بینامتنیت

در این پژوهش اشعار ایرج میرزا از منظر بینامتنیت ژنت و وجود میراث مردمی مورد بررسی قرار گرفت. ایرج میرزا شاعری از تبار قاجار است که مدتی نیز شاعر دربار بوده و مدحیاتی در وصف اشخاص و بزرگان دینی و قاجاری داشته است. اشعاری که برای این منظور بررسی شد عبارت اند از منظومه زهره و منوچهر و چند نمونه از مدحیات ایشان. در واقع می توان اشعار میرزا را به اشعار مدحی و اشعار متاخر تقسیم کرد، چون در اشعار مدحی سخن از میراث مردمی کمتر به چشم می خورد و بیشتر ذکر اشخاص درباری و دولتی است. اما در اشعار متاخر، مخصوصا در شعر بلند زهره و و منوچهر علاوه بر استناد به میراث مردمی بینامتن هایی استفاده کرده است که بیشتر آنها متوجه مردم است تا درباریان. بنابراین، ایرج میرزا در اشعار متاخر خود که برای مردم سروده از مسائل روزمره و ذکر دلدادگی و عشق سخن گفته است، در حالی که در مدحیات خود همانند یک روحانی به ذکر و مدحیات از برزگان دین یا گاهی انسان های صالح روزگار خود پرداخته است.

پدرو آلمودوار، فیلمساز شاخص و پیشرو سینمای نوین اسپانیا است که در مجموع، فیلم های او سبک خاص و بیان ویژه زیباشناختی مخصوص خود را دارا هستند. آلمودوار بارها به تأثیر پذیرفتن از منابع گوناگون اذعان کرده است؛ سینما، تلویزیون، نقاشی و ادبیات از جمله مراجعی به شمار می آیند که فیلمساز در خلق آثار خود از آنها بهره برده است. در این میان، متون سینمایی از جایگاه والایی در آثار وی برخوردار هستند؛ او از جمله کارگردانانی است که در آثار وی امتزاجی از این متون متنوع مشاهده می شود. مطالعه بینامتنیت از آن گونه مباحثی است که پیرامون آثار این فیلمساز اسپانیایی قابلیت تحقیق و تفحص دارد. هدف تحقیق پیش رو، مطالعه بینامتنیت و با طرح این پرسش بوده است که "فیلم های پدرو آلمودوار چگونه بر اساس روابط بینامتنی با متون سینمایی مختلف شکل گرفته اند؟" برای پاسخ به این پرسش، از روش توصیفی- تحلیلی و همچنین تطبیقی استفاده شده و برای تحلیل و پی جویی این روابط و طبقه بندی آنها، به نظریه بینامتنیت ژرار ژنت تکیه شده است. فیلم های بلند آلمودوار که به لحاظ زمان ساخت مربوط به دهه 1980 میلادی به بعد هستند و آثار برجسته فیلمساز را شامل می شوند، به عنوان جامعه آماری انتخاب شده اند. یافته های پژوهش مبین آن هستند که متن های متعدد سینمایی که در آثار آلمودوار به آنها اشاره شده است، اعم از پاره متن های سینمایی، اسامی و عناوین متون تحت قالب پیرامتن ها و اشارات سینمایی ایماگونه از منظر نظریه بینامتنیت ژنت به مثابه نقل قول های تصویری، ارجاعات سینمایی و تلمیحات بینامؤلفی و درون مؤلفی هستند که اساساً در سینمای فیلمساز علاوه بر کارکرد ساده آن، عملکردی استعاری دارند.