فرهنگ شهرت

ین پژوهش، با هدف شناخت ابعاد اصلی نمایش مصرف سلبریتی ها به مطالعه یکی از برنامه های واقع نمای سلبریتی محور در زیرگونه سبک زندگی به نام شام ایرانی 2 پرداخته است. در مبانی نظری از مفهوم مصرف آشکار یا تظاهری تورستین وبلن ، در روش از تحلیل محتوای کیفی، برای ارائه یک طبقه بندی کلی و از نشانه شناسی جان فیسک برای تحلیل دقیق تر استفاده شد. از پرسش های مهم پژوهش، این است که این برنامه چگونه در سطوح واقعیت و بازنمایی، ایدئولوژی مصرف گرایی را ترویج می کند. با تفکیک برنامه، به دو بخش اصلی محیط بیرون از منزل (شامل خرید، ماشین، اطراف منزل میزبان و فضای کلی شهر) و محیط داخل منزل (شامل آشپزخانه، ورود و پذیرایی، پشت میز غذا و امتیازدهی) روشن شد که چطور در هر بخش، رمزگان سطح واقعیت و سطح بازنمایی، با هم ترکیب شده تا کلان روایت و ایدئولوژی مصرف گرایی را منتقل کنند. نتایج پژوهش نشان می دهد که مقوله مصرف نمایشی افراد مشهور، در چهار بُعد اصلی بدن، پوشش، غذا و لوازم منزل، به مخاطب عرضه می شود

  با توسعه فضای مجازی و راه یافتن جریان شهرت به گفتمان اجتماعی، روند تغییرات فرهنگی با چالش مداخله سلبریتی ها مواجه شده است؛ در واقع، نفوذ فضای مجازی در بین جوانان و افزایش مصرف محتوای فرهنگی و رسانه ای از سوی آنها، در کنار اقبال به گروه های مرجع در این فضا، جهت و ماهیت تغییرات فرهنگی را در سطوح مختلف تحت تأثیر قرار داده؛ موضوعی که توجه پژوهشگران حوزه فرهنگ و رسانه را به خود جلب کرده است. اینکه تغییرات فرهنگی با چه چالش هایی مواجه می شوند، موضوع این پژوهش است. بر این اساس، این تحقیق، درصدد بررسی چالش های تغییرات فرهنگی از طریق شهرت در فضای مجازی است. روش پژوهش، پدیدارشناسی توصیفی هوسرلی و مبتنی بر روش کولایزی است. مشارکت کنندگان در پژوهش، چهره های مشهور فعال در عرصه های مختلف هنر، ورزش و فعالان فضای مجازی هستند. از این میان، با روش نمونه گیری هدفمند وابسته به معیار، با 16 نفر به عنوان نمونه پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته و عمیق صورت گرفت. اعتبار یافته ها از طریق دو کدگذار، ممیزان بیرونی و بازگشت به مصاحبه شوندگان تأیید شد. نتایج پژوهش نشان داد چالش های تغییرات فرهنگی از طریق شهرت در فضای مجازی را می توان در سرمایه شهرت، سلبریته شدن جامعه، جدایی بین واقعیت و بازنمایی، رسانه ای شدن فرهنگ و فردیت نوین، دسته بندی کرد. این ابعاد، دربرگیرنده مؤلفه هایی مانند میل به نمایش خودِ ایده آل، دموکراتیزه شدن احساسات، سیاست «حامی پروری»، گرایش به مصرف داده های زرد، سواد فرهنگی سایبر و کسب منزلت اقتصادی از طریق شهرت است.  

توسعه ی رسانه های اجتماعی، رویکردها به فرهنگ شهرت را تغییر داده است و چشم اندازهایی نوین را پیش روی ستاره های سنتی و افراد عادی قرار داده است تا بتوانند شهرت را در معنایی جدید تجربه کنند. هدف مقاله پیش رو، واکاوی فرهنگ شهرت در جامعه ایرانی در عصر رسانه های اجتماعی با تمرکز بر نمونه امیر تتلو است. به منظور  دستیابی به هدف پژوهش حاضر از روش تحلیل مضمون برای تحلیل مضامین ترانه های تتلو و همچنین مضامین غالب در فعالیت های مجازی اش در شبکه های اجتماعی استفاده شده است. بازه زمانی مورد تأکید در این پژوهش، دوره بعد از شیوع ویروس کووید-19 و قرنطینه گسترده جهانی است که فعالیت امیر تتلو و هوادارانش در فضای مجازی به اوج رسید. نتایج پژوهش نشان می دهد که وجه تمایزبخش تتلو از دیگر سلبریتی های مجازی در این است که او همزمان واجد ویژگی های ستاره و خرده سلبریتی است و همین مسئله وضعیتی متفاوت را در جذب مخاطب برای او ایجاد کرده است. با استفاده از این ویژگی مرکزی، اصلی ترین محورهایی که از فعالیت های تتلو اقتباس می شوند شامل «رئالیسم»، «تابوشکنی»، «تعامل دوسویه با هواداران» و «تبلیغ یک سبک زندگی» و «خودبرندسازی» هستند.

