مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
پیشینه
منبع:
ادب پژوهی ۱۳۸۸ شماره ۶
حوزه های تخصصی:
از جمله سنتهای شعر پارسی که ریشه در ادبیات سامانی و شعر ستایشی و درباری دارد و حتی میتوان پیشینه آن را تا ادبیات پیش از اسلام و بهویژه آیین گوسانی پارتی نیز باز پس برد، روایت شعر است. در ادب عرب نیز روایت، پیشینه¬ا¬ی دراز دارد و یگانه راهی بوده است که یادگارهای ادبی اعراب را از دوره جاهلی به روزگار اسلامی رسانیده است. روایت در پارسی، خوانده شدن شعر بر زبان راویان خوشآوازی بوده است که از سوی شاعر، عهده¬دار گزارش سخن او بوده¬اند. در این مقاله پیشینه روایت شعر در ایران، زمینه¬های پیدایش آن، نامهای برجای مانده از راویان، کارکردهای آنان و سرانجام، دگرگونیهای راه یافته در مفهوم روایت بررسی شده است. در بخشی از مقاله نیز به پیشینه روایت در ادب عرب و پژوهش در سرچشمه روایت پارسی و پیوند آن با ادب عربی پرداخته شده است.
بررسی رابطه ی کارآفرینی با اثربخشی مدیران دبیرستان های دخترانه شهر کرمان
حوزه های تخصصی:
بررسی میزان ارتباط موضوعی پایان نامه های رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های دولتی تهران با پیشینه های مندرج در آن ها (1379-1383)
حوزه های تخصصی:
هدف: طی سال های 1379-1383 در رشته کتابداری و اطلاع رسانی غیرپزشکی در دو دانشگاه تهران و تربیت مدرس، تعداد 78 پایان نامه دارای بخش پبشینه پژوهش میباشند در پژوهش حاضر سعی شده که به بررسی میزان ارتباط موضوعی پایان نامه ها و پیشینه های مندرج در آن ها بپردازیم. روش: در جهت تحقق هدف پژوهش، با استفاده از روش تحلیل محتوی، عناوین 78 پایان نامه و 1092 پیشین? مندرج در آن ها براساس سه شاخص رویکرد، زمینه و جامعه با یکدیگر تطبیق داده شدند که میزان انطباق آن ها با یکدیگر بیانگر متوسط ارتباط موضوعی آن هاست. متوسط ارتباط به دست آمده براساس زبان و نوع پیشینه، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد که متوسط ارتباط موضوعی کلیه پایان نامه ها و پیشینه های مندرج در آن ها، 44 درصد است؛ دانشگاه تهران و تربیت مدرس در قیاس با یکدیگر, دارای متوسط ارتباط موضوعی تقریباً یکسانی هستند؛ به لحاظ زبانی, پیشینه های انگلیسی نسبت به پیشینه های فارسی دارای فراوانی و متوسط ارتباط موضوعی بیشتری میباشند، همچنین در قیاس با سایر انواع منابع اطلاعاتی، فراوانی و متوسط ربط موضوعی مقاله ها از همه بیشتر است.
ضرورت ها و راه کارهای ترجمة متون تاریخی عثمانی به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
از ابتدای روی کار آمدن دولت های صفوی و عثمانی زبان و ادبیات شاخصه ای ممتاز در روابط فرهنگی ایران و عثمانی به شمار می آمد. زبان ترکی عثمانی با بهره گیری فراوان از واژه های فارسی و عربی در زمرة زبان های اسلامی است و تا پایان حیات دولت عثمانی زبان رسمی این امپراتوری بود. مورخان عثمانی به اقتضای هم جواری، زبان مشترک، و تحولات فی مابین دولت های ایران و عثمانی در آثار خود به مسائل و رخدادهای ایران به اجمال یا تفصیل پرداخته اند که این گونه آثار از نظر تاریخ نگاری ایران درخور توجه و تأمل است. در دورة قاجار به ویژه در دورة ناصر الدین شاه برخی از این آثار به فارسی برگردانده شد. بااین حال سنت ترجمة آثار تاریخی عثمانی در ادوار بعد ادامه نیافت و مغفول ماند. نظر به چنین زمینه ای و این که اساساً مبحث عثمانی پژوهی، با وجود اهمیت وافر آن در ایران، از ادبیات غنی ای بهره ندارد و مبحثی نوپا به شمار می آید، ضرورت دارد آثار برگزیده و منابع اصلی و معتبر تاریخ نگاری عثمانی و بالاخص تاریخ نگاری روابط ایران و عثمانی شناسایی و به زبان فارسی ترجمه شود تا منابع لازم برای پژوهش های عمیق و دوسویه فراهم آید.
