ترس از خود

مقدمه: جنبه شناختی وسواس ارزیابی فرد از خود را در برمی گیرد که اغلب با ترس وی از آنچه هست -یا می تواند باشد- همراه می گردد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه ترس از خود که به اندازه گیری این ترس در بافت علائم وسواس می پردازد، انجام شد. روش: پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که به روش نمونه گیری در دسترس تعداد ۳۶۰ دانشجو در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ را مورد مطالعه قرار داده است. ابزارهای پژوهش علاوه بر نسخه فارسی پرسشنامه ترس از خود، شامل پرسشنامه باورهای وسواسی، پرسشنامه وسواس-جبری مادزلی، پرسشنامه دوسوگرایی خویشتن و مقیاس افسردگی، اضطراب، تنیدگی بود. تجزیه و تحلیل داده ها با انجام تحلیل عاملی تأییدی، محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، ضریب پایایی بازآزمایی و بررسی روایی همگرا در نرم افزارهای SPSS نسخه ۲۴ و AMOS نسخه ۲۲ انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی مؤید ساختار تک عاملی در نسخه فارسی پرسشنامه ترس از خود بود. ضرایب آلفای کرونباخ و بازآزمایی به ترتیب ۰/۹۴ و ۰/۸۶ بود که همسانی درونی و پایایی مطلوب این پرسشنامه را نشان می دهد. به علاوه همبستگی مابین نمرات نسخه فارسی پرسشنامه با سایر ابزارهای پژوهش در بازه ای از ۰/۴۹ تا ۰/۸۱ قرار گرفت که روایی همگرای آن را مورد تأیید قرار داده است. نتیجه گیری: با توجه به ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه ترس از خود، می توان کاربرد آن را در پژوهش های مرتبط با علائم و ابعاد مختلف وسواس توصیه نمود.

پژوهش حاضر  با هدف تعیین نقش واسطه ای ترس از خود در رابطه بین حساسیت اخلاقی با علائم وسواس فکری-عملی و مشکلات خواب در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی (معادلات ساختاری) و جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه سمنان در سال تحصیلی 99-1398 بود که با روش نمونه گیری در دسترس، 400 دانشجو ازطریق فراخوان اینترنتی در پژوهش شرکت کردند. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس تجدید نظر شده وسواس فکری عملی، پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبرگ، پرسشنامه حساسیت اخلاقی و پرسشنامه ترس از خود بود. برای ارزیابی مدل پیشنهادی از روش معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین حساسیت اخلاقی، علائم وسواس فکری-عملی و مشکلات خواب رابطه مستقیم و معناداری وجود داشت. همچنین ترس از خود در رابطه حساسیت اخلاقی با علائم وسواس فکری-عملی و مشکلات خواب نقش واسطه ای داشت و مدل از برازش مطلوبی برخوردار بود. درنتیجه، حساسیت اخلاقی زمانی با مشکلات خواب و علائم وسواس فکری-عملی رابطه دارد که ترس از خود بالا بوده است. باتوجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می گردد در درمان مشکلات خواب و کاهش نشانه های وسواس فکری- عملی، به نقش ترس از خود و حساسیت اخلاقی نیز توجه شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی ترس از خود در رابطه ذهن آگاهی و وحشت زدگی در دانشجویان بود. روش پژوهش توصیفی -همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه شهر تبریز در سال 1401 تشکیل دادند. تعداد 213 دانشجو به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت از پرسشنامه باور وحشت زدگی (PBI) گیرنبرگ (1989)، پرسشنامه ترس از خود (FSQ) آرادما و همکاران (2013) و پرسشنامه پنج عاملی ذهن آگاهی (FFMQ) بائر و همکاران (2006) بود. از تحلیل معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود. نتایج نشان داد که مولفه های عمل همراه با آگاهی و عدم قضاوت اثر مستقیم معناداری بر وحشت زدگی دانشجویان داشتند (01/0>P). همچنین نتایج نشان داد که مولفه های عدم واکنش و عدم قضاوت اثر غیر مستقیم معناداری بر وحشت زدگی به واسطه ترس از خود در دانشجویان داشت (05/0>P) ولی سه مولفه مشاهده، توصیف و عدم واکنش اثر غیرمستقیم معناداری را نشان ندادند (05/0<P). این نتایج نشان می دهد که ترس از خود با توجه به نقش ذهن آگاهی می تواند تبیین کننده وحشت زدگی در دانشجویان باشد.

زمینه: تحقیقات قبلی نقش بالقوه آشفتگی استنتاج را در ایجاد و حفظ علائم اختلال وسواسی - جبری برجسته کرده است. در برخی از این مطالعات، عوامل پیش بینی کننده علائم اختلال وسواسی - جبری از جمله ترس از خود و باورهای وسواسی شناسایی شده است، اما مکانیسم های میانجی گر این رابطه هنوز شناسایی نشده است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی گر ترس از خود و باورهای وسواسی در رابطه آشفتگی استنتاج با علائم اختلال وسواسی – جبری بود. روش: روش پژوهش حاضر همبستگی و از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کاربران بیست تا پنجاه ساله شبکه های اجتماعی مشهد در سال 1401 بودند که از این میان 300 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از مقیاس های وسواسی - جبری (نسخه تجدیدنظرشده) (فوآ و همکاران، 2002)، آشفتگی استنتاج (آردما و همکاران، 2010)، ترس از خود (آردما و همکاران، 2013) و باورهای وسواسی کارگروه شناخت های وسواسی – جبری (1997) استفاده شد. داده ها با روش مدل یابی معادلات ساختاری با رویکرد تحلیل مسیر و با نرم افزارهای SPSS26 و AMOS22 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که آشفتگی استنتاج (0/19= β)، باورهای وسواسی (0/55= β) و ترس از خود (0/23= β) اثر مستقیم و معناداری بر علائم وسواسی – جبری داشتند (01/0 >P). همچنین، آشفتگی استنتاج بر ترس از خود (60/ 0β=) و باورهای وسواسی (0/58=β) اثر مستقیم و معناداری داشت (0/01 >P). در مورد اثر غیرمستقیم، آشفتگی استنتاج از طریق ترس از خود (0/13= β) و باورهای وسواسی (0/31= β) بر علائم وسواسی – جبری اثر غیرمستقیم داشت (0/05 >P). نتیجه گیری: باتوجه به نقش ترس از خود و باورهای وسواسی بر رابطه آشفتگی استنتاج با علائم اختلال وسواسی – جبری، تمرکز بر کنترل ترس از خود و باورهای وسواسی می تواند اثر آشفتگی استنتاج بر علائم اختلال وسواسی – جبری را در جمعیت عمومی کاهش دهد.