مقاله حاضر به دنبال مطالعه افراد پرنفوذ علمی در ایران، بدین پرسش می پردازد که چگونه در کنار سلیبریتی های سنتی، استاد- اینفلوئنسر ها، جای خود را در فضای دانشگاهی بازکرده اند. برای انجام این مطالعه، ابتدا به کاوش در باب مفهوم فرهنگ شهرت و اینفلوئنسری پرداخته ایم و سپس پای تحقیقات متأخر در باب نسبت دانشگاه و فرهنگ اینفلوئنسری را به میان آورده ایم. در مرتبه بعدی از خلال مطالعات انجام شده و همچنین مطالعه موقعیت هفت استاد پرنفوذ دانشگاهی، صفحات اینستاگرامی و دیگر شبکه های اجتماعی آنان وارسی شده، در نهایت گونه شناسی ای از اشکال مختلف استادان مشهور دانشگاهی ارائه می شود. سه گونه کلی از استادان مشهور شناسایی شد: در دسته اول، سلیبریتی های سنتی قرار دارند که عمدتاً حضوری اندک در شبکه های اجتماعی دارند. دسته دوم، استادان- اینفلوئنسر هستند؛ یعنی کسانی که درون شبکه های اجتماعی متولد شدند و حضور، فعالیت و شهرتشان در جهان مجازی، بیش از جهان بیرونی است. گروه سوم، هویت دورگه و هیبریدی دارند؛ به لحاظ سنی هرچند تجربه بالایی دارند، با گروه سنی دسته اول فاصله دارند. به عبارتی در مرز میان گونه اول و دوم جای گرفته اند؛ هم کمی شهرت پیشین در دنیایی خارج از فضای مجازی دارند و هم موقعیت جدیدی برای خود در شبکه های اجتماعی ایجاد کرده اند. در مقایسه میان این سه گونه دانشگاهی، تمایزهای عمده سلبیریتی های دانشگاهی به عنوان چهره نوظهور تشریح خواهد شد. استاد- اینفلوئنسرها، درون شبکه های اجتماعی متولد می شوند و زندگی می کنند؛ شهرتشان را مدیون همین شبکه ها هستند؛ رابطه ای افقی تر با مخاطبان خود برقرار می کنند؛ جمعیتی عمومی تر را مخاطب خود قرار می دهند؛ به خوبی از قدرت پیوند های سست آگاهند و در نهایت در نقش رهبران جدید فکری در جامعه ظاهر می شوند.

مقاله حاضر به دنبال مطالعه افراد پرنفوذ علمی در ایران، بدین پرسش می پردازد که چگونه در کنار سلیبریتی های سنتی، استاد- اینفلوئنسر ها، جای خود را در فضای دانشگاهی بازکرده اند. برای انجام این مطالعه، ابتدا به کاوش در باب مفهوم فرهنگ شهرت و اینفلوئنسری پرداخته ایم و سپس پای تحقیقات متأخر در باب نسبت دانشگاه و فرهنگ اینفلوئنسری را به میان آورده ایم. در مرتبه بعدی از خلال مطالعات انجام شده و همچنین مطالعه موقعیت هفت استاد پرنفوذ دانشگاهی، صفحات اینستاگرامی و دیگر شبکه های اجتماعی آنان وارسی شده، در نهایت گونه شناسی ای از اشکال مختلف استادان مشهور دانشگاهی ارائه می شود. سه گونه کلی از استادان مشهور شناسایی شد: در دسته اول، سلیبریتی های سنتی قرار دارند که عمدتاً حضوری اندک در شبکه های اجتماعی دارند. دسته دوم، استادان- اینفلوئنسر هستند؛ یعنی کسانی که درون شبکه های اجتماعی متولد شدند و حضور، فعالیت و شهرتشان در جهان مجازی، بیش از جهان بیرونی است. گروه سوم، هویت دورگه و هیبریدی دارند؛ به لحاظ سنی هرچند تجربه بالایی دارند، با گروه سنی دسته اول فاصله دارند. به عبارتی در مرز میان گونه اول و دوم جای گرفته اند؛ هم کمی شهرت پیشین در دنیایی خارج از فضای مجازی دارند و هم موقعیت جدیدی برای خود در شبکه های اجتماعی ایجاد کرده اند. در مقایسه میان این سه گونه دانشگاهی، تمایزهای عمده سلبیریتی های دانشگاهی به عنوان چهره نوظهور تشریح خواهد شد. استاد- اینفلوئنسرها، درون شبکه های اجتماعی متولد می شوند و زندگی می کنند؛ شهرتشان را مدیون همین شبکه ها هستند؛ رابطه ای افقی تر با مخاطبان خود برقرار می کنند؛ جمعیتی عمومی تر را مخاطب خود قرار می دهند؛ به خوبی از قدرت پیوند های سست آگاهند و در نهایت در نقش رهبران جدید فکری در جامعه ظاهر می شوند.