با توجه به چنین ضرورتی نوشتار حاضر بر آن است تا با نگاهی به علل و پیشینة ترجمة متون تاریخی از عثمانی به فارسی در دو سدة اخیر، آثار و منابع برگزیده را برای ترجمه به اجمال معرفی کند و در پایان پیشنهادها و راه کارهایی برای وصول به این مقصود ارائه کند.
پیشینه رابطه علم و دین در اسلام و غرب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از بحث های مهمی که ذهن اندیشمندان اسلامی و غربی را به خود مشغول کرده است، مسئله ارتباط علم و دین است. با پیشرفت روزافزون علوم طبیعی و انسانی، سؤل های زیادی درباره ارتباط این علوم با دین مطرح می شود. آگاهی از تاریخچه این بحث می تواند نقش بسیار مؤثری در بررسی موضوع ارتباط علم و دین داشته باشد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، با برشمردن بسترهای چالش زای موضوع علم و دین در جهان غرب و روند تاریخی این بحث تا قرن حاضر، به این نکته دست یافته است که هرچند شروع این بحث در ابتدا به دلایل مختلفی به غرب بازمی گردد، ولی در عالم اسلام از چشم اندازی دیگر و با عنوان «رابطه عقل و دین» مطرح شده است و مسئله رابطه علم و دین به شکلی که در جهان مسیحیت مطرح بوده، نه به عنوان مسئله، بلکه به مثابه موضوعی وارداتی مورد بحث اندیشمندان مسلمان قرار گرفته است. علاوه بر آن، این بحث در جهان اسلام، بیشتر میان علوم انسانی و دین مطرح شده است.
رسالت قرآن، پیشینه، فوائد
حوزه های تخصصی:
برخی از موضوعات پدیدار شناختی قرآن در حوزه تفسیر و فهم تاثیر به سزائی دارند. از جمله آنها رسالت قرآن یعنی هدف کلان و نهایی خدای حکیم از فرود آوردن این متن مقدس است. آشنایی با هدف نهایی در مباحث علوم قرآنی تاثیر می گذارد و دانشمندان این رشته را به کشف نظام موجود و شایسته میان مجموعه اهداف ریز و درشت قرآن موفق می کند. نیز مفسران را که برای کشف مرادهای خدای متعال از قرآن تلاش می کنند، در شناخت جهت گیری های کلان آیات و سور مساعدت می کند و تلاوت کنندگان قرآن را نیز به تدبر شایسته در قرآن توفیق می دهد. علی رغم اهمیت این موضوع، رسالت قرآن به طور غالب مطالعه ای عصری است و به شکل علمی و انسجام یافته در مطالعات پیشینیان بیان نشده است. رسالت قرآن ابعاد گوناگونی دارد. این مقاله به بررسی بسامدی توجه به موضوع در آثار قرآن پژوهی می پردازد. مؤلفان امیدوارند این مقاله نظر محققان را در تولید ادبیات علمی لازم این موضوع جلب نماید.
