اقتصاد بخشی

تحلیل های کلان-ملی به واسطه حذف تعاملات بخشی-منطقه ای دچار کاستی ناشی از تورش تجمیع هستند که سبب کاهش کیفیت سیاست گذاری خواهد شد. بخش ساختمان نقش مهمی در اقتصاد و اشتغال کلان شهرهای ایران ایفا می کند، اما تکانه های ارزی، فعالیت های بخش ساختمان و اشتغال در این بخش را تحت تأثیر قرار می دهند. بر این پایه تکانه های ارزی را می توان از موانع تحقق اهداف سیاست گذاری در حوزه اشتغال تلقی نمود. در این پژوهش، تأثیر تکانه نرخ ارز بر اشتغال بخش ساختمانی در کلان شهر مشهد مورد بررسی قرار گرفته است. به علت تعدد متغیرهای موجود در بخش ساختمان و به منظور استفاده از اطلاعات این متغیرها، الگوی FAVAR جایگزین الگوی VAR، شده است. نتایج تحقیق برمبنای تحلیل اطلاعات فصلی سال های ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۷ برای متغیرهای بخش ساختمان و اقتصاد کلان، نشان می دهد که بروز تکانه ارزی منجر به ایجاد تورم، بروز رکود، افزایش آنی بیکاری در شهر مشهد و افزایش سهم اشتغال در بخش مسکن پس از چند دوره شده است.

این پژوهش باهدف شناسایی بخش های پیشران و کلیدی استان البرز به عنوان ابزاری برای توسعه تولید و اشتغال انجام شده است. از جدول داده-ستانده، که یکی از مؤثرترین ابزارهای تحلیل ساختار اقتصادی است، برای تعیین ارتباطات بین بخشی استفاده شده است. با توجه به محدودیت های آماری در سطح استانی، پژوهش حاضر از روش غیر آماری MFLQ بهره برده و جدول داده-ستانده استان البرز را بر اساس آخرین جدول ملی سال 1395 محاسبه کرده است. نتایج نشان می دهد که بخش صنعت به عنوان بخش پیشران استان البرز شناسایی شده است. این بخش به دلیل پیوندهای قوی با سایر بخش های اقتصادی، بیشترین اثرگذاری را بر تولید و اشتغال استان دارد. علاوه بر آن، شش زیر بخش «تولید کاغذ و فرآورده های کاغذی و چاپ و تکثیر رسانه های ضبط شده»، «تولید فرآورده های لاستیکی و پلاستیکی»، «تولید محصولات فلزی ساخته شده، به جز ماشین آلات و تجهیزات»، «تولید تجهیزات برقی»، «تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر» و «تولید سایر مصنوعات» بخش های پیشران در صنعت استان البرز می باشند. بر این اساس، توسعه زیرساخت های صنعتی، حمایت هدفمند از صنایع پیشران و تقویت ظرفیت های صادراتی به عنوان توصیه های سیاستی ارائه می شود. این اقدامات می توانند نقش مؤثری در ارتقای بهره وری و رشد اقتصادی پایدار استان ایفا کنند.