آشفتگی بودجه

بحران اقتصادی موضوعی است که می تواند هر کشوری را در فرایند بودجه ریزی با مشکل انحراف بودجه مواجه نماید. با توجه به تحریم های اقتصادی فراوانی که ایران با آن مواجه است ضروری است تا حد امکان انحراف بودجه کاهش یابد. هدف این پژوهش، بررسی اثر استفاده از کنترل بودجه انقباضی بر انحراف بودجه ایران با در نظر گرفتن متغیر تعدیل گر آشفتگی بودجه است. داده های مربوط به متغیر کنترل بودجه انقباضی از روش پیمایشی و داده های مربوط به متغیر انحراف بودجه و آشفتگی بودجه از گزارش های درون سازمانی سازمان برنامه و بودجه برای سال های متوالی 1393 الی 1395 (3 سال) استخراج شده است. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار Smart-PLS انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد ارتباط بین کنترل بودجه انقباضی و انحراف بودجه، معکوس و معنی دار است. اما متغیر آشفتگی بودجه اثری معنی دار بر این رابطه ندارد. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل نتایج نشان می دهد انحراف بودجه سال های گذشته بر انحراف بودجه سال های آینده اثری معنی دار دارد اما بر استفاده از کنترل بودجه انقباضی اثری معنی دار ندارد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر کنترل بودجه سختگیرانه در شرایط آشفتگی بودجه بر کاهش انحراف بودجه است. جامعه آماری این مطالعه شامل مدیران مالی یا کارشناس مسئول شهرداری های استان خراسان رضوی بود که به منظور دستیابی به هدف پژوهش 70 پرسشنامه  (70 عدد، به ازای هر شهرداری یک پرسشنامه) میان مدیران مالی شهرداری های خراسان رضوی توزیع و جمع آوری شد. برای بررسی داده های پژوهش از معادلات ساختاری استفاده شده است. داده های حاصل از این پژوهش با استفاده از نرم افزارهای SPSS وSmart-PLS  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاصل از تحلیل داده های پژوهش نشان داد که کنترل بودجه سختگیرانه در شرایط آشفتگی بودجه بر کاهش انحراف بودجه تأثیر ندارد. انحراف بودجه سال گذشته بر انحراف بودجه سال جاری تأثیر دارد. آشفتگی بودجه بر انحراف از بودجه تأثیر دارد. انحراف بودجه گذشته بر کنترل بودجه سختگیرانه تأثیر ندارد. این اولین باری بود که پژوهشی با چنین جهت گیری بودجه ای در سطح شهرداری های در ایران انجام گرفت.