تصویرزبانی

لیلی و مجنون جامی از  معروف ترین نظیره های لیلی و مجنون نظامی است. پژوهش حاضر که به شیوه تحلیل محتوا صورت گرفته، درصدد یافتن وجوه اشتراک و اختلاف تصویر زبانی و مجازی از معشوق در دو اثر است. براساس یافته ها آشکار شد که تصویر معشوق در هر دو منظومه در به کارگیری تصاویر مجازی و آرایه های بلاغی از جمله تشبیه و استعاره اغلب مشابه است. هر دو شاعر در تشبیه و استعاره، بیش از همه، شکل و رنگ و اندازه را که بر دریافت بینایی استوار است، اساس قرار داده اند، اما جامی به تشبیهاتی که براساس بویایی شکل گرفته، توجه بیشتری دارد. دو شاعر در به کارگیری نوع تصویر، تفاوت های آشکاری با هم دارند. نظامی بیشتر دلبسته ارائه «تصویر مجازی» از معشوق است، ولی جامی علاوه بر آنکه اغلب از این تصاویر تقلید می کند، از «تصویر زبانی» بیشتر و متفاوت تری در پردازش معشوق استفاده می کند. نظامی با برجسته کردن تصاویر مجازی و با گسترش حوزه آن با به کارگیری دانش هایی چون پزشکی، قرآن، باور عامیانه و اصطلاحات بازی، به مبالغه در تصویر روی آورده بنابراین، به وجهه خیالین و رمانتیکی اثرش می افزاید. لکن جامی به مدد تصاویر زبانی متفاوت، به وجهه رئالیستی منظومه خود اضافه می کند.