روستای ساحلی

تحولات کالبدی فضایی دو دهه اخیر، در بسیاری از روستاهای نواحی خزری در حال گسترش است. این روند در      سکونتگاه هایی که جاذبه های طبیعی، به ویژه ساحل، دارند، با رواج پدیده خانه دوم، توسعه یافته است. منافع چشمگیر تبدیل اراضی زراعی و باغی به قطعات مسکونی، کشاورزان را از ادامه فعالیت زراعی رویگردان نموده است. یکی از مهم ترین حوزه های روستایی گیلان که متأثر از این پدیده است، در روستاهای ساحلی محدوده حسن رود زیباکنار واقع است. در این پژوهش، از طریق مطالعه اسنادی و تطبیقی طرح های هادی اول و دوم روستاهای حوزه زیباکنار تغییرات و تحولات کالبدی و فضایی این روستاها طی دو دهه مورد بررسی قرار گرفته است. برای درک انگیزه های اجتماعی اقتصادی این تحول فضایی از پژوهش میدانی با استفاده از پرسشنامه استفاده شده است که نتیجه آن گرایش روزافزون ساکنین روستاها به تغییر کاربری اراضی زراعی و تبدیل آنها به قطعات قابل فروش زمین برای احداث خانه های دوم بود. این فرایند، ضمن تغییر بافت اجتماعی فرهنگی روستاهای ناحیه، به تغییر چشم انداز روستایی، تحول بافت کالبدی و تغییر ساختاری کارکردی روستاها انجامیده است.

گردشگری در مفهوم پایدار، دربر گیرنده معنایی خاص است، ظهور این مفهوم در ادبیات گردشگری حاصل تلاش در دستیابی به توسعه پایدار در تمامی زمینه های توسعه می باشد. یکی از اشکال مختلف گردشگری، گردشگری ساحلی می باشد که می تواند اثرات گوناگونی بر روستاهای ساحلی در ابعاد اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و کالبدی داشته باشد. هدف از این پژوهش سنجش اثرات گردشگری ساحلی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی بر روستاهای ساحلی است و همچنین مقایسه اثرات در بین ابعاد مختلف پایداری و نیز مقایسه سطح پایداری روستاهای مورد مطالعه می باشد. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، روستائیان روستاهای ساحلی استان گیلان می باشند که در حوزه آنها طرح سالم سازی دریا ایجاد شده است که تعداد 10 روستا از بین این نوع روستاها در 7 شهرستان انتخاب شده است. تعداد نمونه ها بر اساس روش نمونه گیری کوکران 365 نفر تعیین گردید. در این بررسی برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات از روش های آمار توصیفی و استنباطی مانند توزیع فراوانی، آزمون t تک نمونه ای و تحلیل واریانس استفاده شده است. روستاها از نظر پایداری به سه زیرگروه همگن تقسیم شده اند و سطح معناداری هر سه زیر گروه بیشتر از 05/0 است، یعنی میانگین روستاهای هر گروه با یکدیگر تفاوت معناداری ندارد. در گروه اول 8 روستا (گیلک محله آلالان، انبارسر، حاجی بکنده، طالب آباد، جفرود، نیلوفرسحرخیز، داروگرمحله و امین آباد ) قرار گرفته است که سطح پایداری آنها بین 848/0 و 988/0 قرار دارد و در گروه دوم روستای تازه آباد با سطح پایداری 207/1 و در گروه سوم روستای گتگسر با پایداری 226/2 قرار دارند.