رشد کمی

زبان فارسی سند هویت، معرف و مظهر دستاوردهای اندیشه فرهیختگان ماست. از این رو توجه همه جانبه به تقویت رشته زبان و ادبیات فارسی در همه مقاطع تحصیلی و خصوصا نظام آموزش عالی مورد تاکید قراردارد. بر این اساس این رشته تقریباً در اکثر دانشگاه ها ارائه می شود. بررسی آماری تعداد دانشجویان آن نشان می دهد که بطور کلی در مقاطع ارشد و دکتری تعداد آنان نسبت به یک دهه پیش نزدیک به دو برابر افزایش داشته و در مقطع کارشناسی نیز بطور متناوب با افزایش و کاهش مواجه بوده است و ناگهان در سال های 94 و 95 کاهش شدیدی یافته است. بنابراین در بررسی روند کمی این رشته،  این سوال مطرح می شود که آیا در کنار تغییرات رشد کمی، کیفیت این رشته از سطح مطلوبی برخوردار است؟ در این مقاله ضمن بررسی رشد کمی پذیرش دانشجو در رشته های زبان و ادبیات فارسی طی 10 سال اخیر، به معرفی الگوی اعتبارسنجی و اهمیت و نقش آن در بهبود و ارتقای کیفیت نظام آموزش عالی پرداخته شده است. همچنین فراتحلیلی بر روی نتایج گزارش های ارزیابی درونیِ 15 گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی انجام شده که نتایج آن نشان می دهد 17 ملاک ارزیابی در سطح مطلوب،34 ملاک در سطح نسبتاً مطلوب و 24 ملاک در سطح نامطلوب قرار دارد. بر این اساس اقدام منسجم جهت ارزیابی و ارتقای کیفیت گروه های آموزشی این رشته ضرورت می یابد. از این رو در پایان مقاله راهکارهایی جهت استقرار نظام مناسب ارزیابی و تضمین کیفیت رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه های کشور ارائه شده است.

هدف: این پژوهش با هدف مطالعه رشد کمی و کیفی تولیدات علمی حوزه های تخصصی بهداشت حرفه ای(چهار گرایش) با تاکید بر حوزه علوم ورزشی انجام شده است. روش پژوهش: این مطالعه با استفاده از شاخص های کمی و کیفی پایگاه اطلاعات Scimagojr (SJR)، به تحلیل مدارک علمی کشور ایران در چهار حوزه؛ علوم ورزشی، مدیریت اطلاعات سلامت، فیزیوتراپی و ورزش درمانی و بهداشت حرفه ای(حوزه های تخصصی بهداشت حرفه ای) از ابتدای سال 1996 تا پایان سال 2016 میلادی پرداخته است و تولیدات این چهار حوزه را با یکدیگر از لحاظ کمی(تعداد  مقالات چاپ شده) و از لحاظ کیفی(شاخص هرش) مقایسه کرده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد طی بازه زمانی 2016- 1996  بیشترین تولیدات علمی کشور ایران در حوزه های مورد بررسی مربوط به حوزه علوم ورزشی(864 مدرک علمی) و کمترین تولیدات علمی نیز مربوط به حوزه علمی بهداشت حرفه ای(99 مدرک علمی) بوده است که کشور ایران را در حوزه علوم ورزشی در رتبه سی و یکم جهان، سوم منطقه خاورمیانه و ششم آسیا قرار داده است. شاخص هرش این حوزه نیز 39 گزارش گردید که نشان از کیفیت پایین مقالات منتشر شده می باشد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که کشور ایران در حوزه های مورد بررسی بویژه حوزه علوم ورزشی از لحاظ کمی و کیفی مقالات تولید شده در جایگاه مناسبی قرار ندارد و میانگین میزان استناد دریافت شده توسط هر مقاله در علوم ورزشی نسبتاً کمتر از میزان کل استناد ایران و کمتر از نیمی از نرخ جهانی است.

امروزه نظام آموزش عالی به طور اعم و آموزش مهندسی به طور اخص، نقش به سزایی در توسعه پایدار کشورها ایفا می نمایند. از طرف دیگر، تولید و توسعه فناوری های مختلف، شرایط جدیدی را برای نظام های آموزش مهندسی به وجود آورده است و اهمیت آن را دو چندان کرده است. به عبارت دیگر آموزش مهندسی باید مهندسانی تربیت کند که بتوانند با توجه به توسعه پایدار، راه حل های اثربخشی برای برآوردن نیازهای جامعه و انطباق با روندها و ابزارهای جدید فناورانه طرح کنند. از این رو در کنار رشد کمی، ارتقای کیفیت آموزش مهندسی مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، هر چند نظام آموزش مهندسی ایران در سال های اخیر از رشد فزاینده ای برخوردار شده است ولی کیفیت آن، با چالش های تأکید بیش از اندازه برنامه های درسی بر دانش نظری، عدم تطابق مهارت ها دانش آموختگان با نیازهای بازار کار، کم توانی دانش آموختگان در مهارت های کارآفرینی و مشکل اشتغال فارغ التحصیلان، روبه رو بوده است. با توجه به نکات یادشده، در این مقاله ضمن بررسی روند کمی دانشجویان نظام آموزش مهندسی، چالش ها و چگونگی ارتقای کیفیت آن مورد تحلیل قرار خواهد گرفت. همچنین به نقش آرمانی مؤسسه ارزشیابی آموزش مهندسی ایران و وضعیت موجود آن پرداخته شده است. سرانجام پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت عرضه گردیده است.