جابجایی قدرت

اروپا و آسیا از دیرباز دو حوزه شاخص تعاملات بین المللی تلقی می شوند. اروپا یکی از قطب های اصلی جهان غرب است که در دوران مدرن، نقش متمایزی در نظام بین الملل ایفا نمود و در دوران معاصر در قالب غرب تمدنی به رهبری امریکا به آن ادامه داد. آسیا در این دوره طولانی به حاشیه سیاست و اقتصاد بین الملل رانده شد. نخستین دهه از سده اخیر شاهد آغاز پیچش تاریخی در نظام بین الملل و تحول موازنه قدرت در اقتصاد و سیاست جهانی بوده است. اگرچه آثار، پیامدها و افق آینده این پیچش هنوز روشن نیست، اما تردیدی نیست که سده جاری دوران دگردیسی در موقعیت، جایگاه و نقش آسیا و اروپا در نظم جهانی است. سئوال اصلی در این مقاله معطوف به چگونگی نقش چین در تراز قدرت دو قاره در نظام بین الملل دوران پساجنگ سرد است. یافته ها نشان می دهد اروپا به عنوان قدرتی سنتی با چالش کاهش نقش، وزن و موقعیت مواجه است، در حالیکه در نظم آتی همچنان بر امنیت امریکامحور متکی و با اتکا به ناتو امنیت خود و حوزه پیرامونش را تعریف خواهد نمود ولی شریک راهبردی اقتصادی اش آسیا خواهد شد. آسیا در این دوران به مثابه قدرت نوظهور با افزایش نقش، وزن و موقعیت روبروست و علاوه بر حضور فعال در تعاملات اقتصادی با غرب و اروپا به بازتعریف خود خواهد پرداخت. در این بین چین به عنوان اصلی ترین بازیگر آسیای معاصر نقش بلافصلی در تعریف روابط آتی دو قاره و تعاملاتشان با نظام بین الملل خواهد داشت

بر اساس مطالعات جهانی، رسانه های نوین مرزهای اقلیمی و جغرافیایی را از شمول دایره قدرت دولت ها و حکومت ها خارج می سازد. از طریق تأثیرگذاری بر احساس امنیت و آزادی شخصی، مردم را قدرتمند می نماید و شکل دادن به عناصر رفتاری انسان را تسهیل می کند. این رسانه ها بستر لازم برای ظهور بازیگران جدید و رقابت آشکار با قدرت های سنتی را فراهم نموده و به عنوان ابزاری قدرتمند برای جابجایی قدرت در جوامع سیاسی نقش آفرینی می کنند. هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش رسانه های نوین در جابجایی قدرت در جوامع سیاسی است که با روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق متشکل از اساتید دانشگاه و کارشناسان رسانه ها است. حجم نمونه 402 نفر است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای سیستماتیک، برگزیده شدند. یافته ها نشان داد، همه جنبه های رسانه های نوین (تلویزیون های فراسرزمینی، اینترنت، فضای مجازی، شبکه های اجتماعی و روزنامه نگاری الکترونیک) در جابجایی قدرت نقش دارند اگرچه میزان نقش آفرینی یکسان نیست. از میان رسانه های موردبررسی، دو عامل شبکه های ماهواره ای و اینترنت در گسترش مردم سالاری سهم بیشتری دارند. همچنین شبکه های ماهواره ای فارسی زبان از طریق افزایش مطالبات مردم و شبکه های اجتماعی مجازی با افزایش اطلاعات و آگاهی، میزان مشارکت مردم در روند مردم سالاری در جمهوری اسلامی ایران بیشترین نقش را ایفاء می کنند.