نظم هژمونی

بعد از جنگ سرد و فروپاشی شوروی، ایالات متحده به دلیل برتری در قدرت، به یک قدرت بلامنازع (هژمون) تبدیل شد. در قرن بیست و یکم، با توجه به تحولات جهانی، نظم بین الملل و تغییر سیاست بین الملل جایگاه هژمونی ایالات متحده آمریکا را با چالش های جدیدی مواجه نمودند. در این راستا، سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که آیا در دهه دوم قرن حاضر، ایالات متحده همچنان جایگاه و قدرت هژمون خود را حفظ نموده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که ایالات متحده دیگر در جایگاه هژمون قرار ندارد. در ارتباط با قدرت این کشور در حوزه قدرت سخت، همچنان جایگاه برتر را در بخش قدرت نظامی حفظ نموده، اما در بخش قدرت اقتصادی و در مقایسه با رشد اقتصادی چین، مشخص می شود که جایگاه اقتصاد ایالات متحده نسبت به قبل متزلزل شده و دیگر به عنوان تنها قدرت برتر در این زمینه محسوب نمی گردد. در حوزه قدرت نرم و در بخش فرهنگ نیز، زوال نسبی در آموزش دیده می شود و در بخش ارزش ها و مشروعیت، به دلیل سیاست خارجی ایالات متحده مبتنی بر «اول آمریکا» و اقدامات یک جانبه گرایی، زوال نسبی در نظم هژمونی لیبرال مبتنی بر دموکراسی و تضمین امنیتی ایالات متحده، حوزه قدرت نرم ایالات متحده با افول نسبی مواجه شده است. در نتیجه می توان اظهار داشت که ایالات متحده در توانمندی هایش دچار افول نسبی شده است. پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات به صورت داده های مختلف، از طریق استفاده از منابع کتابخانه ای و مجازی است.

افول هژمونی آمریکا از مهم ترین مباحث مطرح و حائز اهمیت در ادبیات روابط بین الملل در طی سالیان اخیر بوده که همواره ذهن بسیاری از تحلیل گران و سیاستمداران جهانی را به خود مشغول ساخته است. درطی دهه های اخیر با الگوپذیری سایر ملت-های منطقه از مبانی و اصول تحول زای انقلاب اسلامی و با بهره گیری از تحولات بیداری اسلامی، شیوه ای از ائتلاف نانوشته بین دولت ها و ملت های منطقه غرب آسیا با محوریت قدرت مقاومت اسلامی جهت مقابله با سیاست های استکباری و درنهایت افول تدریجی هژمونی آمریکا در منطقه غرب آسیا شکل گرفت. سوال اصلی پژوهش حاضر بدین شکل مطرح می شود که شکل-گیری و گسترش قدرت محور مقاومت اسلامی در منطقه غرب آسیا چه تاثیری بر افول هژمونی آمریکا داشته است(مسئله)؛ با استفاده از رویکرد توصیفی- تحلیلی به پژوهش حاضر خواهیم پرداخت(روش)؛ یافته های حاصل از پژوهش در دو سطح منطقه-ای و بین المللی نشان دهنده مولفه هایی چون: وحدت و تنش زدایی بین دولت ها در منطقه غرب آسیا، پویایی و شکل گیری موازنه قدرت درعرصه بین الملل، خشم و انزجار عمومی ملت ها از آمریکا در منطقه غرب آسیا، گسترش ارزش های انقلاب اسلامی و پویایی نظام اسلامی در درون ملت ها و دولت های منطقه، شکست ائتلافات و اتحادهای جهانی با محوریت آمریکا و هم پیمانان آن می باشد(یافته ها).