهایی همچون آگاهی، دوراندیشی، شجاعت، احتیاط، هم کاری و... . در این مقاله، استدلال هسکر و برخی از انتقادهای وارد بر این استدلال را مورد بررسی قرار داده ایم.

با نگاهی حکیمانه به عالم هستی و انسان ها درمی یابیم، این آفرینش هدف دار بوده و هدفی جز رسیدن به کمال را دنبال نمی کند. لذا چون خداوند متعال کمال مطلق است، پس هدف از آفرینش عالم امکان و انسان ها و تمام موجودات خود خداست. با این توضیح لازم می آید شناختی کافی و وافی در مورد مبدأ و مقصد عالم امکان به کودکان آموزش داده شود؛ چرا که تنها راه سعادت بشری ایمان به خداست ایمانی که مقدمه اش معرفت الی الله است. انسانی که فطرتاً خداجو و حقیقت جوست، اگر بر مبنای شیوه های آموزشی مناسب، حس و گرایش خداجویانه اش تقویت شود، قدم در راه شناخت خداوند خواهد گذاشت. کسانی که خواهان آموزش خداشناسی به فرزندان خود هستند، ناگزیر باید با راه های شناخت خداوند آشنایی داشته باشند؛ همچنین آشنایی اجمالی با ویژگی های روانی کودک، می تواند برای اولیا و مربیان راهگشا باشد. زیرا که استحکام پایه های اصلی زندگی به دوران کودکی و چگونگی گذران کودکی بستگی دارد. بنابراین آگاهی از ویژگی های روانی، شناختی و...کودک برای نیل به یک آموزش پویا و موفق، امری ضروری است. کودک در دوره ی دوم کودکی، بیش از آنکه به مفاهیم ذهنی اهمیت دهد، مسائل عینی را قبول دارد. لذا به جهت عدم انتزاع باید به دو شیوه ی مستقیم (بازی، داستان، شعر، نمایش، مثال و ...) و غیرمستقیم (روش های رفتاری والدین: الگوسازی، معاشرت بر محور الله و...)، بر مبنای شیوه های اساسی شناخت خداوند، برای آموزش یاری جست.