تحلیل توانمندی معماران محلی در فرآیند ساخت یخچال های سنتی (مقایسه شیوه های اجرایی مرکز با شرق و جنوب شرق ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تکنولوژی ساخت در بناهای سنتی به عوامل گوناگونی مرتبط می شود، ازجمله شرایط اقلیمی، ویژگی های بومی و محلی هم چون توانمندی ها و مهارت معمار. شناخت فن آوری های ساخت در زمان گذشته در بناهای سنتی بخشی از ویژگی های مربوط به معماری محلی را آشکار خواهد ساخت. باگذشت زمان، جای گزین شدن تکنولوژی و پیشرفت شیوه های ساخت وساز، روش های ساخت سنتی ابنیه رو به فراموشی می روند که با مکتوب نمودن این روش ها می توان از گامی مؤثر درراه حفظ این روش ها برداشت. فن آوری ساخت یخچال ها در شهرهای گوناگون به شکل مستقیم از توانمندی معماران تأثیر می پذیرد. پژوهشگران بیشتر بر روی جنبه های تاریخی، نحوه عملکرد یخچال ها، اجزای آن ها و یا به شکل موردی بر روی برخی یخچال ها تحقیق کرده اند. این مقاله برای نخستین بار به شناخت شیوه های گوناگون ساخت یخچال ها و مقایسه ی آن ها و مکتوب نمودن شیوه ها پرداخته اند. روش داده اندوزی در این پژوهش ترکیبی از کتابخانه ای و میدانی می باشد. پس از مصاحبه با استادکاران سنتی شهرهای شرق و جنوب شرق ایران در رابطه با ساخت یخچال ها و مدل سازی مراحل ساخت به تحلیل و مقایسه انواع روش ها پرداخته خواهد شد. این مقاله بر آن است تا توانمندی معماران محلی در فرآیند ساخت یخچال های سنتی را در شهرهای شرق و جنوب شرق ایران را موردبررسی و مقایسه قرار دهد. با بررسی و تحلیل های انجام شده آشکار شد مهارت و توانمندی معماران بومی در فن آوری ساخت بخش های گوناگون یخچال به ویژه در گنبد آن، نحوه اجرای قوس گنبد، چیدمان خشت های آن و ایستایی دیوار سایه انداز ظهور پیدا می کند و تفاوت های بسیاری را در فن آوری ساخت در مناطق مختلف را مشخص می سازد.