بررسی رابطه ی کارآفرینی با اثربخشی مدیران دبیرستان های دخترانه شهر کرمان
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش بررسی رابطه ی کار آفرینی با اثر بخشی مدیران دبیرستان های دخترانه ی شهر کرمان بوده است . در پی این فرضیه که بین ویژگی های کار آفرینی و اثر بخشی مدیران دبیرستان های دخترانه ی شهر کرمان رابطه ای وجود دارد، سه فرضیه ی فرعی رابطه ی بین ویژگی های شخصیتی، پیشینه و تجربی با اثر بخشی مدیران بررسی شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده است. 57 نفر از مدیران دبیرستان های دخترانه ی شهر کرمان در سال تحصیلی 86 - 1385 جامعه ی آماری پژوهش بوده است و از شیوه ی سرشماری کامل برای جمع آوری داده ها استفاده شد. دو پرسشنامه ی محقق ساخته "" سنجش ویژگی های کار آفرینی"" و "" پرسشنامه ی سنجش اثربخشی"" که روایی صوری و محتوایی آنها با استفاده از منابع موجود ونظرات صاحب نظران بدست آمد و اعتبار آنها از راه اجرای آزمایشی و محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ (73/0) تعیین گردید، مورد استفاده قرار گرفت. داده های لازم از نمونه های پژوهش گردآوری و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و محاسبه ی ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین ویژگی های کارآفرینی و اثربخشی مدیران دبیرستان های دخترانه ی شهر کرمان رابطه ای معنی دار وجود ندارد. این در شرایط موجود است که نمی توان بر مبنای ویژگی های شخصیتی، پیشینه ای و تجربی کار آفرینی مدیران اثر بخشی آنان را پیشگویی کرد. این نتیجه نشان می دهد که هدف توسعه ی کارآفرینی در فهرست هدف های آموزش و پرورش مدارس نیست که تحقق آن بخشی از وظایف مدیریتی بشمار آید. بر این اساس تحول در تنظیمات موجود مدیریت بر مدارس برای ایجاد و توسعه ی آموزش کارآفرینی ضروری است.
تحلیلی بر پیشینه، تکوین و عملکرد بیت الحکمه و تأثیر آن بر شکوفایی تمدن اسلامی
حوزه های تخصصی:
تأسیس بیت الحکمه، تأثیر ژرفی بر فرایند نهضت ترجمه و شکوفایی علوم و تمدن اسلامی برجای گذاشت. شناخت عوامل و چگونگی تکوین این مرکز علمی و آموزشی و همچنین نحوه ی چینش و تعامل عناصر درونی آن می تواند در احیای هویت آموزشی، بازتولید و در عین حال کشف ظریت-های نامکشوف این مرکز، آن هم در این برهه ی تاریخی مفید و رهگشا باشد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که عواملی نظیر: جایگاه سترگ علم و عالم در آموزه های اسلامی، تساهل و تسامح خلفای عباسی و توجه آنان –به ویژه مأمون- به دانشمندان، اهتمام خاندان برامکه به ایجاد صنعت کاغذسازی و تولید انبوه آن در جهان اسلام، حضور عناصر و خاندان فرهیخته ی ایرانی در درون بیت الحکمه و انتقال مواریث آموزشی و فرهنگی ایرانیان به این مرکز، الزام به شناخت تمدن کشورهای پیرامونی در نتیجه ی توسعه و گسترش قلمرو اسلامی، در تکوین و رونق بیت الحکمه، نقش بسزایی داشته است. این جستار با رویکردی تاریخی و استعانت ممکن از منابع و مأخذ تاریخی، تلاش می کند پیشینه و عوامل شکل گیری بیت الحکمه و همچنین نوع فعالیت و عملکرد این مرکز آموزشی و تأثیر آن بر شکوفایی تمدن اسلامی را مورد بررسی و امعان نظر قرار دهد.
حسابداری منابع انسانی: پیشینه، مفاهیم، معیارها و مدل های اندازه گیری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
حسابداری منابع انسانی رویکردی بحث برانگیز در حسابداری است و می توان آن را تلفیقی از دو حوزه حسابداری و مدیریت منابع انسانی دانست که البته ریشه در نظریه های اقتصادی و روانشناسی دارد. در این پژوهش، سعی شده است ضمن مروری بر پیشینه تاریخی، چارچوب مفهومی، معیارها و مدل های اندازه گیری حسابداری منابع انسانی به همراه برخی ابعاد قابل توجه آن بررسی گردد. همچنین، با تاکید بر ضرورت حسابداری منابع انسانی در سازمان، تعاریف، تفاوت های ظریف مفهومی و پیشینه تجربی حسابداری منابع انسانی نیز مورد کنکاش قرار گرفته است. روش تحقیق در پژوهش حاضر، بررسی هدفمند پیشینه پژوهش با توجه به جنبه های ضروری تحولات مهم در موضوع حسابداری منابع انسانی است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که علیرغم بررسی مطالعات پیشین، محققان کماکان نتوانسته اند مدل دقیق و فراگیری برای سنجش منابع انسانی ارائه دهند و این موضوع همچنان بحث برانگیز باقی مانده است. به نظر می رسد، ایجاد تعامل پیوسته در تحقیقات میان رشته ای با تاکید بر حسابداری، مدیریت و اقتصاد برای آشنایی هر چه بهتر با حسابداری منابع انسانی ضروری است.
