طراحی سازمان

فرآیند محوری یا فرآیند کسب و کار از جمله موضوعات قابل توجه در بهبود عملکرد سازمانی است. بر این اساس استفاده از مدل کسب و کار در مقایسه با سایر مدل های متداول، در تعریف و طراحی سازمان از نظر خلق ارزش و سودآوری، و همچنین در تدوین راهکار بهبود بسیار موثر و کلیدی است. در مدل کسب و کار بر روش سودآوری بر اساس خلق ارزش برای مشتری تاکید ویژه می شود. با توجه به این که صنایع بر مبنای ساختار فرآیندی حاکم بر آنها، تولیدی وخدماتی بودن به سه دسته تقسیم بندی می شوند، در بررسی و طراحی هر نوع صنعت، همواره باید سه نوع متفاوت زنجیره ارزش در طراحی و پیاده سازی انواع مدل های کسب و کار مد نظر قرار گیرد. در تحقیق حاضرسعی شده که به شناسایی ابعاد و شاخص های فرآیند کسب و کار یا فرآیند محوری پرداخته و با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری، روابط بین ابعاد و شاخص ها به صورت یکپارچه مورد تحلیل قرار گیرند. نتایج تحقیق نشان می دهد که مدل یکپارچه فرآیند محوری در برگیرنده شش بعد شامل ساختار، باورها و نگرش، چار چوب، استراتژی های عملیاتی، مدیریت عملکرد و بهروری فرآیند است، که این ابعاد با یکدیگر در تعامل هستند.

بسیاری از شراکت های راهبردی فرامرزی به علت انتخاب ها و تصمیم های ضعیف در زمینه حاکمیت شرکتی با شکست مواجه می شوند. از آنجایی که امروزه شکل گیری شراکت های راهبردی فرامرزی یکی از استراتژی های کارآمد برای رقابت پذیری بنگاه ها و محصولات ایرانی در بازارهای بین المللی است، تشریح زیربناها و الزامات طراحی نظام حاکمیتی نقش بسیار مهمی در ارتقای توان عملیاتی شراکت های راهبردی شرکت های ایرانی با شرکای خارجی دارد. به همین منظور پژوهش حاضر با رویکرد اکتشافی و بهره گیری از نظریه داده بنیاد درصدد ارائه مدلی برای حاکمیت شرکتی در شراکت های راهبردی فرامرزی است. داده های موردنیاز از خلال نمونه گیری نظری و هدف مند از 11 شراکت راهبردی میان شرکای ایرانی و غیرایرانی گردآوری شده است. مدل نهایی پژوهش دربرگیرنده برهم کنش اقتضائات بین المللی، شرایط شکل گیری شراکت راهبردی، سازماندهی شراکت و انتظارات ذی نفعان است که بر نظام حاکمیت شرکتی تاثیر می گذارند و تصمیم گیری بهینه در این زمینه، پایداری شراکت های راهبردی را بهبود می دهد.

اتحادهای استراتژیک به تدریج سهم قابل توجهی از پژوهش های دانشگاهی در حوزه مدیریت استراتژیک و تصمیم های مدیران بنگاه های تجاری را به خود اختصاص داده اند. علیرغم این اقبال روزافزون، نرخ شکست اتحادهای استراتژیک همچنان بسیار زیاد است و پیشینه نظری اصلی ترین علت این نرخ شکست را در الگوی اداره و سازمان دهی اتحادها می داند. پژوهش حاضر با درنظرگرفتن اهمیت مسئله ساختار و خلأ نظری پیرامون آن، به بررسی اقتضائات و ویژگی های ساختار اتحادهای استراتژیک بین المللی مبتنی بر فناوری پرداخته است. نتایج حاصل از این پژوهش که با استراتژی مورد کاوی چندگانه به انجام رسیده است، سه نوع ساختار پارلمانی، تکنوکراتیک و کمیته ای را از یکدیگر تفکیک کرده و اقتضائات لازم برای به کارگیری کارآمد هر یک را مشخص ساخته است. در شرایطی که تمرکز عمودی زیاد و تمرکز افقی کم باشد، ساختار پارلمانی بیشترین اثربخشی را دارد و اگر تمرکز عمودی کم و تمرکز افقی زیاد باشد، ساختار تکنوکراتیک کارآمدتر است. این دو ساختار در دو سر یک طیف قرار می گیرند که هر نقطه میان آن ها، بستر مساعدی برای به کارگیری ساختار کمیته ای است.

در عصر حاضر، پیچیدگی و تغییرات محیطی به اندازه ای گسترده و پویا است که بسیاری از سازمان ها با استفاده از ساختارهای سلسله مراتبی سنتی قادر به انطباق و سازگاری با تغییرات نیستند. چنین شرایطی شرکت ها را مجبور می سازد به سمت ساختارهای تخت و انعطاف پذیر سوق پیدا کنند. هدف این مقاله شناسایی و معرفی شیوه ای نوین از سازماندهی در عصر پیچیده امروزی می باشد. جهت دستیابی به این هدف با بررسی ادبیات موضوع با استفاده از مطالعات کتابخانه و بررسی اسناد و مدارک و مقالات موجود در مجلات معتبر این موضوع را مورد بررسی قرار دادیم. درنهایت با معرفی ساختار لَتیس به عنوان شیوه ای نوین در سازماندهی می توان با استفاده از تیم های کاری کوچک و توزیع قدرت در سازمان، موانع ناشی از بوروکراسی های سلسله مراتبی سنتی را کاهش داد و پاسخگویی، انعطاف پذیری، خلاقیت، نوآوری، کارایی و اثربخشی را در سازمان فراهم آورد. استفاده از چنین شیوه ی سازماندهی می تواند مزایایی ازجمله ارتباطات نامحدود و چندجانبه بین افراد، مسیرهای پیشرفت شغلی چندجهته، ظهور ایده های خلاقانه، تعادل میان زندگی و کار، افزایش روحیه و نشاط، انگیزه کاری و تعهد به اهداف را در سازمان به ارمغان آورد.