ورزش فراگیر

در سال های اخیر، سازمان های بین المللی برای خلق یک جهان فراگیر، برنامه های مختلفی را ارائه کرده اند. یکی از برنامه هایی که اخیراً توسط کمیته بین المللی پارالمپیک معرفی شد و در ایران نیز اجرا شد، برنامه جهانی «من می توانم» است. این برنامه درصدد است نگرش جوانان را نسبت به افراد دارای معلولیت تغییر دهد. لذا هدف اصلی این پژوهش شناسایی تأثیر اجرای برنامه «من می توانم» بر تغییر نگرش دانش آموزان مدارس ابتدایی نسبت به ورزش فراگیر بود. راهبرد پژوهش از نوع نیمه تجربی و با استفاده از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه آماری شامل ۵۰ نفر از دانش آموزان پایه ششم دبستان بودند که به صورت داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند و در دو گروه 25 نفری کنترل و تجربی جای گرفتند. گروه تجربی در سه جلسه تحت آموزش برنامه های من می توانم قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری شامل پرسش نامه نگرش کودکان نسبت به ورزش فراگیر( بلاک، 1995) و چک لیست صفات (سیپراستاین،۲۰۰۶) برای ارزیابی نگرش شناختی بود که جهت جمع آوری داده ها، از طرح پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد و پرسش نامه ها قبل و پس از اجرای برنامه در اختیار هر دو گروه قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل متغیرها از آزمون های آنالیز واریانس مختلط، تی مستقل و تعقیبی برونفرونی و همچنین ویل کاکسون استفاده شد. نتایج نشان داد این برنامه تأثیر معناداری بر تغییر نگرش دانش آموزان نسبت به ورزش فراگیر (001/0 = p ) و همچنین نگرش نسبت به تعدیل قوانین (001/0= p ) دارد . پیشنهاد می شود برنامه «من می توانم» در سرفصل های درسی تربیت بدنی قرار گیرد و به صورت مستمر در مدارس ابتدایی ایران اجرا شود. با اجرای این برنامه در مدارس، علاوه بر بهبود و ارتقا نگرش مثبت نسبت به افراد دارای معلولیت و ادغام آنان در جامعه، بسیاری از محدودیت های موجود برای افراد دارای معلولیت در جامعه نیز از بین خواهد رفت.  

هدف پژوهش حاضر واکاوی وضعیت سیاستگذاری در ورزش تربیتی افراد دارای معلولیت بود. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نوع پژوهش های کیفی بود که با روش های تحلیل محتوا و تحلیل مضمون انجام شد. در بخش تحلیل محتوا، قوانین و مقررات مربوط به ورزش تربیتی مورد بررسی قرار گرفت و در بخش تحلیل مضمون جامعه آماری شامل مسئولین سازمان آموزش و پرورش استثنایی، مسئولین ورزش دانش آموزی و ورزش دانشگاهی متخصصان ورزش کودکان دارای معلولیت، خبرگان مدیریت ورزشی و قهرمانان ورزشی دارای معلولیت بودند. در بخش تحلیل محتوا، گردآوری داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای بود و در بخش تحلیل مضمون برای گردآوری داده ها از مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته استفاده شد. محققین پس از انجام 12 مصاحبه به اشباع نظری رسیدند، اما برای افزایش ضریب اطمینان، 3 مصاحبه دیگر انجام شد (15= n). یافته ها نشان داد عوامل متعددی بر سیاستگذاری در این بخش اثرگذار است که شامل عوامل تقنینی، اجرایی، اقتصادی، فرهنگی_ اجتماعی، رسانه ای و ساختاری است. بنابراین برای برون رفت از شرایط فعلی و بهبود وضعیت ورزش تربیتی افراد داری معلولیت باید در گام نخست قوانین و مقررات بازنگری شده و متولی اصلی ورزش تربیتی مشخص گردد و در زمینه اجرایی و مدیریتی تا حد امکان از افراد توانمند ورزشی که دارای معلولیت هستند استفاده شود.