قرآن کریم، حقیقتی جاوید و همیشه تازه دارد و با حفظ قواعد و ضوابط تفسیری، می توان راهنمایی ها و هدایت های لازم در هر دوره و زمانه ای را متناسب با همان دوره و زمانه از آن جویا شد. پژوهش پیشرو بدین منظور، به روش تحلیل محتوای داده بنیاد و در چارچوب تفسیر عصری، به قرآن مراجعه داشته تا به آسیب شناسی فرهنگ سلبریتی، بر پایه آیات قرآن کریم بپردازد. نتیجه این مطالعه حاکی از آن است که پنج آسیب جدی از ناحیه سلبریتی ها جامعه را تهدید می کند: برخی از سلبریتی ها در ایجاد و گسترش انواع فسادهای مادی و معنوی بر روی زمین، ایفای نقش می کنند. ازسوی دیگر، برخی از آن ها همان گونه که خود، گمراه و فریفته اند، به دنبال گمراه کردن و فریفتن دیگران نیز هستند. همچنین آن ها خالق پرده های تأسف بار و گوناگونی از «اشاعه فحشا» در عالم به شمار می آیند. آسیب تجمل گرایی و اشرافی گری نیز از دیگر تهدیدهایی است که برخی سلبریتی ها برای جامعه به بار آورده اند و بالأخره تهافت و دوگانگی فرهنگ سلبریتی با فرهنگ هدایت الهی، کار را به آنجا کشانده که برخی سلبریتی ها مبانی دینی و اعتقادات الهی جامعه را به ریشخند می گیرند. به این نکته نیز باید توجه داشت که مطالعات امروزین جامعه شناسی نیز به گونه ای، به همه این آسیب ها توجه و اشاره داشته است.

امروزه بیش از هر عصر دیگری، «شهرت» و «دیده شدن» اهمیت یافته و در حیات اجتماعی به یک مسأله تبدیل شده است. با بسط شبکه های اجتماعی، تأثیرگذاری و دسترسی پذیری سلبریتی ها بیش از پیش شده است. آن ها از طریق فضای مجازی می توانند شهرت خود را تقویت و گسترش بدهند. «سلبریتی ورزشی» یکی از گونه های برجسته سلبریتی است که امروزه مطالعات بسیاری را به سوی خود جلب کرده است. ورزش مدرن، شکل دهنده و گسترش دهنده شکل جدیدی از فرهنگ سلبریتی به نام سلبریتی ورزشی است. هدف پژوهش پیشرو، بررسی کنشگری سلبریتی های ورزشی به عنوان یکی از گونه های مهم فرهنگ شهرت در فضای مجازی بوده است. بر همین اساس جهت تبیین کارکردها و کنشگری سلبریتی های ورزشی با استفاده از روش تحلیل مضمون صفحات اینستاگرامی 30 سلبریتی ورزشی پرطرفدار ایرانی بررسی و تحلیل شد. نتیجه ای که حاصل شد؛ این است که می توان مهم ترین کنشگری سلبریتی های ورزشی را در «کنشگری حمایت از برند باشگاه»، «کنشگری خودنمایشی»، «کنشگری لاکچری»، «کنشگری اخلاق مدارانه»، «کنشگری انتقاد سیاسی» و «کنشگری خیریه و انسان دوستانه» دسته بندی کرد.

زمینه و هدف: پیدایش چهره های فعال در عرصه رسانه های جدید و شبکه های اجتماعی  برای کسب شهرت و جذب هوادار با بهره گیری از انواع فعالیت های متمایز و خاص فراگیر شده است، با گونه شناسی پیام های سلبریتی ها می شود این ظرفیت را در جهتی هدفمند و مثبت هدایت کرد. از این رو پژوهش حاضر, با هدف گونه شناسی محتوای پیام سلبریتی های ایرانی به شناخت گونه های آن ها در پیام های حواشی اخبار ترند شده فضای مجازی (مورد مطالعه اینستاگرام)» دست یافت. پرسش اصلی پژوهش, این است که گونه های سلبریتی در پیام هایشان درشایعه وحواشی اخبار ترند شده فضای مجازی، کدامند؟از روش تحقیق تحلیل محتوای کیفی, برای ارائه نتایج و طبقه بندی داده ها استفاده شد.؛ جامعه مورد مطالعه یا واحد تحلیل تحقیق، شامل  مطالب صفحات پر بازدید 20نفر از افراد مشهور و اینفلوئنسرهای ایرانی در اینستاگرام است که به صورت هدفمند انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد که با توجه به محتوای مطالب سلبریتی های ایرانی می توان آن ها را درشش گونه دسته بندی کرد: 1-طنز اجتماعی و هجو2-ابراز آثار خود3-ابراز اصلی بدن, پوشش, غذا و لوازم منزل,سبک زندگی مصرفی4-ابراز آثار خود و رویدادهای هنری5-ابراز آثار خود(چهره و بدن)6-ابراز خود در قالب اصلی بدن, پوشش, غذا و لوازم منزل,سبک زندگی،مقوله آگاهی بخشی به دنبال کنندگان در افراد مشهور ضعیف و در شش بُعد فاقدبعد تحلیلی حوادث است . بنابراین با توجه به محتوای پیام های سلبریتی ها مشاهده می شودپیام های این افراد، هدفمند و آگاهی بخش برای دنبال کنندگانشان نیست.