طرح جابر

از آنجا که افراد با ویژگی های شخصیتی متفاوت، اقدامات متفاوتی برای حضور در طرح های معرفی شده از سوی آموزش و پرورش و به خصوص طرح جابر بن حیان از خود نشان می دهند، هدف از پژوهش حاضر، مقایسه ویژگی های شخصیتی دو گروه معلمان ابتدایی مشارکت کننده در طرح جابر و بدون مشارکت در طرح جابر در شهرستان زاوه در سال تحصیلی 1400-1399 بود. روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع علی-مقایسه ای است. جامعه آماری شامل 320 نفر از معلمان ابتدایی شهرستان زاوه بودند که بر اساس نمونه گیری در دسترس، 104 نفر از آنها انتخاب شدند (61 نفر افرادی که در طرح جابر مشارکت داشتند و 43 نفر افرادی که در طرح جابر مشارکت نداشتند) که به دلیل وجود کرونا و عدم حضور معلمان در مدارس از طریق پرسشنامه آنلاین و شبکه های اجتماعی واتساپ و تلگرام ارزیابی شدند. در این پژوهش، شرکت کنندگان پرسشنامه شخصیت مک کری و کاستا(1975) را تکمیل نمودند. برای تحلیل یافته ها از روش های آمار توصیفی و آزمون t برای دو گروه مستقل با استفاده از نرم افزار SPSS ویراست 24 استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که از لحاظ ویژگی های شخصیتی، میزان برون گرایی، توافق جویی و وظیفه شناسی معلمان مشارکت کننده در طرح جابر بیشتر از میزان برون گرایی، توافق جویی و وظیفه شناسی در معلمانی است که در طرح جابر شرکت نداشته اند. با توجه به اینکه ویژگی های شخصیتی به عنوان عامل مهم و تأثیرگذار در مشارکت معلمان در طرح های پیشنهادی آموزش و پرورش محسوب می شوند، بنابراین توجه به این ویژگی ها برای درک این موضوع ضروری به نظر می رسد.

در راستای پرورش تفکر کودکان و به منظور تحقق مشارکت دانش آموزان در عرصه پژوهش، طرح ها و برنامه هایی وجود دارد. در آموزش و پرورش ایران، طرح جابربن حیان نیز یکی از این طرح های پژوهش محور در راستای پرورش تفکر و مهارت های پژوهش در دانش آموزان است. هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه معلمان دوره ابتدایی درباره چالش های اجرای طرح جابربن حیان است. با استفاده از روش کیفی پدیدارشناسی از طریق نمونه گیری هدفمند 20 نفر از معلمان ابتدایی در مدارس شهرستان سبزوار انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. یافته های پژوهش، با استفاده از روش کدگذاری سه مرحله ای منسوب به استراوس و کوربین تحلیل شد. یافته های پژوهش در هشت دسته عوامل شامل عوامل مربوط به فرهنگ آموزشی، عوامل مربوط به اهداف برنامه درسی، عوامل مربوط به معلمان، عوامل مربوط به راهبردهای یادگیری، عوامل مربوط به دانش آموز، عوامل مربوط به خانواده، عوامل مربوط به امکانات آموزشی و ارزیابی طرح دسته بندی شد. عدم آمادگی ساختاری و فرهنگی برای اجرای طرح جابر نیز به عنوان کد انتخابی مشخص شد. نتایج پژوهش نشان داد برای پیاده سازی و بهره گیری از طرح جابر در مدارس باید در جهت رفع و کاهش چالش های مطرح شده در مسیر پژوهش زمینه سازی های مختلفی صورت گیرد.