زنان و انتقال تاریخ خانواده
منبع:
پژواک زنان در تاریخ سال اول بهار ۱۴۰۰ شماره ۳
41-54
حوزه های تخصصی:
تاریخ خانوادگی به عنوان یکی از مؤلفه های فرهنگی، توجه مورخان و انسان شناسانی متعدد را به خود جلب کرده است. این قسم از تاریخ نگاری بر اساس روشهایی گونه گون تدوین می شود. امروزه برخلاف روزگار کهن که بررسی تاریخ خانوادگی تنها به خانواده های مشهور، به ویژه در گستره سیاست محدود بود، به زندگی همه خانواده ها تعلق می گیرد. تدوین تاریخ خانواده ها به دلیل نقشی که در تبیین تاریخ اجتماعی ملل دارد، حائز اهمیت برده و ارزش آثار مزبور در شناخت تاریخ و هویت جوامع غیر قابل انکار است. در این راستا تمرکز بر جایگاه زنان در خانواده در گذر زمان ضروری است. ژرف بینی و نکته سنجی زنان، راهگشای پژوهشگران تاریخ خانوادگی خواهد بود و همانند چراغی مسیر آنان را نورانی می کند.
از گنجه تا دهلی(رد پای نظامی گنجوی در شعر بیدل دهلوی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه ادب غنایی سال نوزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۷
317 - 343
حوزه های تخصصی:
چگونگی پیدایش سبک هندی یکی از مباحث مهمی است که منتقدان ادبی را به خود مشغول داشته است. مطالعه نتایج تحقیقات محققان نشان می دهد که در این زمینه نظریات مختلفی ارایه شده است. عده ای از محققان، سبک هندی را نتیجه ضروری سیر طبیعی شعر فارسی در آن دوره می دانند و عده ای پیشینه این سبک را در آثار شاعران گذشته جستجو می کنند. هرچند که پیشینه سبکی به وسعت سبک هندی را نمی توان به شعر شاعری خاص محدود ساخت اما می توان میزان تاثیرگذاری شاعری خاص را بر روی برخی از شاعران سبک هندی به شکلی محدود بررسی کرد؛ از این روی نگارندگان در این جستار با بهره گیری از شیوه تحلیل مقایسه ای ویژگی های مشترک سبکی در آثار نظامی گنجوی و بیدل دهلوی را مورد تحلیل قرار داده اند. حاصل پژوهش نشان می دهد با توجه به این که شاخصه هایی نظیر تشخیص، پارادوکس، بهره گیری از زبان و فرهنگ عامه، ساخت ترکیبات بدیعی، حضور وابسته های خاص عددی، حس آمیزی، کاربرد واژه ها در معنای خاص، اسلوب معادله، ابهام هنری و... مشخصه های بارز سبک هندی، خصوصاً سبک بیدل دهلوی هستند و این شاخصه ها در خمسه نظامی گنجوی نیز حضور پر رنگی دارند، از این رو می توان میزان تاثیرگذاری نظامی گنجوی را در تکامل سبک هندی به ویژه سبک بیدل دهلوی محتمل دانست.
پیشینه معماری بارگاه امام حسین (ع)، در عراق
حوزه های تخصصی:
با روی کار آمدن دودمان صفوی و فرمانروائی شاه اسماعیل یکم معمار مذهب شیعه در ایران، پادشاهان صفوی در بازسازی و گسترش ساختمان و بویژه تزئینات آن تلاش بسیار نموده اند. هنگامی که در سال ٩١٤ هجری برابر با ١٥٠٨ میلادی شاه اسماعیل برای نیایش به بارگاه رفت صندوقی ساخته شده با تزیینات خاتم بر روی آرامگاه گذاشت و با طلا و آئینه کاری رواق ها و سنگ فرش مرمر، در آنجا قالی های گران بها فرش کرد...
