سایت های خبری

اینترنت نقش مهمی در تامین حق آزادی بیان داشته و با رفع محدودیت های انتشار، جستجو و دریافت اطلاعات، زمینه ی استفاده از این حق بنیادین را فراهم نموده است. امروزه تردیدی وجود ندارد که توسعه و گسترش اینترنت و همچنین بهره مندی از این ابزار نوین ارتباطی، نیازمند یک نظام حقوقی مدون و منسجم است. نظام حقوقی مورد نظر باید بتواند ضمن تامین آزادی این رسانه نوین، مانع سوء استفاده احتمالی از آزادی بیان شده و به مردم اطمینان دهد، دسترسی و استفاده آنها از رسانه های اینترنتی ارزان، امن و پایدار خواهد بود. در این نوشتار تلاش شده تا مهمترین مسائل نظام حقوقی وب سایت های خبری در ایران، شامل: قوانین و مقررات حاکم، تاسیس، نظارت و پالایش(فیلترینگ) سایت ها، مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. نتایج مطالعات نشان می دهد، علی رغم اقدامات موثر صورت گرفته، نظام حقوقی سایت های خبری در کشور کارآمد نبوده و نمی تواند پاسخگوی نیازهای فعلی باشد.

اینترنت نقش مهمی در تامین حق آزادی بیان داشته و با رفع محدودیت های انتشار، جستجو و دریافت اطلاعات، زمینه ی استفاده از این حق بنیادین را فراهم نموده است. امروزه تردیدی وجود ندارد که توسعه و گسترش اینترنت و همچنین بهره مندی از این ابزار نوین ارتباطی، نیازمند یک نظام حقوقی مدون و منسجم است. نظام حقوقی مورد نظر باید بتواند ضمن تامین آزادی این رسانه نوین، مانع سوء استفاده احتمالی از آزادی بیان شده و به مردم اطمینان دهد، دسترسی و استفاده آنها از رسانه های اینترنتی ارزان، امن و پایدار خواهد بود. در این نوشتار تلاش شده تا مهمترین مسائل نظام حقوقی پایگاه های اطلاع رسانی اینترنتی در ایران، شامل: قوانین و مقررات حاکم، تاسیس، نظارت و پالایش(فیلترینگ) سایت ها، مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. نتایج مطالعات نشان می دهد، علی رغم اقدامات موثر صورت گرفته، نظام حقوقی سایت های خبری در کشور کارآمد نبوده و نمی تواند پاسخگوی نیازهای فعلی باشد.

امروزهتردیدی وجود ندارد که توسعه و گسترش اینترنت و همچنین بهره مندی از این ابزار نوین ارتباطی، نیازمند یک نظام حقوقی مدون و منسجم است. نظام حقوقی مورد نظر باید بتواند ضمن تأمین آزادی این رسانه نوین، مانع سوءاستفاده احتمالی از آزادی بیان شده و به مردم اطمینان دهد که دسترسی و استفاده آن ها از رسانه های اینترنتی ارزان، امن و پایدار خواهد بود. در بین رسانه های اینترنتی، پایگاه های اطلاع رسانی یا همان سایت های خبری به لحاظ نقش و تأثیری که بر تأمین حق آزادی بیان دارند، شاید بیش از سایر این رسانه ها نیاز به نظام حقوقی مدون و منسجم دارند.  در این مقاله تلاش شده تا با توجه به اهمیت پالایش پایگاه های اطلاع رسانی اینترنتی، اصولی برای پالایش صحیح و قانونمند این رسانه های نوین ارائه گردد. به همین منظور اصول هفتگانه آزادی اینترنت، مداخله حداقلی دولت ها، قانونمندی، شفافیت، امکان دادخواهی، هوشمندی و آموزش بر مبنای اسناد حقوق بشری، مصوبات یونسکو و توصیه نامه های شورای اروپا و همچنین تجربیات کشورهای پیشرو در زمینه حقوق ارتباطات شناسایی و مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند.

مساله مقاله به فقدان مدلی مربوط می شود که برای تحلیل کیفیت سایت های خبری ضروری به نظر می آید. امروزه این سایت ها، با توجه به قابلیت های چند رسانه ای و عدم وجود محدودیت در زمان و مکان انتشار اخبار، کاربران زیادی دارند. از اینرو ارائه ی مدلی نظام مند برای ارزیابی کیفیت سایت های خبری که گردانندگان آن ها بر اساس مدل پیشنهادی به شناسایی و رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت سایت های خود بپردازند واجد اهمیت است و پژوهش حاضر به طور مشخص به آن می پردازد. در بعد کلان هم به دنبال ارتقای کیفیت سایت های خبری کشور بر اساس شناسایی نیازهای مخاطبان است. در راستای این اهداف ابتدا بر اساس نظرات خبرگان و ادبیات موضوع در حوزه سایت ها، 51 مؤلفه ی مهم مرتبط با کیفیت سایت های خبری شناسایی و سپس از مخاطبان این سایت ها خواسته شد تا میزان اهمیت هر یک از آن ها را طی پرسشنامه ای تعیین کنند. سرانجام، داده های به دست آمده در قالب تحلیل عاملی تائیدی تجزیه و تحلیل شدند. در نیتجه این پژوهش، مدلی تدوین شد که در آن زمینه های بهبود کیفیت سایت های خبری با تاکید بر دو مفهوم عمده ارائه شده است. مفهوم اول، بر جنبه های مشترک میان تمامی سایت ها همچون جذابیت و دسترسی به سایت تاکید دارد و مفهوم دوم، بر جنبه های خصوصی سایت های خبری مانند اخبار و نحوه ی ارائه اخبار و اطلاعات استوار است.