پساتحریم

برداشته شدن تحریم ها و زمزمه های ورود برند های معتبر به کشور، برند ها و تولید کنندگان ایرانی را نگران کرده و برخی از آنها را بر آن داشته که برنامه ریزی و استراتژی هایی را مختص شرایط پساتحریم اتخاذ کنند. تولید کنندگانی که در چند سال گذشته برای بقا در بازار دست و پا می زدند، حال باید وارد فضای رقابتی جدید شوند تا بتوانند در رقابت با برند های خارجی حرفی برای گفتن داشته باشند و از سهم بازار خود دفاع کنند. از طرفی برداشتن تحریم ها شرایط صادرات برند های ایرانی را به کشورهای دیگر تسهیل کرده است و اگر در ذهن مدیران ایرانی رویای صادرات محصول به کشورهای دیگر نقش بسته است، قطعا باید استراتژی و برنامه ریزی های هدفمندی را اتخاذ کنند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تدوین استراتژیهای بازاریابی در دوران پساتحریم صورت گرفته است.

فضای پس از توافق هسته­ای منجر به شکل­گیری نظمی نوین و دیدگاه­های متنوع درباره هویت، قدرت و نفوذ منطقه­ای جمهوری اسلامی ایران شده که در پی آن سعودی­ها و رژیم صهیونیستی بیش از دوران قبل از پساتحریم به تعامل، مقابله و صف­آرایی امنیتی مقابل قدرت مضاعف ایران پرداختند. ما در این پژوهش با بهره­گیری از نظریه سازه­انگاری در راستای پاسخ به این سوال اصلی برمی­آییم که فضای پساتحریم چه تاثیراتی را بر روابط سعودی- صهیونیستی در مقابل جمهوری اسلامی ایران بر جای گذاشته است. در پاسخ به سوال اصلی این فرضیه مطرح می شود که فضای پساتحریم، معادلات هویتی متخاصم و برساخته قدرت را بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان و رژیم صهیونیستی بیش از گذشته شدت بخشیده است. براساس فرضیه مطروح، یافته­های پژوهش عبارتند از اشتراکات و تعاملات صهیونیستی- سعودی در نگاه به ایران پس از توافق، تلاش برای برجسته نمودن و برساخته نمودن نقش خشونت محور انگاره­های شیعی ایران در منطقه، بهم پیوستگی آموزه­های سعودی با برساخته­های گروه های تکفیری نظیر داعش، ائتلافهای ساختگی در برابر قدرت منطقه­ای جمهوری اسلامی ایران و حرکت واشنگتن در مسیر افراط­گرایی سعودی و برساختگی فراروایت­های مطرح است. روش تحقیق بکار رفته توصیفی – تحلیلی و روش گردآوری مطالب کتابخانه ای و اینترنتی می­باشد.

صادرات و واردات ابزاری مهم برای کشورهای درحال توسعه به شمار می روند تا از این طریق درآمدهای ارزی کسب کنند. هدف اصلی این مقاله، بررسی اثر تحریم های اقتصادی بر تجارت دوجانبه ایران با شرکای عمده تجاری در این صنعت شامل کشورهای چین، ترکیه، فنلاند، عربستان، ژاپن، فرانسه، آذربایجان، روسیه، قزاقستان و قرقیزستان بود و همچنین، بررسی وضعیت اقتصاد ایران در دوران پساتحریم بود. برای بررسی از مدل جاذبه و داده های ترکیبی استفاده شد. داده ها براساس اطلاعات بازه زمانی سال های 1371 تا 1391 بودند و از گمرک ایران و بانک جهانی گرفته شدند. برایتحلیل داده ها از نرم افزار استاتا نسخه 12 استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد کهتولید ناخالص داخلی، متغیرهای مجازی تحریم های ضعیف دوره قبل و فعلی و تحریم قوی دوره قبل اثر مثبت بر تراز تجاری داشته اند. متغیر جمعیت، نرخ ارز، مسافت و متغیر مجازی تحریم قوی دوره فعلی اثر منفی بر سهم تجارت ایران با شرکای عمده تجاری داشتند. همچنین، بررسی روند تغییرات سهم تجارت کالا های ورزشی ایران با شرکای تجاری اش با استفاده از روش ای- گارچ نشان داد که تحریم های ضعیف تأثیر بیشتری بر روند تغییرات این سهم داشتند و این تغییرات نامتقارن هستند. به عبارتی، تحریم های قوی دوره فعلی اثر منفی بر سهم تجارت شرکا داشته اند و تحریم های ضعیف تأثیر بیشتری بر پیش بینی نوسان های تجارتی در صنعت موردمطالعه داشته اند.

قلمرو، بنیادی ترین دانش واژه جغرافیای سیاسی یا ژئوپلیتیک است که شناسه و کارکرد آن، تابع بایسته های زمانی و مکانی در قالب متغیرهای اقتصادی، نظامی، سیاسی، فرهنگی و فناوری برشماری می شود. از زمان فروپاشی شوروی مناسبات ژئوپلیتیک در مقیاس جهانی، سرشتی ژئواکونومیک محور یافته است؛ بدین معنا که کارکرد اقتصادی مکان هاست که به آنها وزن ژئوپلیتیک بخشیده است. از این رو، پرسش متن پیش رو بر این اساس مطرح می شود که قلمروگستری جنوب شرق ایران در مناسبات جهانی؛ به ویژه در دوران پساتحریم چگونه است؟ پژوهش حاضر بر این فرضیه استوار است که جنوب خاوری ایران؛ به ویژه بندر چابهار توانش هایی در حوزه ترابری و بندرگاهی دارد که در صورت سرمایه گذاری و تقویت زیرساخت ها، به کارکرد آن مقیاسی جهانی خواهد بخشید؛ به گونه ای که حتی امروزه به رغم برجا بودن برخی از تحریم ها، در کانون توجه قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای قرار دارد. داده های مورد نیاز پژوهش به روش کتابخانه ای گردآوری شده است و روش شناسی حاکم بر آن، سرشتی توصیفی- تحلیلی دارد. نتیجه پژوهش نشان داد که نیاز فزاینده دو کشور هند و چین، با اقتصادی پویا به انرژی و بازار فروش کالا، توجه آنها را به حضور در مکان های راهبردی جهان برانگیخته است. در این میان، جنوب شرق ایران؛ به ویژه بندر چابهار در این مناسبات ژئواکونومیک، وزن ژئوپلیتیک ویژه ای یافته است؛ به گونه ای که این بندر در کانون توجه کشورهای هند، چین و افغانستان قرار گرفته و انتقال انرژی کشورمان به چین و پاکستان از جنوب شرق کشور، رقابت این دو کشور را در قالب سرمایه گذاری و سفر متعدد هیأت های دیپلماتیک هندی، افغانی و چینی به ایران در پی داشته است که در آینده نزدیک نیز افزایش خواهد یافت.