مسجد جامع ساوه در گذر زمان با تکیه بر روایات تاریخی و شواهد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
باغ نظر سال نوزدهم اسفند ۱۴۰۱ شماره ۱۱۷
47 - 58
حوزه های تخصصی:
بیان مسئله: مسجد جامع ساوه با وجود قدمت زیاد و باقی ماندن از دوران اولیه اسلامی، سلجوقی، ایلخانی و صفوی آن گونه که شایسته است بررسی نشده و آنچه از گذشته تاکنون به عنوان نتایج کاوش ها ارائه شده بسیار اندک و حاوی ابهاماتی است که باید مورد بازنگری قرار گیرد. در بازدید میدانی اخیر در تاریخ 4 خرداد سال 1401 نکاتی کشف شد که تاکنون در هیچ مقاله یا گزارشی ذکر نشده، از جمله مواردی درباره چارتاقی، تزیینات معرق گچی در شبستان اولیه ستون دار، ناوهای گرداگرد مسجد و محراب های گچی سه گانه در امتداد محراب قبله.هدف پژوهش: برای دست یابی به الگوی اولیه مسجد با تکیه بر پیشینه تاریخی بنا و سیر تحولات آن در دوران مختلف، ضروری است آراء موجود بازنگری و به رفع ابهامات براساس بازدید میدانی اخیر پرداخته شود.روش پژوهش: روش تاریخی- اسنادی و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و میدانی (مصاحبه با پژوهشگران و بازدید میدانی) است، سپس اطلاعات دسته بندی و جهت پاسخ به برخی ابهامات و تناقض ها با یافته های اخیر مطابقت داده می شود.نتیجه گیری: جامع ساوه یکی از مساجد کهن ایران با شبستان ستون دار (الگوی مسجد پیامبر) و آثاری از دوران سلجوقی، ایلخانی، صفوی و قاجار است که با آنکه ویژگی های منحصربه فردی دارد اما تاکنون در هاله ای از ابهام مانده است. شواهد قدمت بنا را احتمالاً پیش از مسجد فهرج و تاریخانه می رساند. اقوال مبتنی بر وجود آتشکده نیز در تاریخ بنا آمده اما در مورد این مکان نظرات مختلفی وجود دارد که برای هیچ کدام سند و مدرکی ارائه نشده است. یافته های اخیر نکاتی جدید در این بنا را نشان داد که پاسخ برخی ابهامات و راهگشای پژوهش های آتی خواهد بود.
پیشینه شناسی رابطه آزادی اندیشه و ارتداد در اندیشه معاصر
منبع:
سیاست پژوهی جهان اسلام دوره ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۲
33 - 62
حوزه های تخصصی:
رابطه آزادی اندیشه و ارتداد بحث نوپایی است که مطالعات نظام مندی در این باره انجام نشده است. با این حال می توان رد پایی از این مطلب را در آثار اندیشمندان اسلامی یافت. پژوهش حاضر با جمع آوری و جمع بندی نظرات دوازده تن از اندیشمندان معاصر در باب رفع تنافض ظاهری بین دفاع اسلام از آزادی اندیشه و جعل حکم اعدام برای مرتد، کوشیده است تا پیشینه روشنی از این بحث ارائه دهد. اندیشمندانی که نظرات ایشان در مقاله بررسی شده است به ترتیب الفبا عبارت اند از: ادلبی، ایازی، بنا، جابری، جوادی آملی، سبحانی، سروش، طباطبایی، عوده، مصباح یزدی، مطهری و منتظری. غالب اندیشمندان اسلامی روی این موضوع اتفاق نظر دارند که ارتداد صرف تغییر عقیده نیست، بلکه نوعی اقدام علیه هویت جمعی دین و جرمی سیاسی می باشد. با این حال برخی از متفکران مزبور حکم اعدام مرتد را به کلی مردود دانسته و اسلام را فاقد آن دانسته اند. بیان نوآوری هر یک از اندیشمندان مزبور و مقایسه آن با دیگر نظرات از امتیازات تحقیق پیش روست.