معرفی و مطالعه تطبیقی کاشی های کوباچه حمام وزیر در شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات تطبیقی هنر سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۵
۱۱۶-۱۰۱
حوزه های تخصصی:
25 عدد کاشی منقوش زیرلعابی در حمام وزیر شهر اصفهان وجود دارد که هنوز موردمطالعه و شناسایی قرار نگرفته اند. این کاشی ها، از معدود نمونه های کاشی کوباچه باقی مانده در محل اولیه نصب خود هستند که از تاراج مصون مانده اند. شناسایی و معرفی کاشی های حمام وزیر، در شناخت سفالینه های کوباچه دارای اهمیت بسیار است؛ چرا که اثبات ماهیت کوباچه بودن کاشی های حمام وزیر در ارزیابی مجدد منطقه اصفهان به عنوان یکی از مراکز تولیدی سفالینه های کوباچه مؤثر خواهد بود. معرفی کاشی های کوباچه حمام وزیر، مطالعه نقوش و مضامین آنها از طریق مقایسه تطبیقی و بررسی احتمال تولید آنها در اصفهان، از عمده اهداف این پژوهش است. اطلاعات موردنیاز در این پژوهش، از طریق روش میدانی و مطالعات کتابخانه ای فراهم شده و روش پژوهش نیز با توجه به موضوع، تاریخی_تطبیقی در نظر گرفته شده است. از آنجایی که نقوش به کار رفته بر روی کاشی های کوباچه بسیار متنوع و متفاوت است، به ندرت می توان چند کاشی مشابه در موزه ها یافت. بنابراین لازم است به همه نقوش مانند نقوش گیاهی، پرندگان، نقوش انسانی و حاشیه های تزیینی توجه نمود و از برآیند این مطالعات، به ویژگی های کلی سفالینه های کوباچه دست یافت. بدنه گل سنگی کاشی ها، شیوه نقاشی زیر لعابی آنها، هم چنین مطابقت در معیارهای تطبیقی نظیر شباهت در پوشش و چهره نقوش انسانی، مضامین، ترکیب بندی فضاها و اشتراک در برخی نقوش و حتی شیوه رنگ آمیزی آنها نیز، هیچ شبهه ای در کوباچه بودن کاشی های حمام وزیر باقی نمی گذارد. مطالعه سفالینه های کوباچه و کاشی های یافت شده در حمام وزیر، بیانگر نقش مهم منطقه اصفهان در تولید این سفالینه ها هستند. پیگیری مسیر مهاجرت هنرمندان، تأثیر مکتب نگارگری اصفهان و مضامین ترسیم شده بر سفالینه های کوباچه، مطالعات سبک هنری و مطالعات فنی نظیر پتروگرافی، نشان دهنده میزان اهمیت منطقه اصفهان در تولید سفالینه های کوباچه به ویژه نوع رنگارنگ است.