روش نقد تلفیقی

مرور انتقادی اولین گام در شناخت دقیق و عمیق تئوری ها و مدخلی جهت ورود به نظریه پردازی در حوزه ای خاص است. هدف این مقاله تاکید بر گسترش فرهنگ نقد در ادبیات سازمان و مدیریت و مرور انتقادی مدل مدیریت استراتژیک برایسون به عنوان نمونه ای از نقد تئوری ها است. چرا که مدل برایسون در زمینه برنامه ریزی راهبردی در سازمان های عمومی و غیر انتفاعی یکی از شناخته شده ترین مطالعات است و تاکنون مطالعات پژوهشی و همچنین برنامه ریزی های راهبردی متعددی در سازمان های عمومی و غیر انتفاعی از این مدل استفاده کرده اند.این پژوهش با بهره گیری از روش نقد تلفیقی به تحلیل و واکاوی این مدل پرداخته است که بر اساس ویژگی های محتوایی، روش شناسی، تاریخی و همچنین زندگی شخصی و حرفه ای نظریه پرداز آن به واکاوی و نقد می پردازد. نتایج پژوهش نقاط قوت و ضعف مدل را خصوصا به لحاظ محتوایی و روش شناسی مورد بحث قرار می دهد و تاثیرات بسترهای فکری، اجتماعی، تاریخی و زندگی شخصی نظریه پرداز بر مدل را تبیین کرده و در خصوص کاربرد مدل در سازمان های ایرانی بحث می کند.

فرآیند پذیرش و انتشار نوآوری ها سال ها توسط محققان متعدد مورد مطالعه قرار گرفته است. یکی از محبوب ترین نظریه های پذیرش و انتشار نوآوری توسط راجرز در کتاب "انتشار نوآوری ها" ارائه شده است. تحقیقات زیادی از رشته های مختلف از جمله علوم سیاسی، بهداشت عمومی، ارتباطات، اقتصاد، مدیریت، فناوری و آموزش از این نظریه به عنوان یک چارچوب پژوهشی استفاده کرده اند. نظریه راجرز  به عنوان چارچوب نظری پرکاربرد به ویژه در حوزه انتشار فناوری و نوآوری در سازمان ها تعریف می شود. بنابراین با توجه به کاربرد گسترده این نظریه، هدف تحقیق حاضر توصیف نظریه انتشار نوآوری راجرز و بررسی و نقد آن به روش نقد تلفیقی می باشد، که براساس ویژگی های محتوایی، روش شناسی، تاریخی و همچنین زندگی شخصی و حرفه ای نظریه پرداز آن مورد تحلیل و واکاوی قرار می گیرد. در این پژوهش، نقاط قوت و ضعف نظریه به لحاظ محتوایی و روش شناسی مورد بحث قرار می گیرد و تاثیرات بسترهای فکری، اجتماعی، تاریخی و زندگی شخصی نظریه پرداز بر نظریه بررسی می شود و کاربرد نظریه انتشار و پذیرش نوآوری ها در سازمان ها تبیین می گردد. نقد روش شناسی نظریه نشان داد، تحقیقات انتشار نوآوری می بایست از روش های بسیار ساختاریافته به سمت تحقیقات موردی عمیق تر، کیفی تر و فرضیه سازتر از فرآیند نوآوری در سازمان ها تغییر پیدا کنند. این نظریه به طرق مختلف به روز و تجدیدنظر شده است و این یکی از مهمترین نقاط قوت این نظریه می باشد. این به روزرسانی ها و بازبینی ها، نظریه انتشار نوآوری راجرز را غنی تر و جامع تر کرده است. اما از مهمترین نقدهایی که بر این نظریه وارد می باشد آن است که نظریه انتشار نوآوری اغلب نقش زیرساخت ها را در پذیرش و انتشار نوآوری ها درنظر نمی گیرد، و فاقد قدرت پیش بینی لازم در مورد اینکه کدام نوآوری موفق و کدام نوآوری شکست خواهد خورد می باشد.