علیت پنلی

گردشگری به عنوان یک منبع مهم مبادله ارز در سطح بین المللی شناخته شده که می تواند منابع مالی جهت رشد اقتصادی در کشورها را تأمین کند. درآمدهای گردشگری نمونه ای از موارد جایگزین صادرات است که می تواند باعث بهبود در تعادل تراز پرداخت ها، افزایش اشتغال و درنهایت رشد اقتصادی شود. در این راستا این مطالعه به بررسی ارتباط و رابطه علیت بین درآمدها و مخارج گردشگری با رشد اقتصادی در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) طی دوره (2015-1995) با استفاده از رهیافت داده های تابلویی می پردازد. بدین منظور در این مطالعه یک رویکرد جدید برای فرضیه گردشگری منجر به رشد، ارائه شده و روابط علی بین گردشگری و رشد اقتصادی در قالب چهار فرضیه رشد، حفاظت، بازخورد و بی طرفی طبقه بندی می شود. این طبقه بندی جدید باعث می شود رابطه علت و معلولی متفاوت موجود بین گردشگری و رشد اقتصادی در هر کشور به طور خاص توضیح داده شود. نتایج این مطالعه نشان داد که علیرغم رابطه علیت دوطرفه بین گردشگری و رشد اقتصادی (تأیید فرضیه بازخورد) برای مجموعه کشورها، اما برای هریک از کشورها، جهت گیری علیت بین گردشگری و رشد اقتصادی، بسته به وضعیت کشور و شاخص گردشگری استفاده شده متفاوت است. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که ارتباط مثبت بین درآمدها و مخارج گردشگری با رشد اقتصادی در کشورهای موردمطالعه وجود دارد.