روحیه پژوهشی

هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه ای روحیه پژوهشی در رابطه میان جهت گیری های انگیزشی و فشارآورهای تحصیلی با خودکارآمدی پژوهشی در راستای ارائه یک مدل علّی برای روابط بین متغیرهای پژوهش بود. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی با آزمون مدل معادلات ساختاری و جامعه آماری شامل همه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 99-1398 بود که برای انتخاب گروه نمونه آماری به تعداد قابل کفایت برای آزمون مدل با توجه به نظر لوهلین و بیاوجیان (2016) در ازای هر متغیر 15 نفر نمونه در نظر گرفته شد. 280 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و به منظور گردآوری داده ها از پرسش نامه های خودکارآمدی پژوهشی صالحی (1389)، انگیزش پژوهشی صالحی (1390)، روحیه پژوهشی شیرزاد و همکاران (1395) و فشارآورهای تحصیلی کامکاری و همکاران (1389) استفاده شد. تحلیل ها به روش مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از 22 SPSS و آموس 24 AMOS انجام شدند. نتایج نشان داد مدل پیشنهادی با داده های این پژوهش برازش مناسب و مطلوبی دارد (044/0=RMSEA، 99/0=GFI، 96/0=AGFI، 997/0=CFI). جهت گیری های انگیزش درونی پژوهشی و انگیزش بیرونی پژوهشی دارای اثر مثبت بر روحیه پژوهشی و خودکارآمدی پژوهشی بودند. بی انگیزگی پژوهشی دارای اثر مستقیم و منفی بر روحیه پژوهشی بود؛ اما دارای اثر مستقیمی بر خودکارآمدی پژوهشی نبود. فشارآورهای تحصیلی اثر مستقیمی بر روحیه و خودکارآمدی پژوهشی نداشتند. همچنین اثر مستقیم روحیه پژوهشی بر خودکارآمدی پژوهشی مثبت و معنادار بود. نتایج غیرمستقیم مسیرها نشان داد که جهت گیری انگیزش درونی و بی انگیزگی پژوهشی با میانجی گری روحیه پژوهشی اثر غیرمستقیم بر خودکارآمدی پژوهشی دارند؛ اما جهت گیری انگیزش بیرونی پژوهشی و فشارآورهای تحصیلی با میانجی گری روحیه پژوهشی اثر غیرمستقیم بر خودکارآمدی پژوهشی نداشتند. 46 درصد از پراکندگی نمرات روحیه پژوهشی و 16 درصد از پراکندگی نمرات خودکارآمدی پژوهشی به وسیله جهت گیری های انگیزش پژوهشی و فشارآورهای تحصیلی تبیین شد. یافته ها با نتایج پژوهش های مشابه قبلی هم خوانی داشت وگامی مهم برای تبیین عوامل موثر بر خودکارآمدی پژوهشی و همچنین به عنوان الگویی مناسب برای طراحی برنامه های جامع مؤثر بر پژوهش است.