خشم اخلاقی

هدف از این پژوهش شناسایی روابط شاخص های مؤثر خشم اخلاقی رهبر و سرپرستی خصمانه بر اعتماد کارکنان به رهبر در درمانگاه ابوتراب شیراز با استفاده از مدل یابی ساختاری تفسیری است. این پژوهش توصیفی و همبستگی در فضای مطالعات کیفی است. نمونه آماری این پژوهش شامل 12 نفر از مدیران میانی با تجربه کاری بالای 10 سال است که در معرض خشم اخلاقی رهبر و سرپرستی خصمانه بودندو زیردستانی برای انجام امور عملیاتی داشتند. از تکنیک بهترین- بدترین برای وزن دهی به عوامل، از روش مولتیمورا برای اولویت بندی و در نهایت از روش مدل یابی ساختاری تفسیری برای سطح بندی آن ها استفاده شده است. طبق نتایج به دست آمده از تحلیل داده های اخیر، در مجموع 19 متغیر در 10 سطح (سطح اول: پذیرش ریسک پرخاشگری مشروع از سوی رهبری؛ سطح دوم: عدم سکوت به منظور صیانت از افراد، عصبانیت با انگیزه اثرگذاری مثبت اجتماعی؛ سطح سوم: بی احترامی به کارکنان؛ سطح چهارم: تضعیف عزت نفس، کوچک کردن افراد در جمع کارکنان، شرمسار کردن کارکنان، محدود کردن ارتباط کارکنان؛ سطح پنجم: سوءاستفاده از نقاط ضعف کارکنان، بدگویی از کارکنان، عدم سکوت در مقابل زیر پا گذاشتن انصاف و عدالت؛ سطح ششم: دروغگویی، خالی کردن خشم بر کارکنان؛ سطح هفتم: تمسخر کارکنان؛ سطح هشتم: کم محلی و بی ارزش خواندن کارکنان؛ سطح نهم: نقض پیمان با کارکنان، پرخاش نسبت به نادیده گرفتن ارزش ها و اصول اخلاقی ، فحاشی به کارکنان؛ سطح دهم: ورود به حریم خصوصی کارکنان) به عنوان شاخص های خشم اخلاقی رهبر و سرپرستی خصمانه شناسایی شدند.

ابراز خشم اخلاقی رهبران در مهار رفتارهای غیراخلاقی و حفظ محیط اخلاقی در سازمان ها موضوع بسیار با اهمیتی است، با این حال چگونگی و مکانیزم تأثیر آن ناشناخته می باشد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی تاثیر خشم اخلاقی رهبر بر اعتماد به رهبر، صداقت ادراک شده رهبر و عدالت سازمانی ادراک شده با نقش تعدیلگری اخلاق کاری اسلامی است. جامعه آماری این پژوهش کارمندان شاغل در بیمارستان های منتخب استان اصفهان بودند. تعداد 320 پرسشنامه توزیع شد که از این تعداد، 272 پرسشنامه صحیح برای تجزیه و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت. برای سنجش خشم اخلاقی رهبر از پرسشنامه شائو (2019)، برای سنجش صداقت ادراک شده از پرسشنامه شورمن و همکاران (2016)  و مایر و دیویس (1999)، برای سنجش اعتماد به رهبر از پرسشنامه مایر و گاوین (2005)، برای سنجش عدالت سازمانی ادراک شده از پرسشنامه کولکوئیت و همکاران (2022) و برای سنجش اخلاق کاری اسلامی از پرسشنامه علی (1988) استفاده گردید. پایایی پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ و روایی نیز به روش تحلیل عاملی تائید شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار SmartPLS استفاده شد. نتایج نشان داد که خشم اخلاقی رهبر بر اعتماد به رهبر، صداقت و عدالت سازمانی ادراک شده تاثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین صداقت ادراک شده رهبر بر اعتماد به رهبر و عدالت سازمانی ادراک شده تاثیر مثبت و معنادار دارد. به علاوه نتایج نشان داد که اخلاق کاری اسلامی در رابطه بین خشم اخلاقی رهبر و صداقت ادراک شده وی نقش تعدیلگر دارد. در حالت کلی نتایج پژوهش بیانگر آن است که بروز خشم اخلاقی رهبران می تواند پیامدهای مثبتی هم برای رهبر و هم برای سازمان داشته باشد.