اسکریپت

از دیدگاه نظریه کنشگر-شبکه، جهان یک نظام از کنشگران است که در آن مصنوعات نیز چون انسان ها در ارتباط با سایر کنشگرها درجه ای از عاملیت را دارند؛ ازاین رو مصنوعات ضمن وساطت کنش های مختلف، باعث تغییر و تحول آنها نیز می شود. عاملیت مصنوعات حاصل نیات سازندگان یا طراحان آنها است. این نیات و مقاصد، توسط برنامه های کنشی که اسکریپت نام دارند، در مصنوعات نگاشته می شوند. برنامه های کنش می توانند حامل ارزش ها و هنجارهای اجتماعی نیز باشند که در این صورت می توانند رفتارها یا کنش های خاصی را به کاربران القا کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی توصیفی تحلیلی نقش اسکریپت ها در رابطه طراح-محصول-کاربر به منظور درک چگونگی القای هنجارهای اجتماعی به وسیله مصنوعات است. این پژوهش به لحاظ هدف یک مطالعه بنیادی-نظری است که در آن، اطلاعات لازم به شیوه کتابخانه ای جمع آوری شده و سپس به شیوه توصیفی مورد تحلیل قرار گرفته است. فرایند پژوهش از استخراج مفاهیم و ارائه تعاریف از ادبیات پژوهشی آغاز شده و پس از تحلیل آنها نمونه هایی از مصنوعات سنتی ایرانی که مشخصاً هنجار یا ارزش خاصی را القا می کنند معرفی شدند. اسکریپت ها و نحوه القای هنجار یا ارزش در هر یک از این مصنوعات نیز بر اساس مبانی نظری تحلیل شد. نتایج این مطالعه وجود اسکریپت ها با هدف القای هنجارها و ارزش های اجتماعی در مصنوعات بررسی شده را تأیید می کنند.

هدف این مطالعه بررسی تأثیر راهبردهای پیش آموزش واسکریپت در محیط یادگیری مبتنی بر استدلال ورزی همیارانه بر اکتساب مهارت تصمیم گیری، انتقال آن به داستان اخلاقی جدید و رضایت دانش آموزان بود. جامعه آماری پژوهش،کلیه دانش آموزان پایه ششم شهر نی ریز در سال تحصیلی 1399/1400 بود. سه مدرسه مهرگان، مهردانش و بهمن از طریق نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. از میان هر یک از این سه مدرسه،یک کلاس پایه ششم انتخاب و به طور تصادفی در گروه های آزمایشی 1(پیش آموزش )،آزمایش 2(اسکریپت ) و آزمایشی 3(ترکیبی ) قرار داده شدند. پس از اجرای پیش آزمون،یک واحد یادگیری شش هفته ای تصمیم گیری اخلاقی-اجتمایی براساس رویکرد استدلال ورزی همیارانه و مبتنی بر داستان های اخلاقی منبعث از زندگی واقعی دانش آموزان در هر سه گروه با پشتیبانی های مختلف طراحی و اجرا شد.برای تحلیل داده های گردآوری شده از آزمون آماری تحلیل واریانس برای اندازه گیری مکرر وتحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. نتایج نشان داد دانش آموزانی که در فرایند استدلال ورزی همیارانه ترکیبی از دو پشتیبانی پیش-آموزش واسکریپت را دریافت کرده بودند، در اکتساب مهارت تصمیم گیری،انتقال آن به داستان اخلاقی جدید و رضایت از دو شرایط دیگر عملکرد بهتری داشتند. همچنین، گروهی که قبل از استدلال ورزی همیارانه پیش-آموزش دریافت کرده بودند در اکتساب مهارت تصمیم گیری، و انتقال آن به داستان اخلاقی جدید نسبت به گروهی که اسکریپت دریافت کرده بودند عملکرد بهتری داشتند. کاربردها و پیشنهادات برای پژوهش های آینده مورد بحث قرار گرفته است.