اقتصاد دریا

بر اساس آمارهای ارائه شده طول سواحل ایران در مناطق شمالی و جنوبی بالغ بر 3000 کیلومتر است. این طول کرانه به انضمام جزایر متعدد و مرز دریایی کشور با برخورداری از 5800 کیلومتر موقعیت های سوق الجیشی بی نظیری ایجاد کرده است، از جمله دسترسی به آب های آزاد (اقیانوس هند)، قرارگیری کشور بر سر کریدورهای ترانزیتی شمالی- جنوبی، عملکرد مبادلاتی کشورهای آسیای میانه از طریق آب های جنوب کشور و برخورداری از نیروی انسانی جوان و پایدار ساکن در حاشیه سواحل شمال و جنوب؛ بنابراین صنایع دریایی می توانند جایگاه ویژه ای را در اقتصاد کشور دارا باشند. لذا یکی از بخش هایی که می تواند در پیشرفت اقتصادی نقش آفرینی مؤثری داشته باشد و تصویری کامل از هماهنگی و همراهی بخش های حاکمیتی و غیر حاکمیتی را با توجه به توانمندی های موجود در آن حوزه به نمایش بگذارد، اقتصاد دریایی (حمل ونقل دریایی، گردشگری، کارآفرینی مبتنی بر اقتصاد دریا و...) است که این مقاله بدان پرداخته است.

اقتصاد دریامحور فرصت های شغلی جدیدی ایجاد می کند و منجر به افزایش تولید ناخالص منطقه ای و درآمد نیروی کار می شود. آینده نگاری فرآیند سازماندهی شده هدف مندی است که باعث گردهم آمدن بازیگران کلیدی عرصه های علم و فناوری برای ترسیم آینده ای امکان پذیر و راه های رسیدن به چنین آینده ای می شود. استان بوشهر به عنوان یکی از استان های ساحلی کشور دارای ظرفیت بسیار بالایی در راستای توسعه اقتصاد دریامحور به خصوص در زمینه های مورد تأکید در این پژوهش است. هدف این پژوهش، بهره گیری از رویکردهای آینده پژوهی و اتکا به مدل های برنامه ریزی بر پایه این رویکرد، به بحث در خصوص توسعه اشتغال در سه بُعد اقتصاد دریا (گردشگری دریایی، آبزی پروری دریایی و زیست فناوری دریایی) در استان بوشهر است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت بر اساس روش های آینده پژوهی توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری داده ها، اطلاعات اسنادی، میدانی و گروه دلفی است و مدل های پردازش داده ها آینده نگاری با استفاده از نرم افزار MICMAC است. در این پژوهش پیشران های کلیدی آینده پژوهی در ارتباط با توسعه اشتغال در بخش های اشاره شده، ارائه شد. نتایج نشان داد که رقابت پذیری شهری، مناطق نمونه و دهکده های گردشگری، سرمایه گذاری مردم محلی در بخش گردشگری، سرمایه گذاری بخش خصوصی، زمین های ساحلی مطلوب و گسترده در بخش آبزی پروری و وجود منطقه ویژه علم و فناوری دریایی، حمایت از تولیدات داخلی، صادرات محصولات زیست فناوری در بخش زیست فناوری دریایی بیشترین میزان تأثیرگذاری بر فرآیند توسعه اشتغال در استان بوشهر را خواهند داشت.